kol. 2 Flashcards
1
Q
aminokwasy hamujące (jednokarboksylowe)
A
kwas gamma-aminomasłowy (GABA)
glicyna
2
Q
aminokwasy pobudzające (dwukarboksylowe)
A
kw. glutaminowy
kw. asparaginowy
3
Q
aminy
A
Ach, dopamina, NA, serotonina, histamina
4
Q
puryny, pirymidyny i ich pochodne
A
adenozyna, ATP, ADP
5
Q
subst.gazowe
A
NO, CO
6
Q
peptydy
A
enkefaliny, endorfiny, denorfiny, tachykininy, substancja p
7
Q
inne przekazniki OUN
A
kw.arachidonowy, steroidy, kanabinoidy
8
Q
GABA
A
- najważniejszy przekaznik hamujący w mózgu
- powstaje z kw.glutaminowego
- działa za pośr. receptorów: jonotropowych (GABA A, GABA C) I metabotropowych (GABA B)
9
Q
receptor GABA tworzący kanał dla jonów chlorkowych
A
GABA A
10
Q
GABA A -cechy, lokalizacja
A
- w synapsie w błonie neuronów postsynaptycznych
- zbud. z 5 podjednostek (2£,2B, delta), które tworzą kanał jonowy. w chwili pobudzenia receptora przepływają do wnętrza komórki jony Cl- hiperpolaryzując neuron i ZMNIEJSZAJĄC JEGO POBUDLIWOŚĆ
- grupa heterogennej populacji kompleksów białkowych, różniących się budową w zal.od lokalizacji
- dodatkowo w lok.pozasynapt. spotyka się rec.GABA A zawierające także inne,nieklasyczne podjednostki
11
Q
GABA A co przyłącza
A
- na stykach alfa i beta cząsteczkę GABA uwolnioną z neuronów presynapt.(na każdy rec przypadają 2 cząst GABA
- endogenne molekuły, które allosterycznie wpływają na wiązanie GABA do swego rec.: pregnenolon, dehydroepiandrosteron (ZWIĘKSZAJĄ siłę działania GABA)
- pochodne siarczanowe tych arczanowe tych neurostwroidów (HAMUJĄ rec. GABA)
- indukujący sen OLEAMID (aktywuje rec.GABA)
11
Q
GABA A co przyłącza
A
- na stykach alfa i beta cząsteczkę GABA uwolnioną z neuronów presynapt.(na każdy rec przypadają 2 cząst GABA
- endogenne molekuły, które allosterycznie wpływają na wiązanie GABA do swego rec.: pregnenolon, dehydroepiandrosteron (ZWIĘKSZAJĄ siłę działania GABA)
- pochodne siarczanowe tych arczanowe tych neurostwroidów (HAMUJĄ rec. GABA)
- indukujący s
11
Q
GABA A co przyłącza
A
- na stykach alfa i beta cząsteczkę GABA uwolnioną z neuronów presynapt.(na każdy rec przypadają 2 cząst GABA
- endogenne molekuły, które allosterycznie wpływają na wiązanie GABA do swego rec.: pregnenolon, dehydroepiandrosteron (ZWIĘKSZAJĄ siłę działania GABA)
- pochodne siarczanowe tych arczanowe tych neurostwroidów (HAMUJĄ rec. GABA)
- indukujący s
11
Q
GABA A co przyłącza
A
- na stykach alfa i beta cząsteczkę GABA uwolnioną z neuronów presynapt.(na każdy rec przypadają 2 cząst GABA
- endogenne molekuły, które allosterycznie wpływają na wiązanie GABA do swego rec.: pregnenolon, dehydroepiandrosteron (ZWIĘKSZAJĄ siłę działania GABA)
- pochodne siarczanowe tych arczanowe tych neurostwroidów (HAMUJĄ rec. GABA)
- indukujący s
11
Q
GABA A co przyłącza
A
- na stykach alfa i beta cząsteczkę GABA uwolnioną z neuronów presynapt.(na każdy rec przypadają 2 cząst GABA
- endogenne molekuły, które allosterycznie wpływają na wiązanie GABA do swego rec.: pregnenolon, dehydroepiandrosteron (ZWIĘKSZAJĄ siłę działania GABA)
- pochodne siarczanowe tych arczanowe tych neurostwroidów (HAMUJĄ rec. GABA)
- indukujący s
12
Q
GABA A co przyłącza
A
- na stykach alfa i beta cząsteczkę GABA uwolnioną z neuronów presynapt.(na każdy rec przypadają 2 cząst GABA
- endogenne molekuły, które allosterycznie wpływają na wiązanie GABA do swego rec.: pregnenolon, dehydroepiandrosteron (ZWIĘKSZAJĄ siłę działania GABA)
- pochodne siarczanowe tych arczanowe tych neurostwroidów (HAMUJĄ rec. GABA)
- indukujący s
13
Q
tymoleptyki
A
leki przeciwdepresyjne
14
Q
anksjolityki
A
leki uspokajające
15
Q
neuroleptyki
A
leki przeciwpsychotyczne
16
Q
leki nootropowe
A
prokognitywne-leki podwyższające przemianę materii ośrodkowego układu nerwowegi, aktywizujące poziom świadomości i pamięć
17
Q
Miorelaksanty
A
BAKLOFEN TYZANIDYNA DIAZEPAM CYKLOBENZAPRYNA DANTROLEN
18
Q
BAKLOFEN
A
miorelaksant
agonista rec. GABA B stos. w bolesnych skurczach mięśniowych
19
Q
TYZANIDYNA
A
Działający ośrodkowo lek zwiotczający mm szkieletowe.
Działa gł. na RK i powoduje zmniejszenie nadmiernego napięcia mm.
Stos. w leczeniu bolesnych skurczów mm zw. ze schorzeniami kręgosłupa lub będących następstwem operacji, w leczeniu wzmożonego napięcia mm w ch.neurologicznych (SM, przewl. ch. RK, ch.zwyrodnieniowych RK, następstwach udaru mózgu, porażeniu dziecięcym)
24
Q
DANTROLEN
A
miorelaksant
działający bezp. na miofibryle,hamujący uwalnianie Ca2+ z siateczki endoplazmat. ->zmniejszenie kurczliwości mięśnia
25
Leki typowe
Antagoniści D2
- poch. fenotiazyny z łańc. alifatycznym: PROMAZYNA, CHLORPROMAZYNA, LEWOPROMAZYNA
- poch.fenotiazyny z gr. piperazynową: PERFENAZYNA, PROCHLORPERAZYNA, PERAZYNA, FLUFENAZYNA
- poch. butyrofenonu: HALOPERYDOL
- poch. tioksantenu: FLUPENTYKSOL, CHLORPROTYKSEN,ZUKLOPENTYKSOL
26
Leki atypowe
inhibitory podtypów rec. serotoninowego 5-HT2
- poch. diazepiny i okazepiny: KLOZAPINA, OLANZAPINA, KWETIAPINA
- poch. benzamidowe: SULPIRYD, TIAPRYD,AMISULPRYD
- poch.indolowe: SERTYNDOL, ZYPRAZYDON
- poch.chinolinowe:ARYPIPRAZOL, BREKSPIPRAZOL
- poxh. benzoksazolowe: RYSPERYDON
27
akatyzja
niepokój motoryczny objawiający się tendencją do stałego wykonywania ruchów i trudnością w pozostaniu bezruchu
28
leki typowe-działania niepożądane
efekty pozapiramidowe: parkinsonizm polekowy, akatyzje, dystonie,dyskinezy późne
hiperprolaktynemia, ginekomastia, zab.płodności u kobiet i nieregularne miesiączkowanie
działania "poza klasą" -zahamowanie receptorów innych niż dopaminowy:
α1 -niedociśnienie ortostatyczne
H1-sedacja
M -zab. akomodacji i perystaltyki oraz wyst. suchości w j.ustnej
29
KLOZAPINA
antag. 5-HT2 (duże powinowactwo) oraz D4 (LEKI ATYPOWE)
skuteczna w leczeniu schizofrenii, ale może wywołać AGRANULOCYTOZĘ
DZIAŁ. NIEPOŻĄDANE POZA KLASĄ: antagonizm rec.adrenerg. i cholinerg. -sedacja, suchość w jamie ustnej, zab. perystaltyki, hipotonia ortostatyczna,
30
OLANZAPINA
antag. 5-HT2 (LEKI ATYPOWE)
nie przejawia aktywności wobec rec. adrenerg. i muskarynowych
wszystkie rodzaje SCHIZOFRENII, CH.DWUBIEGUNOWA, PSYCHOZY
bliska idealnemu neuroleptykowi...ale nim nie jest. Niewielkie objawy pozapiramidowe
MINIMALNE OBJAWY POZA KLASĄ -zwiększenie masy ciała, zespół metaboliczny
31
neuroleptyki III generacji
```
ARYBIPRAZOL
BREKSPIPRAZOL
RYSPERYDON
SERTYNDOL
ZYPRAZYDON
-wydłużają odcinek QT =arytmie, zespół metaboliczny, złośliwy zespół neuroleptyczny
```
32
anestetyki wziewne
```
N2O
HALOTAN
ENFLURAN
IZOFLURAN
DESFLURAN
SEWOFLURAN
```
33
ANESTETYKI DOŻYLNE
- benzodiazepiny
- opioidy
- barbiturany (TIOPENTAL)
- PROPOFOL
- ETOMIDAT
- KETAMINA
34
mechanizm działania KETAMINY
wiąże się z rec. NMDA w tym samym miejscu co FENCYKLIDYNA
35
neureksyna
odpowiada za sprzężenie kan. wapniowych z pęcherzykami synaptycznymi
miejsce wiązania α-latrotoksyny
36
α-latrotoksyna
toksyna "czarnej wdowy" -wiąże neureksynę -białko sprzęgające kanały wapniowe z pęcherzykami synapt.
37
tetanospazmina
toksyna tężca -wiąże się z synaptobrewiną (białkiem pęcherzykowym
tu wiąże sięrównież botulinotoksyna i wywołuje rozkład synaptobrewiny
38
białka pęcherzykowe
synaptobrewina
synaptotagmina
białko SNAP-25
39
botulinotoksyna
wywołuje rozkład synaptobrewiny -białka pęcherzykowego
40
rola wapnia w przekaźnictwie nerwowym
NAPŁYWA DO NEURONU po depolaryzacji błony kom. (wywołanej potencjałem czynnościowym)
łączy białka pęcherzykowe (synaptobrewinę, synaptotagminę i SNAP-25) z białkami błony kom. (np. syntaksyną), umożliwiając zlanie się pęch. kom. z błoną presynapt. i uwolnienie neuromediatora
41
Allyloglicyna
hamuje dekarboksylazę kw. glutaminowego (enzym umożliwiający przekszt. kw. glutaminowego w GABA)
42
rodzina kanałów aktywowanych ligandem
rec. nikotynowy
rec. glicynowe
rec. g-HT3A
43
kompetytywni antagoniści rec. GABA A
BIKUKULINA
| GABAZYNA
44
BIKUKULINA
kompetytywny antagonista GABA A
45
GABAZYNA
kompetytywny antagonista GABA A
46
PIKROTOKSYNA
bloker kanału chlorkowego (niekompetytywny antagonista GABA A)
47
rec. GABA B
- metabotropowy
- przede wszystkim w RK
- zarówno pre-, jak i postsynapt.
- aktywacja presynapt: zahamowanie dalszego uwalniania GABA
- aktywacja postsynapt: zahamowanie za pośr. białek G i cyklazy adenylanowej i otwarcie kan. potasowych i zamknięcie kan.wapniowych
48
substancje modulujące transmisję GABA (DRGAWKOWE)
ALLYLOGLICYNA
IZONIAZYD
toksyna tężca (tetanospazmina)
BIKUKULINA
GABAZYNA
PIKROTOKSYNA
49
substancje modulujące transmisję GABA (P/DRGAWKOWE)
TIAGABINA (inhibitor wychwytu GABA, a konkretnie inh. transportera dla GABA -GAT-1)
WIGABATRYNA (inh. rozkładu GABA przez transaminazę GABA)
GABOKSADOL, MUSCYMOL, benzodiazepiny, barbiturany (agoniści rec. GABA A)
BAKLOFEN (agonista rec. GABA B) -rozluźniający mm, np w spastyczności pourazowej
50
BAKLOFEN
agonista rec. GABA B
-rozluźniający mm, np w spastyczności pourazowej
51
GABOKSADOL
agonista rec. GABA A
52
MUSCYMOL
agonista rec. GABA A
53
agoniści rec. GABA A
GABOKSADOL, MUSCYMOL, benzodiazepiny, barbiturany
54
TIAGABINA
inhibitor wychwytu GABA, a konkretnie inh. transportera dla GABA -GAT-1
55
TAURYNA
dział. neuroprotekcyjne, zapobiega apoptozie neuronów poddanych nadmiernemu pobudzeniu przez kw. glutaminowy
wywołuje HIPERPOLARYZACJĘ neuronów, otwierając kan. Cl- w móżdżku, hipokampie
działa za pośr. rec. taurynowych
56
NABILON, DRONABINOL
dział.analgetyczne i p/wymiotne
| kannabinoidy
57
kompetytywni antagoniści rec. GABA A
BIKUKULINA
| GABAZYNA
58
niekompetytywny antagonista rec. GABA A
PIKROTOKSYNA
