Hoofdstuk 10: Transfusiereacties Flashcards
Wat is een transfusiereactie?
Een ongewenst effect na een bloedtransfusie.
In welke twee categorieën delen we de transfusiereacties op?
- Immunologisch: interactie tussen antilichamen en antigenen
- Niet-immunologisch: infectieus, chemisch of mechanisch
Wat zijn de voornaamste symptomen van een transfusiereactie?
Wat ga je doen bij een vermoeden?
- Hypotensie
- Dyspnoe
- Koorts
- Jeuk
- Urticaria (netelroos)
- Shock
Meteen handelen! Het kleinste vermoeden = voldoende
Verschil tussen vroege en late reacties?
Vroeg: binnen 24u
Laat: vanaf 24u
Levensbedreigende meestal binnen 15min!
Wat is een crash-reactie?
Snelle, algemene
achteruitgang
Bij welke transfusiereacties zien we crash-reacties?
- ATR: anafylactische transfusiereactie
- HTR: acute hemolytische transfusiereactie
- Septische shock
SUPER BELANGRIJK
Wat doe je bij een vermoeden van een TF-reactie?
- Transfusie STOPPEN
- IV-lijn behouden, NaCl 0,9% starten
- Arts verwittigen
- Labo verwittigen
- Parameters bewaken
Welk aanvullend onderzoek wordt gedaan bij een vermoeden van TR?
-
Bloedafname (contralateraal)
Hemolyse, hemoculturen, bloedgroep, (in)directe coombs, IgA igv anafylactische reactie -
Bloedproduct terug naar labo
Herh kruisproef, gramkleuring, hemocultuur -
Rx thorax
igv opvallende dyspnoe (TRALI)
__FNHTR__
Volledige naam?
Febriele, Niet-Hemolytische Transfusiereactie
__FNHTR__
Pathofysiologie?
Koorts is meestal een reactie op de donor zijn WBC. Tegenwoordig zijn de TF’s echter steeds gedeleukocyteerd.
Tijdens een bloeddonatie en voor het deleukocyteren van het vol bloed gaan de WBC van de donor bepaalde ontstekingsbevorderende stoffen produceren: cytokines. Die blijven achter en zorgen voor koorts. (Soms blijven ook wat WBC achter omdat het geen feilloos systeem is)
__FNHTR__
Symptomen?
1 à 6u na transfusie:
* (Milde) koorts
* Koude rillingen
* Milde dyspnoe
* Misselijkheid, braken
__FNHTR__
Ernstig/goedaardig?
Goedaardig
__FNHTR__
Frequent/zeldzaam?
Meest voorkomende TF-reactie
__FNHTR__
Aanpak?
- T°-stijging ≥ 1°C melden aan arts
- T°-stijging ≥ 2°C = TF stoppen
- Antipyretica
__HTR__
Volledige naam?
Acute, Hemolytische Transfusiereactie
__HTR__
Pathofysiologie?
Niet ABO-compatibel bloed.
P of donor heeft antistoffen tegen de antigenen van de ander
→ intravasculaire hemolyse
__HTR__
Symptomen?
- Koorts, koude rillingen
- Hypotensie
- (Hevige) lage rugpijn, flankpijn, pijn in de nierstreek
- Dyspnoe
- Rode/donkerbruine urine (hemoglobinurie door hemolyse)
- Symptomen van shock, acute nierinsufficiëntie
Oppassen voor verwarring met bacteriële contaminatie
__HTR__
Ernstig/goedaardig?
Ernstig! levensbedreigend
__HTR__
Frequent/zeldzaam?
Zeldzaam
__HTR__
Aanpak?
- Transfusie STOPPEN
- IV-lijn behouden, NaCl 0,9% starten
- Arts verwittigen
- Labo verwittigen en bloed terug brengen
- Parameters bewaken
__vHTR__
Volledige naam?
Vertraagde, Hemolytische Transfusiereactie
__vHTR__
Pathofysiologie?
Hemolyse door irreguliere IgG-antistoffen (°zws, TF)
__vHTR__
Symptomen?
Enkele dagen/weken na transfusie:
* Onverwachte Hb-daling ondanks recente transfusie
* Tekenen van hemolyse op labo
* Icterus
* Hemoglobinurie
* Koorts, koude rillingen
__vHTR__
Ernstig/goedaardig?
Goedaardig
__vHTR__
Frequent/zeldzaam?
zeldzaam
__vHTR__
Aanpak?
- Geen behandeling bij mild ziektebeeld
- Identificatie van het desbetreffende antigeen
__ATR__
Volledige naam?
Anafylactische Transfusiereactie
__ATR__
Pathofysiologie?
P is IgA-deficiënt en maakte antistoffen aan tegen IgA (antistof tegen antistof)
Als het bloed van de P in contact komt met de IgA-antigenen van de donor → anafylactische shock
De meeste mensen met IgA-def maken géén antistoffen aan!
__ATR__
Symptomen?
Hyperacuut (seconden tot minuten na start)
- Allergische symptomen: jeuk, urticaria
- Ernstige dyspnoe, in- en expiratoire stridor (door luchtwegobstructie, glottisoedeem)
- Hypotensie
- Misselijkheid, braken, diarree
- Evolutie naar anafylactische shock
SYSTEMISCHE VERSCHIJNSELEN
__AHTR__
Ernstig/goedaardig?
Zeer ernstig
__ATR__
Frequent/zeldzaam?
Zeldzaam
__ATR__
Aanpak?
- Transfusie STOPPEN
- IV-lijn behouden, NaCl 0,9% starten
- Arts verwittigen
- Adrenaline!! IM/SC
__UTR__
Volledige naam?
Niet-Systemische, Urticariële Transfusiereactie
__UTR__
Pathofysiologie?
Allergenen in het donorbloed waartegen de ontvanger in het
verleden is gesensibiliseerd → mastcellen geactiveerd → vrijzetting histamine
__UTR__
Symptomen?
Jeuk, urticaria
__UTR__
Ernstig/goedaardig?
Goedaardig
__UTR__
Frequent/zeldzaam?
Frequent
__UTR__
Aanpak?
Een UTR is de enige transfusiereactie waarbij de transfusie
kan verdergezet worden.
TENZIJ:
- erg uitgesproken symptomen
- systemische symptomen (→ eerder ATR)
Daarom belang van opvolgen parameters.
__POSTTRANSFUSIE PURPURA__
Pathofysiologie?
Versnelde afbraak van (alle) bloedplaatjes
→ tijdelijk optreden van trombocytopenie
__POSTTRANSFUSIE PURPURA__
Symptomen?
Purpura: niet-wegdrukbare paarse huiduitslag
Meerdere dagen na transfusie
__POSTTRANSFUSIE PURPURA__
Ernstig/goedaardig?
Ernstig
__POSTTRANSFUSIE PURPURA__
Frequent/zeldzaam?
Zeldzaam
__POSTTRANSFUSIE PURPURA__
Typische patiënt?
- Vrouwen
- Zwangerschap
- Eerdere bloedtransfusie
__taGvHD__
Volledige naam?
Transfusion Associated Graft vs. Host Disease
__taGvHD__
Pathofysiologie?
Donor-T-lymfocyten vallen ALLE bloedcellen van de ontvanger aan.
Normaal vernietigt het immuunsysteem van de P die cellen, maar niet wanneer de P immunodeficiënt is.
__taGvHD__
Symptomen?
Dagen/weken na transfusie:
- Rode huiduitslag
- Pancytopenie
- Leverfunctiestoornissen
- Diarree
__taGvHD__
Ernstig/goedaardig?
Zeer ernstig
__taGvHD__
Frequent/zeldzaam?
Zeldzaam
__taGvHD__
Aanpak?
Geen behandeling, 100% mortaliteit
__TRALI__
Volledige naam?
Transfusion Related Acute Lung Injury
__TRALI__
Pathofysiologie?
TRALI vereist 2 voorwaarden:
1. Verhoogde neutrofielen
2. HLA-antistoffen in het plasma van
de donor
Deze twee gaan binden → explosieve ontstekingsreactie → schade aan endotheel → aveolen vol met vocht
Let op! Dit kan enkel in geval van plasma!
__TRALI__
Symptomen?
ARDS: acute respiratory distress syndrome
< 6u na start:
* Dyspnoe, tachypnoe
* Hypoxie, cyanose
* Hypotensie, tachycardie
* Koorts
__TRALI__
Ernstig/goedaardig?
Zeer ernstig
__TRALI__
Frequent/zeldzaam?
Zeldzaam
__TRALI__
Aanpak?
- Transfusie STOPPEN
- IV-lijn behouden, NaCl 0,9% starten
- Arts verwittigen
- Respiratoire ondersteuning
- Behandeling shock
__PRIMAIRE HYPOTENSIE__
Aanpak?
Uitsluiten van ernstige transfusiereacties die ook met
hypotensie gepaard gaan (anafylaxie, TRALI, bact cont, HTR)
= uitsluitingsdiagnose
__PRIMAIRE HYPOTENSIE__
Wat is het?
Bloeddrukval snel na de start van de transfusie en met spontaan herstel na afloop.
RR↓ ≥ 30 mmHg
__TACO__
Volledige naam?
Transfusion Associated Circulatory Overload
__TACO__
Pathofysiologie?
Te snel toedienen van vocht/bloed → hart kan het niet aan
2ml/kg/u voor normale P
1ml/kg/u voor risicopatiënten
__TACO__
Symptomen?
- ARDS
- symptomen van overvulling (CVD↑, bimalleloaire oedemen)
__TACO__
Ernstig/goedaardig?
Goedaardig
__TACO__
Frequent/zeldzaam?
Frequent
__TACO__
Aanpak?
- Transfusie STOPPEN
- GEEN NaCl
- Arts verwittigen
- Diuretica
- Rechtop zetten
- O2 toedienen
__TRANSFUSIEHEMOSIDEROSE__
Pathofysiologie?
Herhaalde transfusies → moleculen die Fr binden raken verzadigd → vrij Fe neerslag in diverse weefsels → weefselschade (lever, DM)
__TRANSFUSIEHEMOSIDEROSE__
Ernstig/goedaardig?
Goedaardig
__TRANSFUSIEHEMOSIDEROSE__
Aanpak?
Ijzerontrekkende behandeling
__CONTAMINATIE__
Pathofysiologie?
Bloedproducten die verontreinigd zijn met bacteriën → bacteriëmie (voorbijgaand, mild)
Soms echter: gegeneraliseerde infectie (sepsis, shock)
__CONTAMINATIE__
Symptomen?
Meestal < 30 min. na start transfusie:
* Koorts (↑≥ 2°C), koude rillingen
* Tachycardie
* Hypotensie, (septische) shock
DD. Hemolytische transfusiereactie?
__CONTAMINATIE__
Ernstig/goedaardig?
Afhankelijk van immuunsysteem P
__CONTAMINATIE__
Frequent/zeldzaam?
Zeldzaam, meest bij trombocytenconcentraat (bewaring op kamertemp)
__CONTAMINATIE__
Aanpak?
- Transfusie stoppen bij vermoeden!
- Breed-spectrum-antibiotica
- Hemocultuur (ontvanger & bloedproduct zelf)
