Hoofdstuk 10: de sociaal-emotionele ontwikkeling

Question 1

psychosociale ontwikkeling

Answer 1

de veranderingen on onze interacties met anderen en in hoe we aankijken tegen het gedrag van anderen en tegen onszelf als laden van de maatschappij

Question 2

stadium van autonomie-versus-schaamte-en-twijfel

Answer 2

volgens Erikson de periode waarin kinderen van twaalf a achttien maanden to drie jaar zelfstandigheid en autonomie ontwikkelen als hun ouders hun verkenningsgedrag stimuleren, en schaamte en zelftwijfel ervaren als ouders t veel of te weinig verwachten

Question 3

Stadium van initiatief-versus-schuldgevoel

Answer 3

volgens Erikson de periode van het derde tot het zesde jaar waarin kinderen te maken krijgen met conflicten tussen het verlangen om initiatief te nemen en in het middelpunt te staan en het schuldgevoel dat voortvloeit uit de onbedoelde consequenties van hun acties

Question 4

Zelfbeeld

Answer 4

iemands identiteit of de opvattingen die hij van zichzelf als persoon heeft

Question 5

individualistische oriëntatie

Answer 5

denk- en leefwijze waarin de nadruk ligt op persoonlijke identiteit, de eigenheid van het individu en persoonlijk belang

Question 6

Collectivistische oriëntatie

Answer 6

denk- en leefwijze waarin de nadruk ligt op onderlinge en wederzijdse afhankelijkheid

Question 7

oedipuscomplex

Answer 7

psychoanalytisch concept waarbij jongens een erotische binding ervaren met hun moeder en hun vader als concurrent zien

Question 8

identificatie (volgens de psychoanalytische traditie)

Answer 8

psychisch proces waarbij iemand zich eigenschappen, houding en waarden van de ander eigen maakt en zichzelf geheel of gedeeltelijk transformeert aar het model van deze ander

Question 9

Elektracomplex

Answer 9

psychoanalytisch concept waarbij meisjes een bezittelijke genegenheid voor hun vader vertonen, waarbij rivaliteit en afstand ten opzichte van de moeder ontstaat

Question 10

genderidentiteit

Answer 10

het persoonlijk gevoel over de eigen seksuele identiteit. Genderidentiteit kan samenvallen met het geboortegeslacht maar kan er ook van verschillen

Question 11

Genderschema

Answer 11

een cognitief raamwerk waarbinnen genderrelevante informatie wordt geordend

Question 12

genderconstantie

Answer 12

het feit dat mensen permanent vrouwelijk of mannelijk zijn als gevolg van vaste, onveranderlijke biologische factoren

Question 13

genderexpressie

Answer 13

de manier waarop iemand de genderbeleving via gedrag naar buiten brengt

Question 14

transgendermensen

Answer 14

mensen die zich niet of niet helemaal thuisvoelen in de geslachtstrol die past bij de uiterlijke geslachtskenmerken die ze bij hun geboorte hebben meegekregen

Question 15

genderdysforie

Answer 15

als de genderidentiteit verschilt van het geboortegeslacht

Question 16

non-binaire personen

Answer 16

mensen die zich niet thuis voelen in de binaire gendercategorieën man of vrouw en zich daarom beter voelen bij een niet-binaire genderidentiteit, zoals door mannelijke en vrouwelijke kenmerken te combineren

Question 17

genderdiversiteit

Answer 17

aandacht voor de verschillen tussen en verscheidenheid in genderidentiteiten, -rollen en -expressies

Question 18

genderbewuste opvoeding

Answer 18

kinderen en jongeren tijdens de opvoeding stimuleren om zelf keuzes te maken gebaseerd op hun persoonlijkheid, los van de heersende genderstereotypen

Question 19

functioneel spel

Answer 19

spelvorm die bestaat uit eenvoudige, zich herhalende activiteiten

Question 20

constructief spel

Answer 20

spelvorm waarbij kinderen objecten manipuleren om iets te produceren of te bouwen

Question 21

solospel

Answer 21

spelvorm waarbij een kind alleen speelt, ogenschijnlijk zonder anderen op te merken

Question 22

parallel spel

Answer 22

spelvorm waarbij kinderen naast elkaar met hetzelfde materiaal spelen zonder wezenlijke interactie

Question 23

toekijkend spel

Answer 23

spelvorm waarbij kinderen alleen maar naar het spel van anderen kijken zonder zelf mee te doen

Question 24

associatief spel

Answer 24

spelvorm waarbij twee of meer kinderen daadwerkelijk de interactie aangaan doordat ze speelgoed of materiaal uitwisselen of lenen, hoewel ze niet hetzelfde doen

Question 25

coöperatief spel

Answer 25

spelvorm waarbij kinderen echt met elkaar spelen (ze wisselen elkaar af, doen spelletjes of bedenken wedstrijden)

Question 26

autoritaire opvoedingsstijl

Answer 26

manier van opvoeden die zich kenmerkt door controlerend, streng, star en koud gedrag, vaak straffen en het eisen van strikte gehoorzaamheid van kinderen

Question 27

permissieve opvoedingsstijl

Answer 27

manier van opvoeden die zich kenmerkt door het stellen van weinig eisen en grenzen aan kinderen en tegelijkertijd een warme en verzorgende houding

Question 28

autoritatieve opvoedingsstijl

Answer 28

een liefdevolle en emotioneel ondersteunende manier van opvoeden, die zich enerzijds kenmerkt door het hanteren van duidelijke en consistente regels en anderzijds door het uitleggen aan kinderen waarom zij zich op een bepaalde manier moeten gedragen

Question 29

onverschillige opvoedingsstijl

Answer 29

manier van opvoeden die zich kenmerkt door het niet of nauwelijks tonen van belangstelling voor het kind en door ongeïnteresseerd, afwijzend en emotioneel afstandelijk gedrag

Question 30

morele ontwikkeling

Answer 30

de rijping van iemands rechtvaardigheidsgevoel en van zijn besef van goed en fout

Question 31

moreel realisme

Answer 31

het stadium van morele ontwikkeling waarin kinderen regels als vast en onveranderlijk beschouwen

Question 32

beginnende coöperatiestadium

Answer 32

het stadium van morele ontwikkeling waarin kinderen gedeelde regels leren tijdens sociale spelletjes en deze regels nog steeds als grotendeels onveranderlijk beschouwen

Question 33

autonome coöperatiestadium

Answer 33

het stadium van morele ontwikkeling waarin kinderen zich ervan bewust worden dat formele spelregels gewijzigd kunnen worden als de mensen die het spel willen spelen het daarmee eens zijn

Question 34

immanente rechtvaardigheid

Answer 34

het idee dat het overtreden van regels direct bestraft dient te worden

Question 35

preconventioneel niveau

Answer 35

Kohlbergs eerste niveau van morele ontwikkeling, waarin de persoon gericht is op een externe autoriteit en het weegschaalmodel hanteert (gericht op het vermijden van straf en het krijgen van beloning)

Question 36

conventioneel niveau

Answer 36

Kohlbergs tweede niveau van morele ontwikkeling, waarin de persoon gericht is op wat men van hem of haar verwacht en op wat de groep of meerderheid goed vindt

Question 37

postconventioneel niveau

Answer 37

Kohlbergs derde (en laatste) niveau van morele ontwikkeling, waarin de persoon gericht is op in overleg overeengekomen afspraken en eigen en universele morele principes

Question 38

prosociaal gedrag

Answer 38

behulpzaam gedrag dat ten goede komt aan anderen

Question 39

abstract modeling

Answer 39

proces waarbij kinderen algemene regels en principes ontwikkelen die ten grondslag liggen aan het gedrag dat ze observeren

Question 40

empathie

Answer 40

het vermogen om zich in de gedachte- en belevingswereld van anderen in te leven

Question 41

externaliserend gedrag

Answer 41

op een extreme manier emoties uiten richting de buitenwereld (bijvoorbeeld door schreeuwen, schelde, dreigen en agressie), vaak als gevolg van een tekort aan zelfcontrole

Question 42

agressie

Answer 42

grensoverschrijdend gedrag dat iemand inzet om, bewust of onbewust, iets kapot te maken, een ander schade te berokkenen, en/of duidelijk te maken wat hij wel of niet wil

Question 43

instrumentele agressie

Answer 43

agressie die wordt gemotiveerd door de wens om een concreet doel te bereiken

Question 44

expressieve agressie

Answer 44

het agressief uiten van ongenoegen, vaak niet gericht op een andere persoon, maar meer op een bepaalde situatie

Question 45

emotionele zelfregulatie

Answer 45

het vermogen om de aard en intensiteit van emoties aan te passen tot een gewenst niveau

Question 46

relationele agressie

Answer 46

niet-fysieke agressie die bedoeld is om een ander psychisch te kwetsen