Hoofdstuk 7: Formele instituties en institutionele modellen

Question 1

Institutionele kaders zijn in verschillende landen anders. Dit zorgt voor verschillen op gebied van de institutionele infrastructuur. Daarnaast kan dit ook op gebied van ondernemingen. zoals?

Answer 1

• corporate governance
• shareholder- of stakeholderfocus
• korte-of langetermijnfocus
• concurrentie of samenwerking

Question 2

Waar gaat de corporate governance over?

Answer 2

hoe het bedrijf wordt bestuurd.

Question 3

Er zijn verschillende systemen om corporate governance in te richten. Hoe zit dat in Nederland?

Answer 3

In nederland vormt de raad van bestuur het dagelijks bestuur van het bedrijf en de raad van commissarissen houdt toezicht op de raad van bestuur en geeft advies.

Question 4

In welke twee groep kan het systeem van corporate governance worden opgedeeld?

Answer 4

• one tier system

- two tier system

Question 5

Wat houdt het one tier system in?

Answer 5

dat het management en de toezichthouders in een gemeenschappelijk bestuur (board of directors) zitten. Dit gebeurt in de vorm van uitvoerende directeuren (executive directors) en niet-uitvoerende directeuren (non-executive directors), die de controlerende rol vervullen. Dit gemeenschappelijke bestuur moet de belangen van de aandeelhouders vertegenwoordigen. Daarnaast is er ook nog sprake van CEO-dualiteit (CEO-duality).

Question 6

Wat houdt CEO-duality in?

Answer 6

dat de CEO naast onderdeel te zijn van de uitvoerende directeuren, ook de voorzitter is van het gemeenschappelijk bestuur.

Question 7

Wat houdt het two tier system in?

Answer 7

dat het bestuur en het toezicht gescheiden zijn. Dit is het systeem dat in Nederland wordt toegepast. De raad van commissarissen controleert het bestuur en houdt in de gaten dat de belangen van alle betrokkenen worden behartigd. Het management wordt uitgevoerd door raad van bestuur.

Question 8

Waarvan hangt het af of je het one tier system of het two tier system kiest?

Answer 8

van het land waar het bedrijf gevestigd is. In heel veel landen is maar een van deze twee systemen toegestaan en in sommige landen mag je als bedrijf kiezen.

Question 9

Wat zijn shareholders?

Answer 9

de eigenaren van een bedrijf, maar ze besturen het bedrijf niet. Dat doen managers en directeuren.

Question 10

Wat zijn stakeholders?

Answer 10

alle groepen die betrokken zijn bij een bedrijf noemen we de belanghebbenden. dit zijn bijv werknemers of omwonenden.

Question 11

Wat houdt de shareholderoriëntatie in?

Answer 11

dat de belangen van aandeelhouders het zwaarste wegen in de onderneming aangezien zij de eigenaren zijn.

Question 12

Wat houdt de stakeholderoriëntatie in?

Answer 12

dat er naast de belangen van de aandeelhouders vooral wordt gekeken naar de andere belanghebbenden.

(we zien nu dat hoewel de shareholderoriëntatie lange tijd de standaard was, de stakeholderoriëntatie steeds dominanter wordt.)

Question 13

Elk land heeft ieder land zijn eigen formele institutionele raamwerk. Uit welke 4 onderdelen bestaat dit?

Answer 13

• het financieel systeem
• opleidingssysteem
• arbeidsmarktsysteem
• de rol van de overheid

de machtsverdeling van deze 4 is per land verschillend.

Question 14

Hoe kunnen landen verschillen op het gebied van financieel systeem?

Answer 14

in standaard manier waarop bedrijven worden gefinancieerd. Dit kan namelijk via de beurs of via financiele systemen, zoals banken.

Question 15

Hoe kunnen landen verschillen op het gebied van opleidingssysteem?

Answer 15

in de toegankelijkheid van het onderwijs en de mate waarin het specialistisch of generalistisch wordt ingericht.

Question 16

Hoe kunnen landen verschillen op het gebied van het arbeidsmarktsysteem?

Answer 16

in de flexibiliteit, de aanwezigheid van vakbonden, de mobiliteit van arbeid, de zeggenschap van werknemers en de werkbescherming.

Question 17

Hoe kunnen landen verschillen op het gebied van de rol van de overheid?

Answer 17

in overheidsbemoeienis. Wanneer er sprake is van minimale overheidsbemoeienis, hebben we het over de onzichtbare handtheorie.

Question 18

Wat zijn de twee basismodellen van kapitalisme?

Answer 18

het shareholdermodel en het stakeholdermodel.

Question 19

Door welk model wordt het shareholdermodel ondersteund?

Answer 19

door de liberale markteconomie en het Angelsaksische model.

Question 20

Door welk model wordt het stakeholdermodel ondersteund?

Answer 20

door de gecoördineerde markteconomie en het Rijnland-model.

Question 21

Wat is het belangrijkste kenmerk van het shareholdermodel?

Wat zijn de andere kenmerken?

Answer 21

dat er sprake is van een vrije markt.

• Doordat in dit model de markt met rust wordt gelaten, zijn de aandelenmarkten minder stabiel.
• Ook is de arbeidsmarkt flexibeler waardoor er meer concurrentie tussen de verschillende ondernemingen is. - Beslissingen binnen een bedrijf worden meer van bovenaf genomen. Dit betekent dat er een centrale structuur is, waarbij het hoogste management de knopen doorhakt.
• De relatie tussen werknemers en het bedrijf is gebaseerd op contracten. De werknemers en vakbonden hebben dan ook een relatief zwakke positie in dit model.
  Het management kan dan ook worden gezien als een ‘agent’ ban de uiteindelijke aandeelhouders van een onderneming.

Question 22

hoe noemen we het shareholdermodel in het engels? Waar zien we dit model vooral terug?

Answer 22

Liberal Market Economy.

Vooral in Engeland en in de VS.

Question 23

Wat is de vorm van kapitalisme dat naar voren komt in het shareholdermodel? Waarom?

Answer 23

competitief. omdat de markt vrij is, krijgt elk bedrijf immers de kans om te kunnen concurreren. Hierdoor ligt er wel de nadruk op de korte termijn. De financiering gebeurt via de kapitaalmarkt.

Question 24

Bedrijven in het shareholdermodel willen snel investeren om zo snel mogelijk resultaat hieruit terug te zien. Hoe noemen we dit?

Answer 24

Return on investment (ROI)

Question 25

hoe noemen we het stakeholdermodel in het engels? Waar zien we dit model vooral terug?

Answer 25

coordinated market Economy.

landen als Duitsland en Japan.

Question 26

Noem een paar kenmerken van het stakeholdermodel.

Answer 26

de aandelenmarkt is hier stabieler, doordat de markt juist niet met rust wordt gelaten, maar wordt gecoördineerd. Hierdoor is de arbeidsmarkt ook minder stabiel. Dit komt doordat de overheid zich nu gaat bemoeien met de markt en bijv een minimumloon kan instellen. Door deze overheidsbemoeienis is er dus meer sprake van betrokkenheid en inzet van de werknemers en niet van slechts een contractuele relatie.

• Er is juist geen competitie, maar meer coördinatie tussen bedrijven die normaal gesproken zouden concurreren.
• focus op lange termijn i.p.v korte termijn. dit noemen we patient capitalism.

Question 27

In het stakeholdermodel zijn er weinig vijandige fusies en overnames. Wat is het gevolg hiervan?

Answer 27

Hierdoor is er meer integratie binnen de waardeketen.

Question 28

Wat zijn de voordelen van het shareholdermodel?

Answer 28

• verschuiving van minder winstgevende sectoren naar meer winstgevende sectoren.
• hogere winsten
• flexibele arbeidsmarkt

Question 29

Wat zijn de nadelen van het shareholdermodel?

Answer 29

• weinig motivatie om te investeren in ontwikkeling van de organisatie
• dreiging van overnames

Question 30

Wat zijn de voordelen van het stakeholdermodel?

Answer 30

• motivatie om te investeren in interne ontwikkeling van vaardigheden
• langetermijnvisie
• aandelenkoers is stabieler
• employee commitment

Question 31

Wat zijn de nadelen van het stakeholdermodel?

Answer 31

• vasthouden aan minder winstgevende sectoren

- risico van te veel investeren

Question 32

Wat kenmerken is voor Nederland is het zorgenaamde ‘‘polderen’’. Wat wordt hiermee bedoeld?

Answer 32

de overlegeconomie. (Dit overleg zorgt voor goede resultaten van het Rijnland-model. Toch zeggen sommige experts dat de flexibiliteit en snelheid van het Angelsaksische model ook erg belangrijk zijn. Belangrijk is dat je inziet dat er in de praktijk vaak mengvormen zijn van deze twee modellen. )

Question 33

Hoe wordt een vrije markt gekenmerkt?

Answer 33

door coördinatie door het prijsmechanisme. Dit kan een vrije markt zijn voor output (producten) of voor input (productiefactoren zoals arbeid).

Question 34

Waar draait kapitalisme om?

Answer 34

het privebezit van productiefactoren. Arbeid is een handelswaar waarvoor je betaald wordt en bedrijven streven naar winst.

Question 35

Wat zijn kartel?

Answer 35

bedrijven verbonden door afspraken over prijzen, productie en verdeling van klanten/geografische markten.

Question 36

Waarop is een moral economy gebaseerd?

Answer 36

de benadering waar iedereen een plaats onder de zon wordt gegund.

Question 37

Als we kijken naar de geschiedenis van kapitalisme, zien we dat er een afwisseling tussen focus op liberalisering en focus op ordening plaatsvindt. Waar wordt vooral naar gekeken bij een focus op liberalisering?

Answer 37

naar vrijheid.

Question 38

Als we kijken naar de geschiedenis van kapitalisme, zien we dat er een afwisseling tussen focus op liberalisering en focus op ordening plaatsvindt. Waar wordt vooral naar gekeken bij een focus op ordening?

Answer 38

naar sociale bescherming en regels voor concurrentie.