Hoofdstuk 5: Hart- en vaatziekten Flashcards
Wat is angor?
= Angina pectoris
- Thoracaal pijnpatroon
- Druk/toesnoering op borst
- Eventueel uitstraling arm, keel
- Graduele opbouw
- Geassocieerde symptomen: nausea, emesis, zweten
Term voor hartritmestoornissen
Aritmie
Term voor blauwe verkleuring
Cyanose
Term voor kortademigheid
Dyspnoe
Term voor hartkloppingen
Palpitaties
Welke onderzoeken zijn relevant bij cardiologie?
- Klinische parameters
- ECG
- Inspanningsproef
- Holtermonitoring
- Echocardiografie
- Veneuze bloedafname
Wat is een ECG?
Elektrocardiografie
- Hartritme
- Elektrische prikkels
- Ev zuurstoftekort
Wat is een inspanningsproef?
ECG terwijl de P fietst tegen stijgende weerstand
Wat is een holtermonitoring?
Ambulante 24u registratie van het ECG
Wat is een echocardiografie?
Echografie van hart
- Transthoracaal of via slokdarm
- Opsporen van structurele afwijkingen
Waarom kan een bloedafname nuttig zijn als aanvullend onderzoek?
Bepalen van hartenzymen en lipidenprofiel
Wat zijn de belangrijkste lipiden?
- HDL: high density lipoprotein (goede cholesterol → lever)
- LDL: low density lipoprotein (slechte cholesterol → heel lichaam)
- Triglyceriden (ketens vrije vetzuren)
- Totaal serumcholesterol
Hoe noemen we een ongunstig lipidenprofiel?
Waar geeft dit een verhoogd risico op?
Dyslipidemie
atherosclerotische hart- en vaatziekten
Hoeveel Vlamingen sterven tgv hart-en vaatziekten?
¼
Meestal:
* Mannen: ischemisch hartlijden
* Vrouwen: hartfalen
__ATHEROSCLEROSE__
Leg kort het pathofysiologisch mechanisme uit.
Vetten hopen op in de wand van de grote en middelgrote slagaders → arteriële doorbloeding = belemmerd
__ATHEROSCLEROSE__
Epidemiologie?
- Nagenoeg bij iedereen, zelf vanaf kindertijd.
- Klinische uiting: 50-75j
- Sterk individueel afhankelijk. Levensstijl = zeer bepalend. Erfelijke belasting minder
__ATHEROSCLEROSE__
Welke stap komt voor het vormen van atheroomplaque?
- Fatty streak
- Atheroma
__ATHEROSCLEROSE__
Hoe ontstaat een fatty streak?
- LDL infiltreert door fragiel endotheel
- LDL komt in wand van slagader
- Ontstekingsreactie → macrofagen
- Macrofagen fagocyteren LDL en transformeren tot schuimcellen
- De schuimcellen hopen op = fatty streak
Wat zijn schuimcellen?
Grote met cholesterol overladen cellen
__ATHEROSCLEROSE__
Hoe ga je van een fatty streak naar een atheroma?
- Fatty streak groeit aan → schuimcellen sterven af
- Cholesterolrijke inhoud stapelt op in arteriewand
- Opstapeling stimuleert ontstekingsproces verder
- Migratie/proliferatie van gladde spiercellen
- Spiercellen maken extra bindweefsel → °kapsel
=> atheroma of atheroomplaque
(uitpuilend, afgekapseld letsel rond een centrale kern van vetrijk materiaal)
__ATHEROSCLEROSE__
Complicaties?
- Stenose
- Plaqueruptuur, trombose, occlusie
- Aneurysma
__ATHEROSCLEROSE__
Complicatie: stenose. Leg uit.
Slagader vernauwt → verder gelegen weefsels ontvangen minder bloed
__ATHEROSCLEROSE__
Complicatie: plaqueruptuur, trombose, occlusie. Leg uit.
- Atheroomkapsel scheurt → necrotische lipidenkern komt in bloedbaan
- ° trombusvorming → bloedvat wordt afgesloten = occlusie
- Verdere weefsels geen bloedvoorziening → necrose
__ATHEROSCLEROSE__
Complicatie: aneurysma. Leg uit.
- Wand verzwakt door atheroomplaque
- Bloedvat verbreedt
- Bloedvat scheurt
__ATHEROSCLEROSE__
Waarvan zijn de symptomen afhankelijk?
Atherosclerose = pijnloos
Symptomen ontstaan wanneer de O2-voorziening van de stroomafwaarts gelegen weefsels in het gedrang komt.
Plaats van plaque bepaalt de symptomen.
__ATHEROSCLEROSE__
Symptomen bij atherosclerose van beenslagaders?
claudicatio intermittens
(etalagebenen)
Gedaalde O2-voorziening voor spieren van onderste ledematen
__ATHEROSCLEROSE__
Symptomen bij atherosclerose van kransslagaders?
angor, myocardinfarct, plotse dood
Gedaalde O2-voorziening voor myocard
__ATHEROSCLEROSE__
Symptomen bij atherosclerose van halsslagaders?
herseninfarct
Gedaalde O2-voorziening voor hersenen
__ATHEROSCLEROSE__
Wat doe je best bij een P die klinische tekens heeft van atherosclerose?
Uitgebreide evaluatie.
Atherosclerose ontwikkelt zich steeds op verschillende plaatsen tegelijk.
Niet enkel gaan kijken waar de symptomen specifiek op wijzen.
Wat zijn de belangrijkste cardiovaculaire risicofactoren?
En bijkomend?
A. Age
B. Bloeddruk: arteriële hypertensie
C. Cigarettes
D. Diabetes
E. Event: reeds gekend met cardiopath?
F. Family: erfelijke belasting in eerstegraad?
G. Geslacht: mannen ↑ kans
Obsesitas, ↑ visceraal vet, dyslipidemie, ongezonde voeding, chronische nierinsufficiëntie, ↓ beweging, stress, depressie…
Wat is GCR?
Wat bij een hoge score?
Globaal cardiovasculair risico
Individuele bijdrage van de risicofactoren kan je samentellen
Cardiovasculaire preventie
Wat houdt niet-medicamenteuze cardiovasculaire preventie in?
- ROOKSTOP
- Gezonde voeding
- Lichaamsbeweging
- Vermageren
Wat houdt medicamenteuze cardiovasculaire preventie in?
Welke medicatie is niet geschikt bij een hoog GCR?
- Comorbiditeiten behandelen (diabetes, AHT…)
- Lipidenprofiel optimaliseren met lipidenverlagende medicatie
- Anti-aggregans
Hormonale anticonceptie = afgeraden
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Definitie?
Chronische verhoging van de druk die het bloed uitoefent op de vaatwand.
Concreet: systolische
bloeddruk ≥ 140 mmHg en/of
diastolische bloeddruk ≥ 90 mmHg
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
2 soorten?
-
Essentiële (of primaire) hypertensie (90%)
→ geen onderliggende verklaring -
Secundaire hypertensie (10%)
→ aanwijsbare oorzaak
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Waarom is het stellen van de diagnosie niet eenvoudig?
- Vaak asymptomatisch
- Meting = momentopname
- Wittejashypertensie
- Gemaskeerde hypertensie
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Wat is wittejashypertensie?
RR kan tijdelijk verhoogd zijn bij afname door een arts of verpleegkundige, ditdoor ‘onderzoeksstress’
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Wat is gemaskeerde hypertensie?
Meting door een arts kan telkens normaal zijn, hoewel deze in het thuismilieu telkens verhoogd is
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Diagnostiek?
Gemiddelde van:
1. Conventionele bloeddrukmeting door zorgverlener
2. Zelfmeting thuis (2xochtend, 2x avond, 7 dagen)
Beide verhoogd = bevestiging diagnose
Discrepantie? Ambulante 24u-meting
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Kan je hiervan “genezen”?
- Primaire hypertensie: neen. Zelf al is RR onder controle met medicatie
- Secundaire hypertensie: ja, indien achterliggende oorzaak is behandeld
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Gradaties?
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Door welke factoren wordt de RR bepaald?
RR = SV x HF x PW
Bloeddruk = slagvolume x hartfrequentie x perifere weerstand
__ARTERIËLE HYPERTENSIE__
Complicaties?
- Arteries: versnelde atherosclerose, ↑ risico op aneurysma
- Hart: linkerventrikelhypertrofie → hartlijden/falen
- Nier: ↑ filtratiedruk → glomeruli beschadigd → nierinsuff
- Netvlies: hypertensieve retinopathie
- Hersenen: ↑ risico op CVA
Wat is LVH?
Linkerventrikelhypertrofie
Verdikking van het myocard van de linkerventrikel → pompkracht verhogen
MAAR: ↑ O₂-nood van de hartspier → risico op hartlijden/falen
Wat is retinopathie?
Beschadiging van de bloedvaten van het netvlies
Wat is CVA?
Cerebrovasculair accident