Hoofdstuk 16: de sociaal-emotionele ontwikkeling Flashcards
stadium van identiteit versus identiteit verwarring
de periode waarin tieners erachter proberen te komen wat hen uniek maakt, dus wat hen van anderen onderscheidt
identity achievement
adolescenten die zich aan een specifieke identiteit verbinden na een crisisperiode waarin ze verschillende alternatieven overwegen
identity foreclosure
adolescenten die zich voortijdig verbinden aan een identiteit, zonder dat ze alternatieven voldoende hebben onderzocht
moratorium
identiteitsstatus waarbij adolescenten tot op zekere hoogt verschillende identiteiten hebben onderzocht, maar zich nog niet aan een bepaalde identiteit hebben verbonden
identity diffusion
identiteitsstatus waarbij adolescenten verschillende identiteiten overwegen, maar zich nooit aan een specifieke identiteit verbinden of niet eens bewust nadenken over de opties die ze hebben
MAMA-cyclus
begrip, geïntroduceerd door James Marcia, dat verwijst naar een mogelijke cyclus in de identiteitsvorming tussen de statussen moratorium en identity achievement
informatiegeoriënteerde stijl
identiteitsstijl uit het model van Berzonsky, waarbij de adolescent actief zoekt naar informatie rond de eigen identiteit, om zo te komen tot weloverwogen identiteitskeuzes
normatieve stijl
identiteitsstijl uit het model van Berzonsky, waarbij de adolescent zich voegt naar verwachtingen van significante anderen, wat resulteert in conservatieve en weinig flexibele attitudes
verwarde/vermijdende stijl
identiteitsstijl uit het model van Berzonsky, waarbij de adolescent beslissingen rond identiteit uitstelt tot de situatie hem dwingt om een beslissing te nemen
depressie
een ziekte van stemming en gevoelens. Van een depressie is sprake als er gedurende een langere periode een abnormale somberheid bestaat en/of een abnormale lusteloosheid, verlies van interesse of een onvermogen om ergens van te genieten
DALY’s (disability-adjusted life years)
een cijfer voor het verlies in kwaliteitsvolle levensjaren/-dagen door vroegtijdig overlijden (Years of Life Lost, YLL) en het aantal levensjaren/-dagen met beperkte levenskwaliteit (Years Lost due to Disability, YLD) te wijten aan een ziekte of aandoening (de formule is dan DALY= YLL+YLD)
mortaliteit
de sterfte en een bepaalde periode, aangegeven in verhouding tot het aantal individuen in de populatie waarover het gaat
clusterzelfdoding
een situatie waarbij één geval van zelfdoding leidt tot pogingen van anderen om zichzelf ook om het leven te brengen
age-crime curve
het fenomeen dat er zich onder jongeren en jongvolwassenen naar verhouding meer verdachten en strafrechtelijke daders bevinden dan in jongere en oudere leeftijdsgroepen
gesocialiseerde delinquent
jeugdige delinquent die de normen van de maatschappij kent en onderschrijft, en psychisch gezien vrij normaal is
ondergesocialiseerde delinquent
jeugdige delinquent die is opgevoed met weinig regels of die ongevoelige, hardvochtige ouders heeft
autonomie
onafhankelijkheid en controle over het eigen leven
generatiekloof
een groot verschil tussen ouders en kinderen op het gebied van attitudes, waarden, ambities en wereldbeeld
referentiegroep
een groep mensen met wie men zich vergelijkt
vriendenclub
groep waarvan de leden frequent sociaal contact met elkaar hebben
subcultuur
grotere groep bestaande uit individuen die bepaalde eigenschappen gemeen hebben, maar die niet per se contact met elkaar hebben
seksekloof
seksesegregatie waarbij jongens primair omgaan met jongens en meisjes primair omgaan met meisjes
populaire adolescent
adolescent die in het algemeen door iedereen aardig gevonden wordt
controversiële adolescent
adolescent die door sommige leeftijdsgenoten aardig gevonden wordt en door andere niet
afgewezen adolescent
adolescent die niet aardig gevonden wordt en op wie leeftijdsgenoten duidelijk negatief reageren
genegeerde adolescent
adolescent die relatief weinig positieve aandacht krijgt van leeftijdsgenoten, maar ook relatief weinig negatieve aandacht
peer pressure
de druk die op een adolescent wordt uitgeoefend om zich te conformeren aan het gedrag en de attitudes van zijn leeftijdsgenoten
steaming
een vorm van geweld die meestal een groep jongeren op straat uitoefent ten opzicht van een individu
masturbatie
het stimuleren van de eigen geslachtsorganen om seksuele opwinding te bereiken, tot er een orgasme op volgt
binair denken over seksuele oriëntatie
het indelen van mensen in heteroseksueel of homoseksueel
genderidentiteit
het persoonlijk gevoel over de eigen seksuele identiteit. Genderidentiteit kan samenvallen met het geboortegeslacht maar kan er ook van verschillen
binaire identiteit
het indelen van sekse en gender in mannelijk en vrouwelijk
transman
iemand die de mannelijke genderidentiteit heeft en het vrouwelijke geslacht
transvrouw
iemand die de vrouwelijke genderidentiteit heeft en het mannelijke geslacht
genderdysforie
als de genderidentiteit verschilt van het geboortegeslacht
LHBT jongere
jongere met een lesbische, homoseksuele of biseksuele oriëntatie, of een transjongere