Hoorcollege 5: Ca/Mg metabolisme Flashcards
calcium plasma gehalte
los van het dieet wat gegeven wordt (hoog/laag vit D, hoog/laag fosfaat, geen vit D) of leeftijd van het dier het plasma calcium gehalte blijft heel erg stabiel, Dit heeft te maken met het feit dat calcium niet alleen ingenomen wordt voor het skelet maar ook in de pathofysiologie van je hartfunctie en zenuwen. Je zal bij een bloedje niet zo snel een afwijking vinden bij calcium.
Regulatie [Ca]
Darm = komt via darm binnen en wordt opgenomen. Gaat naar bloed.
Botten = opslag calcium (mineralisatie) en resorptie wanneer het nodig is.
Nieren = uitplassen/excretie van overschot calcium.
–> regulatie via hormonen
hormoon regulatie [Ca]
Groeiende hond: te weinig calcium in dieet
- [Ca] plasma neigt te zakken
- ParaThyroidHormoon omhoog - snelle reactie:
a. Osteoclasten in bot maken calcium vrij
b. Niercellen reabsorberen calcium zodat het niet uitgeplast wordt.
PTH - calcium vrijmaken
BOT = Osteoclasten zijn in meeste situaties niet actief, wanneer PTH in de buurt komt worden de osteoclasten geactiveerd zodat osteoblasten ruimte vrijmaakt zodat osteoclasten bij het bot kunnen komen. Hier eten ze het bot op en komt er calcium vrij.
VIT D = PTH activeert de vitamine D (25 –> 1,25) en deze werkt op alle 3 de organen (botten, nieren en darmen).
Ca absorptie: volwassen vs jong dier
In een volwassen dier heb je op darm niveau alle darmcellen. Calcium wordt alleen actief getransporteerd. Bij jonge dieren is er nog een tweede proces: passief transport. Er hoeft niet zoveel gedaan te worden om het te transporteren > het gaat langs de cellen heen en is niet gereguleerd. Vitamine D heeft dus alleen effect op actief transport, niet op passief.
Ca deficientie: conclusie
[Ca] plasma omlaag > PTH release omhoog > 25 vitD –> 1,25 vitD > osteoclasie, reabsorptie, mineralisatie botten en kraakbeen, Active intestinale absorptie omhoog.
Osteoporose: rasafhankelijk
in miniatuur poedels moet je veel minder calcium geven wil je verschil zien, maar bij Deense dog zie je dit al als de behoefte van calcium wordt gehalveerd. De dieren krijgen osteoporose en in ergere gevallen compressiefracturen in botten en ruggenwervels. Grotere rashonden hebben sneller problemen, dan kleinere rashonden.
hypercalcemie
Ca intake omhoog > [Ca] plasma omhoog (vooral in jong dier door passief opname) > PTH omlaag > osteoclasie en re-absorptie omlaag.
- -> Nu er minder PTH aanwezig, wordt ook minder actief vitD gevormd waardoor er minder Ca absorptie, osteoclasie en re-absorptie optreedt.
- -> calcitonine grijpt hierop in
Calcitonine
wanneer calcium te hoog wordt, stijgt calcitonine niveau. Dan trekt osteoclasten de pootjes terug en stopt met resorptie van calcium uit het bot.
Panosteitis/endostosis
Groeipijn, veroorzaakt door verhoogd calcium en niet goed functionerende osteoclasten. Wanneer een dier groeit, moeten de bloedvaten ook groeien, maar wanneer Calcium/Calcitonine te lang hoog blijft, dan krijg je nauwe kanalen van bloedvaten en zenuwen > zwelling/oedeem. Op röntgenfoto’s zie je oedeem van het beenmerg.
Calcium intake omhoog
Calcium intake omhoog > [Ca] plasma omhoog > CT release (> osteoclasten omlaag) & PTH, vit D omlaag (> osteoclasie, actieve absorptie omlaag) –> Ca omlaag
Gevolgen hypercalcemie < 3-6 weken oud
Lang hoog gehalte van CT & panosteitis
Gevolgen hypercalcemie > 6 weken oud
wobbler syndrome, osteochondrosis, behouden kraakbeen doppen, radius curvus syndroom, elleboog dysplasie.
osteochondrosis
de groeischijf gaat vervormen (bloemkoolvormig). Het kraakbeen die daar groeit raakt verstoort. In het kraakbeengewricht blijven de chondrocyten langer doorgroeien.
Conclusie [Ca]-gehalte
- Ca te laag > pathologische fx (greenstick, compressie)
- Optimale Ca niveau in voeding is afhankelijk van leeftijd en uiteindelijk lichaamsgewicht, en voedselsamenstelling.
- Ca intake tijdens spenen is cruciaal voor Ca regulatie en skeletontwikkeling in grote hondenrassen.
- teveel Ca of teveel Ca&P geeft:
a. verstoringen in endochondrale ossificatie
b. osteochrondrose inclusief OCD, cartilage cones (blijvende groeischijf), radius curvus en elleboog dysplasie.
