ja Flashcards
Transtheoretisch model van gedragsverandering
de 6 stadia
1) voorbeschouwingsfase / precontemplatie / I won’t
2) overwegingsfase / contemplatie / I might
3) voorbereidingsfase / preparatie / I will
4) actiefase / I am
5) fase behoud van gedrag / I have
6) eindfase
Overwegingsfase
overwegen van wel te doen in toekomst
=> men weet dat er een probleem is
nog geen acties, enkel gedachten
=> voor -en nadelen afwegen
Overwegingsfase:
rol personal trainer
helpen nemen van beste beslissing
beslissingsbalans
=> voor -en nadelen vergelijken
=> minstens dubbel zoveel voordelen voor effect
Overwegingsfase:
meetlattechniek
graad van ambivalentie
niet klaar voor verandering = 1
klaar voor verandering = 10
waarom? hoe belangrijk?
niet belangrijk = 1
heel belangrijk = 10
communicatiestijl personal trainer
ongemotiveerde klant
=> non-directief + empatisch
gemotiveerde klant
=> directief
te vroege directe stijl zorgt voor weerstand
Voorbereidingsfase
voorbereidingen treffen voor gezonder leven
=> nadenken hoe we het gaan aanpakken
=> opstellen beredeneerd plan
Voorbereidingsfase:
rol personal trainer
oplossingen vinden op belangrijke vragen
=> vertrouwen in zichzelf is key
geen vertrouwen = 1
veel vetrouwen = 10
contract van doelstellingen, beloningssysteem, evaluatie
=> spreken in gedragstermen, geen resultaatstermen
=> beloningen mogen door psersoon zelf gekozen worden
Actiefase
concrete daden om doel te bereiken worden ondernomen
=> nog niet het einde
terugvallen
=> terug naar voorbereidingsfase
opbouwen in kleine stapjes
Actiefase:
rol personal trainer (5)
stimuluscontrole
=> prikkels gebruiken die positief gedrag stimuleren
=> prikkels verwijderen die negatief gedrag stimuleren
tegenconditionering
=> ongezonde gewoontes vervangen door gezonde
sociale steun
beloning van elke stap
omgeving stimuleren
Fase van behoud
volhouden van gedrag
=> routines
consolidatie
= gezond gedrag, langer dan 6 maanden
uitdaging ligt op lange termijn
=> korte, plotse & negatieve situaties
Fase van behoud:
rol personal trainer (2)
sociale steun
beloning
Voorbeschouwingsfase
geen belangstelling / plan om ongezond gedrag te veranderen
=> moeilijkste fase om uit te geraken
=> voordelen aantonen
Voorbeschouwingsfase:
oorzaken
gebrek aan kennis
te angstig zijn
=> bang voor verandering
Voorbeschouwingsfase:
rol personal trainer
bewustmaking via kennisvermeerdering
=> linken gedrag en gezondheid
=> kennis klant aftesten
motiveren door gesprekstechnische vaardigheden
=> empathisch luisteren
=> klant laten nadenken over eigen situatie
door kennis keuzemogelijkheid & vertrouwen geven
=> focussen op voordelen gezond gedrag
=> nadelen zorgen voor hulpeloosheid
Voorbeschouwingsfase:
mogelijke vormen van weerstand
- ontkenning & minimalisering
- rationalisatie
- projecteren
- externaliseren
- onderdanigheid
- excuseren eigen gedrag
- niet antwoorden
- gesprek andere wending geven
- in vraag stellen expertise
- pessimisme
4 niveaus van miskenning
1) miskenning bestaan van probleem
2) miskenning belang van probleem
3) miskenning verandermogelijkheid van probleem
4) miskenning persoonlijke bekwaamheid tot oplossing van probleem
Terugvalfase
terugvallen naar oude ongezonde gedrag
door slippertje of meerdere slippertjes (herval)
actie-onderhoudfase: tegenstrijdige gevoelens
=> heimwee naar vroeger
=> hoop dat verandering wordt volgehouden
in preparatiefase met cliënt mogelijkheid op slippertje bespreken
Terugvalfase:
na een slippertje
zien als waarschuwing & leermoment
=> herval vermijden
nadenken over oorzaak en oplossingen
=> omgevingsfactoren beoordelen
=> sociale steun is belangrijk to get your shit together
Terugvalfase:
herval
opgeven
=> slippertje geeft gevoel van falen
terugval naar oude gewoonten
=> veranderingsstrategieën opnieuw bespreken
succeservaring is cruciaal
=> dient als motivatie
=> respect coor cliënt
Terugval regel 1:
een terugval is eerder regel dan uitzondering
Up en Downs
klaarmaken voor nieuwe poging
20% van mensen verandert gedrag bij eerste poging
=> nooit volledig terug naar 0
15% van mensen terug naar voorbeschouwingsfase
Terugval regel 2:
het is belangrijk om uit een terugval te leren
dezelfde oorzaken vermijden
=> hulp van anderen is relevant
Terugval regel 3:
verandering kost meer inspanning & tijd dan men verwacht
gezond gedrag komt niet zomaar
= ongezond gedrag aanmaken duurt jaren
= bewustmaking
korte programma’s voor gedragsverandering verspreiden over langere tijd
=> tussentijdse terugval opvangen
Terugval regel 4:
eenmalig terugvallen is geen volledige terugval
1 slippertje is geen herval
negatieve gedachten nemen over
=> velen zien dit als falen en geven op
op voorhand hindernissen & oplossingen bespreken
=> motivatie om van slippertje te leren
Zelfdeterminatie theorie
mensen hebben verschillende redenen waarom ze zich inzetten
voor het volharden van een bepaalde activiteit
=> adhv verschillende soorten motivatie
Intrinsieke motivatie
plezier halen uit activiteit zelf