Hoofdstuk 9: Conjunctuur, Groei en Milieu

Question 0

Conjunctuur: indicatoren van economische activiteit:

Answer 0

1. Het bbp: indicator voor economische activiteit; met het reële bbp als maatstaf (syn. = het bbp naar volume).
2. Leading indicatoren: indicatoren die vroeger gebeuren dan het bbp bv. Invoer van goederen in volume
3. Lagging indicatoren: indicatoren die achter blijven op het bbp bv. Investeringen, niet werkenden, werkzoekenden
4. Coïncidente indicatoren: indicatoren waarvan de keerpunten meestal min of meer samenvallen met die van het bbp bv. Uitvoer van goederen in volume, elektriciteitsverbruik

=> 1 indicator is weinig representatief voor het totale conjunctuurbeeld
=> oplossing: 5. Synthetische conjunctuurindicatoren: verschillende gegevens in 1 reeks; loopt voor om de conjunctuur te voorspellen: er zijn twee soorten:
A) een kwalitatieve of vertrouwensindicator: bv. De conjunctuurbarometer van de NBB waarbij men gegevens verzameld op basis van conjunctuurenquêtes: hierin vraagt me, bedrijfsleiders naar hun oordeel over de huidige economische situatie en de verwachte ontwikkelingen voor de eerstvolgende maanden. Voorspellend karakter: 1 tot 2 maand; vgl. Met bbp: conjunctuurverloop veel grilliger
B) een kwantitatieve indicator

6. index van het Europese consumentenvertrouwen door NBB: hiermee kan men het Belgische consumentenvertrouwen meten: het wordt berekent door de Europese commissie en het weerspiegelt het verschil tussen het aantal optimistische en pessimistische consumenten en geeft het rekenkundig gemiddelde van de antwoorden op 4 vragen van 1500 consumenten (die een vooruitzicht geven op de volgende twaalf maanden):
7. De economische situatie in België
8. De werkloosheid in België
9. De financiële steun van gezinnen
10. Het sparen door gezinnen: hoe meer er uitgegeven wordt, hoe beter

Question 1

Geef de definitie van een conjunctuurbeweging + bespreek

Answer 1

Conjunctuurbeweging = de opeenvolging van een periode van snellere en tragere economische groei. De conjunctuur schommelt rond de trend (groeibeweging).

Hoogconjunctuur = periode waar de groeivoeten voortdurend hoger liggen dan de trend (ac)
Laagconjunctuur = periode waar de groeivoeten voortdurend lager liggen dan de trend (ce)
Expansiefase: de groeivoet neemt toe in het begin van hoogconjunctuur (ab)
BOOM = het hoogtepunt (B)
Recessie = de groeivoeten dalen maar zijn nog steeds groter dan de trend (bc)
Depressie = de groeivoeten dalen zodanig dat ze lager worden dan de trend (cd)
SLUMP = het dieptepunt (d)
Economisch herstel: de groeivoeten beginnen opnieuw te stijgen (e)

Question 2

Wat is economische groei + kenmerken

Answer 2

Een toename van de economische activiteit vergeleken met een eerder meetpunt.

Kenmerken:

• langetermijnbegrip: het moet duurzaam zijn => duurzaam betekent meer vraag! Dat is voordelig om de conjunctuur zo vlak mogelijk te houden.
• het wordt gemeten aan de hand van de groeivoet en het reële bbp

Question 3

Voordelen van economische groei / nadelen

Answer 3

Voordelen:

• schaalvoordelen: algemene stijging van de reële inkomens -> vraag naar goederen/diensten stijgt
• meer beschikbare producten
• technologische vooruitgang: bv Apple nu vs Apple 5 jaar geleden

Nadelen:
- bronnen zijn niet onuitputbaar
- kloof tussen arm en rijk wordt groter
“The limits of growth”

Question 4

Het milieu: duurzame ontwikkeling: wat is het brundtlandrapport?

Answer 4

Het brundtlandrapport is een rapport dat voor de Verenigde Naties werd opgesteld. Het constateerde een ontwikkeling waarbij steeds meer mensen steeds armer worden terwijl tegelijkertijd de kwaliteit van het milieu verslecht. Hierdoor wordt er nu gefocust op duurzame ontwikkeling.

Duurzame ontwikkeling: de productie en consumptie moeten zo ontwikkeld worden zodat de behoefte van de huidige generatie bevredigd wordt zonder dat de kansen van de toekomstige generaties in gevaar gebracht worden. Er moet rekening gehouden worden met people - planet - profit.

Er zijn voor duurzame ontwikkeling 5 dimensies ontwikkeld:

1. Een sociale (rechtvaardigheid op wereldvlak)
2. Een ecologische (respect voor de draagkracht van de aarde)
3. Een institutionele (inspraak van burgers is de bepaling van een duurzaam beleid)
4. Een ethische (waarden en normen die richtinggevend kunnen zijn voor duurzaam handelen)
5. Een economische (productie en consumptie voor behoeftebevrediging)

Question 5

Ongelijkheid in de wereld op het gebied van milieu: ecologische voetafdruk

Answer 5

Ecologische voetafdruk: een maat voor benodigde hoeveelheid aardoppervlakte om een bevolking op haar huidige consumptieniveau een jaar te onderhouden. Elk product laat zijn sporen na => de bedoeling is om het milieu te herstellen. Het is afhankelijk van: de efficiëntie waarmee goederen worden geproduceerd + de hoeveelheid die we gebruiken.

Sinds 1961 neemt de ecologische voetafdruk steeds toe.

Sinds eind de jaren 80 is de ecologische voetafdruk groter dan de biologische capaciteit (er is gemiddeld 2,7 hectare nodig per hoofd en er is slechts 1,8 hectare beschikbaar om duurzaam te zijn)

• Biologische capaciteit = de draagkracht van de aarde
• Ecologisch tekort: als de voetafdruk van een land groter is dan de eigen biologische capaciteit
• Earth overshoot day: de dag dat onze ecologische voetafdruk groter is dan de totale oppervlakte van de aarde

Geïndustrialiseerde landen hebben een te grote voetafdruk! We verbruiken teveel en de kloof tussen noord en zuid is te groot.

Ecologische schuld: er is een onevenredige druk die industrielanden leggen op het milieu in het zuiden

Question 6

Hoe kan de opwarming van de aarde overwonnen worden?? ( kijk ook eens nr grafiek p. 341 9.5.)

Answer 6

1. Het produceren van koolstof moet belast worden
2. Ontwikkelen van systemen die minder koolstof uitstoten
3. Energievriendelijkheid ondersteunen + informeren en overtuigen over de opwarming van de aarde