Hoofdstuk 4: Lever, galwegen en pancreas Flashcards

1
Q

Term voor vochtophoping in de buikholte tgv leverziekte

A

Ascites

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is er bijzonder aan de circulatie bij de lever?

A

De lever heeft een aparte arteriële circulatie ⭢ 1/3de bloed in lever

2/3de komt vanuit vena porta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is levercelnecrose? Hoe kan je dit opsporen?

A

Afsterven van de levercellen (inhoud komt vrij)

In bloedafname: enzymen AST en ALT ⭡⭡

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is hepatitis?

A

Leverontsteking
Verzamelnaam voor die toestanden waarbij er een inflammatoir infiltraat in de lever aanwezig is en er een minder of meer uitgebreide levercelnecrose optreedt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is hepatomegalie?

A

Een vergrote lever.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is Hepatische encefalopathie?

A

Leverencefalopathie
Een stoornis in de hersenen die veroorzaakt wordt door ziekten van de lever.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is portale hypertensie?

A

Verhoogde druk in de vena porta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is Cholelithiase?

A

Steenvorming in de galwegen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is Cholangitis?

A

Ontsteking van de galwegen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is Cholecystolithiase?

A

Steenvorming in de galblaas.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is Cholecystitis?

A

Ontsteking van de galblaas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is Cholecystectomie (CCE)?

A

Heelkundige resectie/verwijdering van de galblaas.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is Cholecystokinine (CCK)?

A

Hormoon dat de galblaas doet samentrekken na de maaltijd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is Galkoliek?

A

Pijn in de bovenbuik (Re Hypochonder) door galstenen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is (laparoscopische) cholecystectomie?

A

Het verwijderen van de galblaas (met behulp van een kijkbuis en speciale instrumenten)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe tonen we een stijging van bilirubine aan?

A

Via veneuze bloedafname.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Welke 2 patronen van leverschade kunnen worden aangetoond via een bloedafname?

A
  1. Levercelnecrose
  2. Cholestase
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Welke onderzoeken buiten bloedafname kan je nog doen?

A
  1. Beeldvormend onderzoek
    ⭢ echografie, echo-endoscopie, CT of MRI
  2. Leverbiopsie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

HEPATITIS A

Definitie

A

Besmettelijke leverontsteking veroorzaakt door HAV.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

HEPATITIS A

Transmissie

Incubatietijd?

A

Faeco-oraal: besmet voedsel of water

2 à 6 weken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

HEPATITIS A

Pathofysiologie

A

Door infectie met HAV ⭢ hepatocyten sterven af en barsten open

ALT en AST ⭡⭡

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

HEPATITIS A

Symptomen

Ernstige gevallen

A
  1. Eerst grieperig
  2. Enkele dagen later: icterus
  3. Na enkele weken: gunstige evolutie naar herstel.

Snel optreden van leverfalen en dood.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

HEPATITIS A

Diagnose

A

Via het opsporen van antistoffen tegen HAV in het serum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

HEPATITIS A

Preventie

Op reis gaan?

A

Beschikbaar vaccin maar maakt geen deel uit van het Vaccinatieschema van de Vlaamse Overheid.

Inenten bij gebieden waar HEP A voorkomt + voedselhygiëne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

HEPATITIS B

Definitie

A

Een leverontsteking die wordt veroorzaakt door HBV.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

HEPATITIS B

Transmissie

Incubatietijd?

A
  1. Besmet bloed
  2. Seksueel contact
  3. Van moeder naar kind tijdens de bevalling.

6 weken tot 6 maanden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

HEPATITIS B

Pathofysiologie

A

HBV zorgt niet rechtstreeks voor celdood.

Hepatocyten worden door eigen immuunsysteem aangevallen en afgebroken na het herkennen van virale antigenen op het celoppervlak.

28
Q

HEPATITIS B

Symptomen

Zeldzame gevallen

A

Meestal asymptomatisch

Indien wel symptomen, eerst vaag zoals:
- grieperig
- last in rechter hypochonder
- uitzonderlijk: Icterische fase van enkele weken

10% evolutie naar chronische hepatitis B ⭢ levercirrose ⭢ leverkanker

29
Q

HEPATITIS B

Diagnose

Wat wijst op chronische infectie?

A
  • opsporen van virale antigenen
  • anti-HBV antistoffen

Aanwezigheid van HBsAg na 6 maanden zonder anti-HBs

30
Q

HEPATITIS B

Preventie

A

Vaccinatie tegen hepatitis B maakt deel uit van het Vaccinatieschema van de Vlaamse Overheid dat bij Kind en Gezin wordt toegepast.

31
Q

HEPATITIS C

Definitie en transmissie?

A

Leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis C-virus, dat vooral via bloed wordt overgedragen.

32
Q

HEPATITIS C

Vergelijkbaar met Hepatitis B, wat is het grootste verschil?

A

Groter risico op chronische infectie ⭢ levercirrose ⭢ leverkanker

33
Q

HEPATITIS C

Risicopersonen?

A

Intraveneuze druggebruikers

34
Q

HEPATITIS C

Preventie

A

GEEN vaccin
⭢ moeilijk door verschillende subtypes

35
Q

Wat is levercirrose?

Verhoogd risico op?

A

Het irreversibele eindresultaat van een langdurige leverbeschadiging.

Leverkanker.

36
Q

LEVERCIRROSE

Oorzaak

A

Meest frequent:
- overmatig alcoholgebruik = alcoholische hepatitis
- chronische hepatitis B of C

37
Q

LEVERCIRROSE

Symptomen

A

Aanvankelijk:
- weinig klachten
- aspecifieke klachten = cfr hepatitis

Later stadium:
- icterus
- hepatische encefalopathie
- hormonale klachten (vb gynaecomastie)
- bloedstollingsstoornissen

38
Q

LEVERCIRROSE

Wat verstaan we onder het symptoom hepatische encefalopathie

A

Neurologische symptomen door gebrekkige klaring van afvalstoffen (ammoniak) uit het bloed

sufheid, verwardheid, hepatisch coma

39
Q

LEVERCIRROSE

Pathofysiologie?

A
  1. Aanvankelijk: De lever is vergroot (hepatomegalie) als gevolg van regeneratie levercellen en galkanalen
  2. Later verschrompelt en verlittekent de lever ⭢ normale bloedstroom belemmerd ⭢ portale hypertensie
40
Q

LEVERCIRROSE

Wat zijn de symptomen van portale hypertensie?

A
  1. Ascites
  2. Slokdarmvarices
  3. Spider naevi
41
Q

LEVERCIRROSE

Wat houdt ascites in?

A

De verhoogde druk in de v. porta zet zich verder ⭢ In combinatie met hypo-albuminemie ⭢ (ascites) vocht lekt uit de bloedvaten naar de peritoneale holte ⭢ sterk opgezette buik

42
Q

LEVERCIRROSE

Wat houdt slokdarmvarices in?

A

De verhoogde druk in de v. porta ⭢ varices in de aanvoerende vaten, typisch de venen van de distale slokdarm⭢ varices kunnen spontaan gaan bloedenhaematemesis of hemorragische shock (cave: stollingsstoornissen!

43
Q

LEVERCIRROSE

Wat houdt spider naevi in?

A

Door de verhoogde druk ⭢ zoekt het bloed zich een weg via oppervlakkige vaatjes.
⭢ aan het huidoppervlak kleine, uitgezette adertjes vanuit een centraal puntje (spinnenkop).

44
Q

Wat is Cholestase? Hoe kan je het opsporen?

A

Wanneer gal moeilijker afvloeit
In bloedafname: γ-GT en ALP ⭡⭡

45
Q

Soorten cholestase?

A
  • Intra-hepatisch: stoornis in excretie galzouten en bilirubine
    (Levercelnecrose, medicatie, zwscholestase)
  • Extra-hepatisch: obstructie grote galwegen buiten lever
    (galstenen, tumor)
46
Q

Wat is het gevolg van cholestase?

A

Gal zoekt een uitweg ⭢ bloed ⭢ hyperbilirubinemie en veralgemeende jeuk

47
Q

Verklaar de jeuk bij cholestase

A

Galzouten veroorzaken irritatie thv de huid

48
Q

Welke twee soorten hyperbilirubinemie zijn er?

A
  1. Geconjugeerd: belemmering na conjugatiestap
  2. Ongeconjugeerd: probleem met conjugatie
49
Q

CHOLELITHIASE

Definitie

A

Steenvorming in galwegen

50
Q

CHOLELITHIASE

Pathofysiologie

A

Meer cholesterol dan oplosbaar kan gehouden worden ⭢ geleidelijke neerzetting ⭢ stenen

51
Q

CHOLELITHIASE

Risicofactoren

A
  • Vrouw
  • Rond 40 jaar
  • Overgewicht
  • Orale AC
52
Q

CHOLELITHIASE

Complicaties en symptomen

A

Op zich asymptomatisch. In geval van inklemming of extrahepatische cholestase:

  • GALKOLIEK
    ⭢ Koliekpijn in re hypochonder
    ⭢ Tijdens/na maaltijd
    ⭢ Uitstralend naar rug
  • ACUTE CHOLECYSTITIS
    ⭢ Continue pijn in re hypochonder
    ⭢ Uitstralend naar rug
    ⭢ Koorts, koude rilling
    ⭢ Geen bewegingsdrang
53
Q

CHOLELITHIASE

Diagnose

A

Echo of CT abdomen

54
Q

CHOLELITHIASE

Behandeling

A

Laparoscopische cholecystectomie
Of indien in galweg: endoscopisch via duodenum

Ook bij asymptomatische patiënten!

55
Q

PANCREATITIS

Definitie?

A

Acute inflammatie van pancreas, gepaard met oedeem en autodigestie van de pancreas.

Mogelijk levensbedreigend!

56
Q

PANCREATITIS

Oorzaken?

A
  • Overmatige alcoholconsumptie (vaakst)
  • Galblaasaandoening
  • Infectie
  • Familiaal
57
Q

PANCREATITIS

Symptomen?

A
  • Hevige buikpijn li hypochonder
  • Beter bij vooroverbuigen of knie optrekken
  • Koorts
  • Anorexie…
58
Q

PANCREATITIS

Diagnose

A
  • Bloed: lipase ⭡
  • CT-scan
59
Q

PANCREATITIS

Behandeling?

A

Niet causaal.
* Pijnstilling
* IV vocht
* IV voeding

Binnen de week beterschap

60
Q

CHRONISCHE PANCREATITIS

Definitie?

A

Trage, progressieve destructie van pancreasweefsel met inflammatie en verlittekening.

61
Q

CHRONISCHE PANCREATITIS

Gevolg?

A
  • Exocriene insufficiëntie
    ⭢ malabsorptie
  • Endocriene insufficiëntie
    ⭢ diabetes mellitus
62
Q

CHRONISCHE PANCREATITIS

Oorzaken?

A
  • Overmatig alcoholgebruik
  • Mucoviscidose
63
Q

CHRONISCHE PANCREATITIS

Ziekteverloop gaat gepaard met ____?

A

Acute opstoten

64
Q

PANCREASKANKER

Risicofactoren?

A
  • Man
  • 40+ jaar
65
Q

PANCREASKANKER

Prognose?

A

Ongunstig: meestal overlijden binnen het jaar

Lang asymptomatisch

66
Q

PANCREASKANKER

Definitie?

A

Adenocarcinoom van pancreaskop

67
Q

PANCREASKANKER

Symptomen?

A
  • icterus
  • malabsorptie
  • vage pijn bovenbuik
  • vermagering

Vaag en treden pas laat op ⭢ tijd voor uitzaaiingen