autonomiczny UN Flashcards
1
Q
receptory w sercu i działanie
A
β1 -wzrost częstości i siły skurczu, przewodnictwa
M2 -spadek siły, częstości skurczu i przewodnictwa
2
Q
gruczoły potowe
A
M3 -wydzielanie potu
unerwienie przez sympatyczne włókna cholinergiczne
3
Q
naczynia krwionośne
A
α1 -skurcz
4
Q
oskrzela
A
β2-rozkurcz, brak działania na gruczoły
M3-skurcz, wzrost wydzielania gruczołów
5
Q
przewód pokarmowy
A
α1
α2
β2
-spadek perystaltyki, skurcz zwieraczy, brak działania na gruczoły
M1 -wydzielanie soku żołądkowego, rozkurcz zwieraczy, wzrost wydzielania gruczołów
M3 -wzrost perystaltyki
6
Q
gruczoły ślinowe
A
α1 -wydzielanie niewielkiej ilości gęstej śliny
M3 -wydzielanie obfitej ilości wodnistej śliny
7
Q
nerka
A
β1 -wydzielanie reniny przez aparat przykłębuszkowy
8
Q
rdzeń nadnerczy
A
Nn (zwojowy, znajdujący się na kom. chromochłonnych rdzenia) -wydzielanie A i NA
9
Q
wątroba
A
α1 -glikogenoliza
β2 -glukoneogeneza
10
Q
źrenica oka
A
α1 -rozszerzenie
M3 -zwężenie
11
Q
gruczoły łzowe
A
M3 -wydzielanie
12
Q
Macica
A
α1 -skurcz macicy ciężarnej
β2 -rozkurcz macicy ciężarnej
13
Q
sisiak
A
α1 -ejakulacja
M3 -erekcja
14
Q
pęcherz moczowy
A
α1 A -skurcz szyi
α1 -rozkurcz trzonu
M3 -rozkurcz szyi, skurcz trzony
15
Q
rec. M1
A
- neuronalny
- wyst. w neuronach OUN , zwojach (jelitowych, autonomicznych) oraz kom. okładzinowych żołądka
- zw. z białkiem Gq ->IP3 i DAG
- aktywacja wywołuje: pobudzenie OUN, wzrost wydz. soku żołądkowego, pobudzenie perystaltyki
- selektywny antagonista: PIERNZEPINA
16
Q
rec. M2
A
- sercowy
- wyst. w sercu i na zakończeniach presynapt. neuronów
- zw. z Gi
- jego aktywacja wywołuje spadek częstości skurczów serca i zahamowanie presynapt. -spadek czynności neuronów
17
Q
rec. M3
A
- gruczołowy
- wyst. w gruczołach egzokrynnych, mm gładkich i śródbłonku naczyniowym
- zw. z Gq
- aktywacja wywołuje wzrost wydzielania gruczołów, skurcz mm gładkich i rozkurcz nn krwion. (poprzez NO)
18
Q
Cholinomimetyki (parasympatykomimetyki)
A
- agoniści muskarynowi
- inhibitory acetylocholinesterazy
19
Q
Agoniści muskarynowi
A
ACETYLOCHOLINA KARBACHOL BETANECHOL MUSKARYNA PILOKARPINA METACHOLINA
20
Q
Inhibitory acetylocholinesterazy
A
EDROFONIUM FIZOSTYGMINA NEOSTYGMINA PIRYDOSTYGMINA EKOTIOPAT DYFLOS DONEPEZYL GALANTAMINA RYWASTYGMINA
21
Q
Czym leczymy zatrucie inhibitorami acetylocholinesterazy?
A
Atropiną
Pralidoksym
Obidoksym -są to tzw. reaktywatory acetylocholinesterazy
22
Q
reaktywatory acetylocholinesterazy
A
Pralidoksym
Obidoksym
-w zatruciu inhibitorami acetylocholinesterazy
23
Q
leki cholinolityczne (parasympatykolityczne) -wskazania
A
- kolki,
- zaburzenia rytmu serca z bradykardią
- wyłączenie odruchów z n.błędnego i zmniejszenie wydz. śluzu w drogach oddechowych w trakcie zniecz.ogólnego
- przed badaniem okulistycznym
- astma, POChP
- ch.Parkinsona
- zatrucie inhibitorami Acholinesterazy
24
Q
Leki cholinolityczne (antagoniści rec. M)
A
ATROPINA HIOSCYNA (SKOPOLAMINA) TROPIKAMID CYKLOPENTOLAT IPRATROPIUM TIOTROPIUM PIRENZEPINA BENZATROPINA
25
TROPIKAMID
antag. rec. M
| bad okulistyczne
26
IPRATROPIUM
antag. rec. M (gł. M3 w oskrzelach, ale też M2) (lek cholinolityczny)
POChP i astma oskrzelowa
27
TIOTROPIUM
jak IPRATROPIUM, ale 10x silniejszy
28
PIRENZEPINA
selektywny antag. rec. M1
| leczenie ch.wrzodowej żołądka i dwunastnicy
29
BENZATROPINA
Ch. Parkinsona
30
leki sympatykomimetyczne
adrenalina, noradrenalina, dopamina
31
leki sympatykomimetyczne pobudzające gł. rec. α
```
FENYLEFRYNA
NAFAZOLINA
KSYLOMETAZOLINA
TETRYZOLINA
MIDODRYNA
```
32
leki sympatykomimetyczne pobudzające gł. rec. β
DOBUTAMINA
ORCYPRENALINA
IZOPRENALINA
33
leki sympatykomimetyczne pobudzające gł. rec. β2
```
SALBUTAMOL
FENOTEROL
TERBUTALINA
SALMETEROL
FORMOTEROL
```
34
leki sympatykomimetyczne pobudzające gł. rec. β2 -ZASTOSOWANIE
astma, POChP,
SALBUTAMOL, FENOTEROL -leki hamujące skurcze macicy (działanie tokolityczne) gdy zagrożenie poronieniem lub przedwczesna akcja porodowa
35
SALMETEROL
nowy, długodziałający β2-mimetyk, mający dodatkowo właściwości przeciwzapalne
FORMOTEROL podobnie, ale szybszy czas działania (już po 1-3 min.)
36
Leki sympatykomimetyczne o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym
Działanie ich polega na uwalnianiu NA z pęch. synapt. współczulnych zakończeń nerw. i/lub jej zwrotnym wchłanianiu ze szczeliny synapt. do neuronu presynaptycznego
EDERYNA
PSEUDOEFEDRYNA
AMFETAMINA
37
EFEDRYNA
lek zwężający nn krwion. w przebiegu spadków ciśnienia tętniczego krwi w czasie znieczulenia
Silnie pobudza OUN
38
PSEUDOEFEDRYNA
Obwodowo działa jak NA, a ośrodkowo słabiej niż amfetamina
| Stosowana w celu obkurczenia naczyń w śluzówce w nieżycie nosa, zap. zatok, zap. gdo
39
Leki sympatykolityczne
```
GUANETYDYNA
REZERPINA
KLONIDYNA
GUANFACYNA
METYLDOPA
```
40
GUANETYDYNA
Lek sympatykolityczny
blokuje uwalnianie NA z tzw. "płytkich magazynów neuronalnych" pod wpływem stymulacji neuronó ("zamraża"NA)
Stos. w leczeniu nadciśnienia (rzadko) i odruchowej dystrofii współczulnej
41
REZERPINA
Lek sympatykolityczny
wiąże się trwale z pęch. magazynującymi AK w neuronach-blokuje zdolność przechowywania NA i dopaminy (wypłukuje AK i serotoninę -depresja)
42
KLONIDYNA
Lek sympatykolityczny
Obniża ciśnienie krwi poprzez selektywne pobudzenie rec. α2 w rdzeniu przedłużonym.
Na obwodzie pobudza REC α2, przez co hamuje uwalnianie NA z zakończeń nn współczulnych.
Leczenie nadciśnienia
43
METYLDOPA
Lek sympatykolityczny,
leczenie nadciśnienia w ciąży
prolek przekształcany do α-metylonoadrenaliny (działanie przeciwnadciśnieniowe) -pobudza α2
Agonista rec. adrenergicznych
44
GUANFACYNA
Lek sympatykolityczny
| podobny do KLONIDYNY
45
leki α-adrenolityczne
```
1) alkaloidy sporyszu
ERGOTAMINA
DIHYDROERGOTAMINA
DIHYDROERGOKRYPTYNA
DIHYDROERGOTOKSYNA
2) inne nieselektywne
FENOKSYBENZAMINA
FENTOLAMINA
2) inne nieselektywne
FENOKSYBENZAMINA
FENTOLAMINA
```
46
alkaloidy sporyszu
```
leki α-adrenolityczne
(częściowi agoniści, częściowi antagoniści rec. α-adrenergicznych, dopaminergicznych i serotoninowych) -złożony zakres działania
ERGOTAMINA
DIHYDROERGOTAMINA
DIHYDROERGOKRYPTYNA
DIHYDROERGOTOKSYNA
```
47
selektywni antagoniści rec. α1-adrenergicznych
```
PRAZOSYNA
TERAZOSYNA
DOKSAZOSYNA
URAPIDYL
TAMSULOZYNA
ALFUZOSYNA
```
48
DIHYDROERGOTAMINA
leczenie napadów migreny i w hipotonii ortostatycznej
49
DIHYDROERGOKRYPTYNA
profilaktyka migreny
50
DIHYDROERGOTOKSYNA
mieszanina dihydroergotoksyny, krystyny i kryptyny -zab. funkcji mózgowych u dziadków
51
FENOKSYBENZAMINA
powoduje nieselektywną nieodwracalną blokadę rec. α-adrenerg.
Długie działanie. Stosowana w terapii przełomów nadciśnieniowych, zwł. w przebiegu guza chromochł.nadnerczy i w okołooperacyjnej kontroli ciśnienia tętni. krwi przy chir. leczeniu tego guza.
W zab. oddawania moczu, w których wzmożone napięcie zwieracza cewki mocz. jest wynikiem nadmiernej stymulacji rec.alfa
52
FENOKSYBENZAMINA
powoduje nieselektywną nieodwracalną blokadę rec. α-adrenerg. (alkilacja)
Długie działanie. Stosowana w terapii przełomów nadciśnieniowych, zwł. w przebiegu guza chromochł.nadnerczy i w okołooperacyjnej kontroli ciśnienia tętni. krwi przy chir. leczeniu tego guza.
W zab. oddawania moczu, w których wzmożone napięcie zwieracza cewki mocz. jest wynikiem nadmiernej stymulacji rec.alfa
53
FENTOLAMINA
krótko działający, nieselektywny antag. rec. α-adrenerg.
| Pheochromocytoma
54
PRAZOSYNA
selektywny antagonista rec. α1-adrenergicznych
krótko działaj. lek w leczeniu nadciśnienia i w ch.Raynauda, a także w zaburzeniach oddawania moczu (łagodny przerost prostaty), nie powoduje tachykardii
-dział. niepożąd: hipotonia ortostat. (efekt pierwszej dawki)
55
DOKSAZOSYNA
selektywny antagonista rec. α1-adrenergicznych
| działa dłużej od prazosyny
56
URAPIDYL
selektywny antagonista rec. α1-adrenergicznych
I dodatkowo pobudza rec. serotoninowe 5-HT1A
Stos. w stanach nagłych zw. z nadciśnieniem
57
TAMSULOZYNA
selektywny antagonista rec. α1A-adrenergicznych
- rozluźnienie zwieracza pęch. moczowego
- stos. w łagodnym przeroście prostaty
58
AFLUZOSYNA
jak TAMSULOZYNA
59
β-blokery I generacji (nieselektywne)
```
blokują oba podtypy receptorów β
PROPRANOLOL
NADOLOL
SOTALOL
BUPRANOLOL
METYPRANOLOL
PENBUTOLOL
TYMOLOL
```
60
β-blokery II generacji (kardioselektywne)
```
ACEBUTOLOL
ATENOLOL
BETAKSOLOL
BISOPROLOL
TALINOLOL
CELIPROLOL
METOPROLOL
NEBIWOLOL
ESMOLOL
najbardziej kardioselektywne: BISOPROLOL, BETAKSOLOL, NEBIWOLOL
```
61
β-blokery III generacji (wielofunkcyjne, (hybrydowe) lub wazodylatacyjne)
```
LABETALOL
BUCINDOLOL
KARWEDYLOL
CELIPROLOL
NEBIWOLOL
```
62
β-blokery z wewnętrzną aktywnością sympatykomimetyczną (ISA)
```
ACEBUTOLOL,
OKSPRENOLOL
ALPRENOLOL
PINDOLOL
CELIPROLOL
LABETALOL
```
