Hoofdstuk 21 - Aandoeningen tijdens de zwangerschap Flashcards
Wat is de meest voorkomende vorm van anemie bij zwangeren?
Ijzergebreksanemie.
Welk effect heeft een tekort aan hemoglobine op de zwangerschap?
IUGR en partus prematurus.
Juist of fout?
Indien een hemoglobinopathie wordt gediagnosticeerd, is het nuttig ook de partner te screenen.
Juist.
Welke aandoeningen kunnen aanleiding geven tot trombopenie?
- (pre-)eclampsie, HELLP
- DIC (diffuse intravasculaire stolling)
- SLE (systemische lupus erythematosis)
- Trombotische trombocytopenische purpura
- HIV
- Medicatiegebruik
- Hypersplenisme
Wat zijn de criteria voor ideopathische trombocytopenische purpura (ITP)?
- Persisterende trombopenie < 100.000 µl
- Normaal of toegenomen aantal megakaryocyten
- Exclusie van andere oorzaken
- Geen splenomegalie
Wat zijn de criteria voor zwangerschapstrombopenie?
- Toevallige vondst, asymptomatisch
- Bloedplaatjes > 70.000 µl
- Niet bestaan voor de zwangerschap
- Normalisering postpartum
- Geen foetale / neonatale problemen
Welk effect heeft ITP op de foetus?
In 12-15% van de gevallen treedt foetale of neonatale trombopenie op maar intracraniële bloeding is zeldzaam (< 1%).
Wat is de prenatale behandeling van trombopenie?
- Indien ITP: behandeling in overleg met hematoloog en enkel op maternale indicatie
- Indien zwangerschapstrombopenie: bepaling trombocyten om de 1-2 maanden
- Geen cordocentese
Wat is de perpartum behandeling van trombopenie?
Algemeen bloedplaatjestransfusie indien < 50.000 µl en geplande keizersnede.
Opmerking: GEEN CSE / epidurale!
Wat is een oppervlakkige tromboflebitis en wat is de behandeling?
Een aderontsteking van de oppervlakkig venen, meestal in het been.
Behandeling: pijnstilling, elastische kousen, LMWH.
Wat zijn klinische tekenen van een diep veneuze trombose?
Pijnlijke zwelling van het been, soms koorts, been kan warm of koud aanvoelen en het strekken van de kuit is pijnlijk.
Welke veranderingen treden op in de schildklierfunctie tijdens de zwangerschap?
- Toename TBG: stijging totaal T3 en T4
- Toename hCG: tijdelijke stijging vrij T3 en T4 en daling TSH
- Toegenomen jodiumbehoefte
Gedurende welke periode is de foetus afhankelijk van het maternale T4?
Tot 18-20 weken.
Klinische hypothyroïdie komt zelden voor in de zwangerschap. Hoe komt dit?
Door de hypothyroïdie maken deze vrouwen geen ovulatie door, waardoor ze meestal onvruchtbaar zijn.
Welke gevolgen heeft onbehandelde hypothyroïdie voor de zwangerschap?
Verhoogd risico op miskraam, foetale en neonatale sterfte, vroeggeboorte, laag geboortegewicht en negatief effect op de foetale neurologische ontwikkeling.
Welke behandeling geeft men bij zwangeren met een hypothyroïdie?
De dosis levothyroxine moet verhoogd worden met 25-50%, omdat deze amper de placenta passeert.
Welke risico’s brengt hyperthyroïdie met zich mee?
- Maternaal: thyreotoxische crisis, congestief hartfalen, pre-eclampsie en hyperemesis
- Foetaal: MIU, IUGR en vroeggeboorte
Wat zijn de gevolgen van de typische ziektebeelden bij PGDM tijdens de zwangerschap?
- Retinopathie: 50% ontwikkelt proliferatieve retinopathie
- Nefropathie: hoger risico op hypertensieve aandoeningen, uteroplacentaire insufficiëntie en vroeggeboorte
- Chronische hypertensie: hoger risico op pre-eclampsie, uteroplacentaire insufficiëntie en MIU
- Ischemisch hartlijden: maternale mortaliteit 62% en foetale overleving 46%
Wat zijn obstetrische complicaties die PGDM met zich meebrengt?
- Hypertensieve aandoeningen
- Macrosomie / schouderdystocie
- IUGR
- Vroeggeboorte
- Sectio: gevolg van verhoogde kans op macrosomie
- Infecties van urinewegen, endometrium en wonden
Hoe moet de foetus gedurende de zwangerschap met PGDM geëvalueerd worden?
- Eerste trimestriële echo kan ernstige neuralebuisafwijkingen tonen of aanwijzing zijn van cardiale afwijkingen
- 20-22 weken: structureel echografisch onderzoek
- Vanaf 26 weken: doppler + echo om de 4 weken
Wat zijn de richtlijnen rondom timing van de bevalling in geval van PGDM?
- Indien vasculopathie, retinopathie of slechte controle: vroeger inleiden
- Indien vóór 34 weken: corticosteroïden
- Indien goed gecontroleerd: inleiding rond 38 weken
Opmerking: in geval van corticosteroïden de insulinedosis opdrijven met 40%!
Wanneer valt het ideale screeningsmoment voor GDM?
Tussen de 24 en 28 weken.
Wat zijn maternale complicaties van GDM?
Het ontwikkelen van T2DM binnen de eerste 5 à 10 jaar.
Wat zijn mogelijke obstetrische complicaties van GDM?
- Hypertensieve aandoeningen en hypertensieve complicaties
- Inductie en sectio
- Macrosomie / schouderdystocie
Wat zijn mogelijke neonatale complicaties van GDM?
- Geen verhoogd risico op congenitale afwijkingen
- Korte termijn: macrosomie, organomegalie, hypoglycemie
- Lange termijn: obesitas, metabool syndroom, T2DM
Juist of fout?
GDM kan in de meeste gevallen NIET behandeld worden met dieet en lichaamsbeweging.
Fout, in 80-90% van de gevallen van GDM kan men met dieet en voldoende lichaamsbeweging een normoglycemie bereiken.
Wat zijn de richtlijnen rondom timing van de bevalling bij GDM?
Spontane bevalling kan afgewacht worden in geval van goede glycemiecontrole maar de termijn van 40 weken wordt liefst niet overschreden.
Voor welke cardiale aandoeningen wordt zwangerschap afgeraden?
Pulmonale hypertensie, rechts-links shunt, coarctatio aortae, aortastenose en syndroom van Marfan.
Welke cardiale symptomen tijdens de zwangerschap vereisen verder onderzoek?
Progressieve dyspnoe, toenemende pijn t.h.v. de borst en een diastolisch hartgeruis.
Juist of fout?
Indien de moeder een congenitaal hartgebrek heeft, zal het risico op een congenitaal hartgebrek bij de foetus verhoogd zijn met 5%.
Juist.
Wat is het beleid bij hyperemesis gravidarum?
- Indien ernstig: opname en IV toediening elektrolyten
- IV anti-emetica
- Nadien patiënte aansporen tot licht verteerbare voeding
- Bepaling ketonurie en gewicht
- Vitaminesupplementen van B1 en B6
- Controle schildklierfunctie
Wat zijn de symptomen en labowaarden bij intrahepatische cholestase?
- Pruritus: dikwijls eerst t.h.v. handpalmen en voetzolen
- Icterus: weinig uitgesproken
- Geen andere symptomen van leverlijden, geen huidletsels
- Labo: verhoogde galzouten, transaminasen en bilirubine
Wat zijn de foetale gevolgen van intrahepatische cholestase?
Plotse MIU (38w), vroeggeboorte (32-36w) en meconiumhoudend vruchtwater.
Wat is het beleid bij intrahepatische cholestase?
Inductie van de arbeid rond 37 weken en toedienen van ursodesoxycholzuur.
Juist of fout?
Acute fatty liver of pregnancy komt vaker voor in multiparae en bij vrouwelijke foetus.
Fout, het komt meer voor bij nulliparae en mannelijke foetus.
Wat is het beleid bij acute fatty liver of pregnancy?
- Beëindigen van de zwangerschap, meestal sectio
- Intensieve zorg
Leverfunctie is meestal volledig hersteld binnen de week postpartum.
Welke geneesmiddelen voor bacteriurie zijn te vermijden tijdens de zwangerschap?
- Trimetoprim: kan celreplicatie tegengaan
- Nitrofuranen: kan hemolytische anemie veroorzaken in eerste trimester en laatste 2 weken van de zwangerschap
- Sulfisoxazole: kan kernicterus induceren
Wat is de behandeling voor pyelitis gravidarum?
Steeds hospitalisatie voor bedrust en IV antibiotica en pijnstillers.
Welke anti-epileptica genieten de voorkeur tijdens de zwangerschap?
Levatiracetam en lamotrigine.
Wat zijn de richtlijnen qua bevalling bij astmatische patiënten?
- Ernstig astma: pneumologisch consult vooraf
- Cervicale rijping: voorkeur voor PG E2 i.p.v. PG F2 (bronchoconstrictie)
- Geen ergometrine (bronchospasme) of carboprost maar oxytocine in derde fase van de bevalling
- Voorkeur voor epidurale / spinale analgesie boven algemene narcose
