Hoofdstuk 5C: Mineralen Flashcards
Definitie Mineralen
Mineralen en sporenelementen zijn anorganische verbindingen. We kunnen ze zelf niet aanmaken en zijn dus essentiële voedingsstoffen.
Functie van Calcium
Stevigheid geven aan het skelet en het gebit, calciumionen in het bloed en het weefselvocht zijn nodig voor: bloedstolling, hartspiercontractie en de prikkelgevoeligheid van de motorische spieren, activering van sommige enzymsystemen, vrijkomen van neurotransmitters, mogelijke bescherming tegen darmkanker.
Verschijnselen bij te weinig calcium
- spierkrampen
- osteoporose
- osteomalacie
- beenverweking
- stoornissen in de bloedstolling
verschijnselen bij teveel calcium
- hypercalciëmie
- hypercalciurie
- urinewegstenen
- verkalking van de zachte weefsels
Stofwisseling van Calcium
- Vitamine D zorgt voor de resorptie van urinair calcium en de resorptie van calcium ter hoogte van het bot. in het lichaam vindt een continue opbouw en afbraak van het bot plaats. Osteoclasten breken bot af, ten opzichte van dat osteoblasten bot aanmaken. Bij opbouw van het bot hebben osteoblasten calcium nodig.
- Bij jonge mensen is er meer botvorming dan botafbraak. Bij mensen ouder dan 45 jaar en vooral vrouwen in de menopauze neemt de botafbraak de overhand.
- De calcium/fosfor verhouding is zeer belangrijk. Die moet groter zijn dan 1, bij voorkeur 1,3. Wanneer deze lager ligt dan 0,5 stimuleert dit de botafbraak, wat osteoporose in de hand werkt.
Functie jodium
Vorming van thyroxine (T4) en trijoodthyronine (T3) in de schildklier, schildklierhormonen hebben invloed op de ruststofwisseling, opbouw van lichaamseiwit.
Verschijnselen bij te tekort aan jodium
- struma of krop: verdikking van de schildklier door hypothyreoïdie
- Bij kinderen: Lichamelijke en geestelijke achterstand (cretinisme)
- Bij volwassenen: vertraagde stofwisseling
Verschijnselen bij te veel jodium
- slapeloosheid
- nervositeit
- gebrek aan eetlust
Functies Kalium
Handhaving van het osmotisch evenwicht, handhaving van het zuur-base evenwicht, rol bij de samentrekking van de spieren, geleiding van de zenuwprikkels, rol bij de opbouw en afbraak van glycogeen.
Verschijnselen van tekort Kalium
- kaliumtekort ontstaat bij gebruik van diuretica, omdat met de urine meer kalium wordt uitgescheiden. Bij braken, diarree en langdurig gebruik van laxeermiddelen wordt te weinig calcium geabsorbeerd, met als gevolg: spierzwakte en hartritmestoornissen.
- Een kaliumtekort door onjuiste voeding is zeldzaam, omwille van het feit dat kalium heel rijk verspreid aanwezig is in de voeding.
- De hoeveelheid kalium wordt beïnvloed door de hoeveelheid natrium, deze twee moeten met elkaar in evenwicht zijn.
Functie Natrium
- Rol in de water/zouthuishouding
- rol in de zuur-base evenwicht
- rol in de samentrekking van de spieren
- geleiding van prikkels door de zenuwen
Verschijnselen bij tekort aan natrium
- gebrek aan eetlust, spierzwakte, uitdroging
Verschijnselen bij teveel aan natrium
- Nierfunctiestoornissen
- vochtophoping
- verhoogde kans op hypertensie
Functie van ijzer
Onderdeel van hemoglobine. Hemoglobine zorgt voor het vervoer van zuurstof door het lichaam, onderdeel van myoglobine in de spieren. Myoglobine houdt zuurstof vast om deze af te staan voor oxidatieprocessen zoals verbranding van glucose en vetzuren, bestanddeel van bepaalde enzymen.
Verschijnselen van tekort aan ijzer
- bloedarmoede of anemie (laag hemoglobinegehalte in het bloed)
- daling van het prestatievermogen.
functie van fosfor
Instandhouding van het zuur-base evenwicht, belangrijk in de opbouw van het skelet en het gebit, onderdeel van enzymen, onderdeel van ATP energieproductie.
Verschijnselen bij een tekort aan fosfor
Spierpijn in de botten
Functie van magnesium
instandhouding van het zuur-base evenwicht, belangrijk in de opbouw van het skelet en het gebit, activeert enzymen, regelt de prikkelgevoeligheid in de motorische spieren, betrokken bij de vorming van ATP
verschijnselen van een tekort aan magnesium
- spierkrampen (tetanie)
- spierzwakte
- optreden van hartritmestoornissen
Functie van chloor
Vorming van HCl in maagsap, instandhouding van het zuur-base evenwicht, instandhouding van het osmotisch evenwicht.
verschijnselen bij een tekort aan Chloor
- trage maaglediging
- onvoldoende activering van het pepsine
Functie van Zink
onderdeel van insuline, onderdeel van het immuunsysteem, invloed op de vorming van collageen, invloed op de hersenontwikkeling, onderdeel van enzymen die nodig zijn voor eiwitopbouw en CO2 vorming in de cel
verschijnselen bij een tekort aan Zink
- bij kinderen: achterstand in groei en hersenontwikkeling, slechte wondgenezing, gevoelig voor infecties, verminderde eetlust en smaak.
functies van koper
Belangrijk voor het immuunsysteem, vastlegging van Fe in hemoglobine en myoglobine, activator voor oxidasen.
Functies van fluor
Belangrijk bij versteviging van het tandglazuur en het skelet, betrokken bij enzymreacties
Verschijnsel bij een tekort aan fluor
-Tandcariës
functie van kobalt
onderdeel van vitamine B12
verschijnselen bij tekort aan kobalt
Pernicieuze anemie
functie van chroom
- co factor bij insuline, onderdeel van glucose-tolerantie-factor (GTF), onderdeel van eiwitsplitsende enzymen.
verschijnselen bij een tekort aan chroom
- beschadiging van bloedvaten, te trage daling van glycemie
Functie van seleen
onschadelijk maken van zware metalen, mogelijks een rol in de voorkoming van kanker, nodig voor de vorming van glutathionreductase dat peroxiden omvormt tot onschadelijke stoffen.
verschijnselen bij tekort aan seleen
ziekte van keshan die aanleiding geeft tot cardiale problemen
