Hoofdstuk 3: Maagdarmstelsel Flashcards
Waarop wijst afwezigheid van stoelgang/flatus?
Wijst op (sub)obstructie en het wegvallen van de darmtransit = ILEUS
Term voor verminderde eetlust
anorexie
Term voor moeite met slikken
Dysfagie
Term voor slechte opname van alle voedingsstoffen
Panmalabsorptie
Vetten, koolhydraten én proteïnen.
Term voor zweren
Ulceraties
=> weefseldefect dat diep doordringt in de wand tot in de submucosa
Term voor bloed in de stoelgang
Melaena
Term voor dichtbranden van bloedend letsel?
Cauterisatie
Term voor een bolle buik?
Opgezet abdomen
Term voor sterke afkeer van vlees
Horror carnis
Term voor pijn achter het borstbeen
Retrosternale pijn
Term voor verteringsongemakken
Dyspepsie
Term voor zuurbranden
Pyrosis
Term voor (rood) bloedverlies per anum
RBPA
Termen voor stoelgang met overmatig vet
Stopverfontlasting
Steatorree
Term voor valse stoelgangsnood
Tenesmen
Term voor misselijkheid
Nausea
Term voor braken
Emesis
Hoe komt de braakreflex tot stand?
In de hersenstam zit het braakcentrum. Deze is verbonden met:
* Zenuwen die smaak/geur/druk/chemische prikkels doorgeven
* Andere delen van de hersenen (herinnering/emotie kan ook zorgen voor braken)
Leg uit hoe een endoscopie verloopt.
In patiëntentaal
- 6 uur nuchter
- Darmreiniging nodig vooraf bij coloscopie
- Flexibele tube met licht en camera
- Onderzoek van binnenkant van slokdarm, maag en duodenum, dikke darm of rectum
- Langs de flexibele scoop kunnen ook kleine instrumenten om stalen te nemen of kleine ingrepen te doen.
Hoe noem je een endoscopie van de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm?
Gastroscopie
Hoe noem je een endoscopie van de dikke darm?
Coloscopie
Hoe noem je een endoscopie van het rectum?
Rectoscopie
REFLUXOESOFAGITIS
Definitie?
Inflammatie van de distale slokdarmmucosa door langdurig en/of herhaald contact met zure maaginhoud
REFLUXOESOFAGITIS
Pathofysiologie?
Onderste slokdarmsfincter sluit niet goed > plaveiselcelepitheel van slokdarm kan niet tegen maagzuur > erosies en diepe ulceraties in distale slokdarm
Vaak gepaard met maagbreuk
REFLUXOESOFAGITIS
Risicofactoren?
- Overgewicht
- Zwangerschap
- Vetrijke voeding
- Roken
- Alcohol
- Koffie
REFLUXOESOFAGITIS
Symptomen?
- Pyrosis
- Retrosternale pijn
- Zure regurgitaties tot in de keel
- Prikkelhoest
- Hik
- Dysfagie (ernstige gevallen)
REFLUXOESOFAGITIS
Hoe ontstaat dysfagie?
Door chronische inflammatie en ulceratie verlittekent en vernauwt de slokdarm.
Kan ook wijzen op slokdarmcarcinoom > moet dringend nagekeken worden!
REFLUXOESOFAGITIS
Link met ferriprieve anemie?
Slokdarmulceraties kunnen (ongemerkt) bloeden en de oorzaak zijn van ferriprieve anemie.
REFLUXOESOFAGITIS
Diagnostiek?
Via gastroscopie
Kinderen: pH-metrie
REFLUXOESOFAGITIS
Niet medicamenteuze behandeling?
- NIET: roken, alcohol, koffie, vette voeding
- Positionele maatregelen: hoogstand hoofdeinde
- Vermageren igv overgewicht
- Geen grote maaltijden voor slapen
REFLUXOESOFAGITIS
Medicamenteuze behandeling?
- Antacida
- H₂-blokkers
- Protonpompinhibitoren (PPI)
REFLUXOESOFAGITIS
Wat doen antacida?
Neutraliseren louter het aanwezige zuur
= symptoombehandeling
REFLUXOESOFAGITIS
Wat doen H₂-blokkers?
Onderdrukken de zuursecretie van de pariëtaalcellen door blokkeren H₂-receptor
REFLUXOESOFAGITIS
Wat doen protonpompinhibitoren?
Onderdrukken de zuursecretie van de pariëtaalcellen door rechtstreeks hun H+-pomp te blokkeren.
= krachtigste zuurremmers
REFLUXOESOFAGITIS
Complicaties?
Barret-slokdarm
Bij chronische oesofagitis graad D is het mogelijk dat een deel van het normale slokdarmslijmvlies spontaan wordt vervangen door een éénlagig epitheel dat sterk lijkt op dat van de maag. Dit is een voorbeeld van een metaplasie.
MAAR: dit ontaardt vaker in een slokdarmcarcinoom > intensieve opvolging nodig
Wat is een metaplasie?
Wanneer cellen zich gaan aanpassen aan de omstandigheden en er anders gaan uitzien dan ze er volgens de fysiologie zouden moeten uitzien.
Elke metaplasie is een uitgesproken plaats voor het ontstaan van maligne woekering van cellen (kanker).
HERNIA DIAFRAGMATICA
Definitie?
Bij een maagbreuk verplaatst de maag zich gedeeltelijk tot in de
thorax.
HERNIA DIAFRAGMATICA
Welke vorm zie je meestal?
Sliding hernia
De overgang slokdarm-maag
komt hierbij boven het middenrif te liggen.
HERNIA DIAFRAGMATICA
Pathofysiologie?
Toename van de intra-abdominale druk
bv. ten gevolge van obesitas, chronische obstipatie of zwangerschap.
HERNIA DIAFRAGMATICA
Complicaties?
Het spierige middenrif helpt normaal de maagingang gesloten houden. Bij een hernia diafragmatica gaat deze steunfunctie verloren > refluxoesofagitis
MALLORY-WEISSYNDROOM
Definitie?
Scheurtje in de mucosa van de maagcardia uitgelokt door
krachtig braken.
MALLORY-WEISSYNDROOM
Risicofactoren?
- Alcoholgebruik
- Eetstoornissen
- Herhaaldelijk braken
MALLORY-WEISSYNDROOM
Behandeling?
- Stopt meestal vanzelf
- Soms endoscopische cauterisatie nodig
Term voor oppervlakkig weefseldefect?
Erosie
PEPTISCH ULCUS
Definitie?
Verzamelnaam voor elk diep weefseldefect in het slijmvlies van slokdarm, maag of duodenum, dat ontstaat onder invloed van maagzuur en verteringssappen.
Term voor slokdarmulcus?
Ulcus oesofagi
Term voor maagulcus?
Ulcus ventriculi
= maagzweer
Term voor duodenumulcus?
Ulcus bulbi
PEPTISCH ULCUS
Pathofysiologie?
Maagweefsel wordt aangetast door
- Te veel maagzuurproductie
- Te weinig mucosale weerstand
- Helicobacter pylori
- Erfelijkheid
“No pH, no ulcur. No HP, no ulcur”
PEPTISCH ULCUS
Wat kan zorgen voor een te lage mucosale weerstand in de maag? Hoe?
NSAIDs
Zorgen voor een daling in prostaglandines. Prostaglandines zijn essentiëel voor de opbouw van verdedigingsmechanismes tegen zure maaginhoud.
PEPTISCH ULCUS
Diagnostiek?
Gastroscopie met bioptname
(uitsluiten maligniteit, opsporen H. pylori)
PEPTISCH ULCUS
Niet-medicamenteuze behandeling?
- Niet roken
- Voedingsadviezen
PEPTISCH ULCUS
Medicamenteuze behandeling?
- Protonpompinhibitoren
- Eradicatietherapie
PEPTISCH ULCUS
Wat is eradicatietherapie?
Inname van AB om een bacterie uit te roeien.