Hjúkrun sjúklinga með smitsjúkdóma Flashcards

1
Q

Endocarditis - Hjartaþelsbólga

A

Sýking í hjartaþeli og lokum
Getur verið vegna baktería, sveppa og veira
Há dánartíðni, 20-40%
Karlmenn 2x líklegri en konur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Áhættuþættir endocarditis

A
Lokusjúkdómur
Gervilokur
Hjartagalli
Vannæring
Veiklað ónæmiskerfi
Léleg tannheilsa
Rofin húð
Sprautufíkn
Æðaleggir/þvagleggir/aukahlutir (gangráður, bjargráður)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Afhverju eru sjúklingar með fíknisjúkdóm í meiri áhættu að fá endocarditis?

A
Endurtekið rof á húð
Lélegt næringarástand
Svefnleysi/þreyta
Lélegt almennt heilbrigði
Skert ónæmi (HIV-Hep C co-infection)
Léleg meðferðarheldni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Einkenni endocarditis

A
Hiti
Hrollur
Nætursviti
Hósti
Vöðva- og liðverkir
Slappleiki
Lystarleysi
Þyngdartap
Hjartabilun, mæði
Verkir í fleiðru
Blóð í þvagi
Hjartaóhljóð
Einkenni lömunar og tappa í heila
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Einkenni í húð - endocarditis

A

Splinter hemorrhages - blæðing undir nöglum
Punktblæðingar
Osler’s nodes - miklir verkir í fingrum og tám
Roth spots - Blæðing í retinu
Janeway lesions - ekki verkir, gjarnan í lófum og undir fæti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Meðferð endocarditis

A
Blóðrækta oft
Sýklalyfjameðferð 1-2 lyfja í 4-6 vikur
Gervilokuaðgerð
Verkjameðferð
Meðferð vegna hita
Vökvajafnvægi
Útskilnaður
Munnhreinsun
Hvíld
Blóðræktun
Andlegur stuðningur
Fráhvarfsmeðferð ef fíknisjúkdómur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Þörf á skurðaðgerð vegna endocarditis ef:

A
Gervilokur
Hjartabilun
Þrálátur sepsis fasi og sjokk
Absess og fistlamyndanir í hjarta
Sýklalyf án árangurs
Tappamyndanir
Stórir hraukar á lokum
IE af völdum sveppa eða ónæmra baktería
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Fylgikvillar endocarditis

A
Hjartabilun
Emboliur í heila, nýru, milta, lungu og kransæðum
Heilabólga/heilahimnubólga
Stroke
Glomerulonephritis, nýrnabilun
Krampar
Sepsis og líffærabilanir
Leiðslutruflanir, eyðilegging á lokum
Pericarditis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Áhættuþættir húðsýkinga

A
Örverugróður á fótum (sveppir)
Áverki á húð - bruni, skrámur, brot, skurður, tattoo
Offita
Aðgerðir - fótum, hjarta, mastectomia
Fyrri sýkingar
Bláæða- og/eða sogæðasjúkdómur
Sár
Ónæmisbæling/næringarskortur
Sykursýki
Bjúgur
Bit og klór
Exem og psoriasis
Þurr húð/kláði
Alkahólismi og sprautufíkn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Einkenni húðsýkinga

A
Roði
Bólga
Bjúgur
Hiti í húð
Verkur
Kláði/þurrkur
Flensueinkenni
Blöðrur/vessi
Yfirborðsblæðing, punktblæðingar og drep í húð
Bólgnir eitlar
Lymphangitis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Eftirlit og mat húðsýkinga

A
Strika umhverfis roðasvæðið
Mæla ummál fótleggjar
Ljósmynd
Blóðprufur - hb, sökk, CRP
Verkur
Hiti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Meðferð húðsýkinga

A
Sýklalyf
Vökvun
Verkjalyf
Meðferð við kláða - kaldir bakstrar, kláðastillandi krem, ofnæmislyf, stuttar neglur
Rakakrem
Kalíumpermanganat
Sárameðferð
Hálega
Hreyfing/pumpuæfingar
Þrýstingsmeðferð
Teygjusokkar
Fræðsla (áhersla á áhættuþættina)
Meðhöndla orsakaþætti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Bjúgur

A

Háræðar verða lekar

Prótein, hvít blóðkorn og bakteríur í millifrumuvef sem sækja í sig vökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Forvarnir húðsýkinga

A
Forðast sund
Húð og naglhirða - þvo og þurrka vel á milli táa, púður ef þörf er á, opnir skór, ekki ganga um berfættur, meðhöndla þurra húð, meðhöndla exem með sterakremum
Fótaaðgerðafræðingar
Teygjusokkar
Þrýstingsmeðferð
Eiga sýklalyf heima
Reykingar
Næring
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Fylgikvillar húðsýkinga

A
Langvinnur bjúgur
Lífsgæði skerðast
Sjálfsmynd
Kvíði
Verkir
Sár
Skert líkamleg hreyfigeta
Sogæðabjúgur
Absess
Osteomyelitis
Necrotiserandi fasciitis
Frumudauði (ischemia)
Aflimun
Sepsis
Nephritis
Dauði
Langar og tíðar innlagnir
Aukinn kostnaður
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Orsakir beinsýkinga

A
Áverki
Þrýstingssár
Sykursýkisár
Legusár
Æðaleggir
Hjartaskurðaðgerð
Gerviliður og gigt
Vannæring
Offita
Langvinnir sjúkdómar
Ónæmisbæling eins og HIV, krabbamein
Geislar
IV fíknisjúkdómur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Einkenni beinsýkinga

A
Hiti
Hrollur
Roði
Bólga
Verkur
Slappleiki
Hreyfiskerðing
Sár yfir svæðinu
Sinus göng frá svæðinu og upp á húð
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Staðir beinsýkinga

A

Hryggur
Fótabein
Liðir þar sem er liðsýking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Greining beinsýkinga

A

RTG

dýpri MRI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Meðferð beinsýkinga

A

Aðgerðir: Beinop, graftur, flipaop, aflimun

Sýklalyf í 4-6 vikur amk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hjúkrunarmeðferð beinsýkinga

A
Virkja stoðdeildir
Fylgjast með næringu
Einkennameðferð - ógleði, lystarleysi, verkir
Sárameðferð
Aðstoð við ADL
Takmarka hreyfingu
Hálega
Fylgjast með og meðhöndla aukaverkanir sýklalyfja - þruskur í munni, sveppir að neðan, niðurgangur
Endurhæfing, virkja hjálpartækjaþjónustu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Orsakir epidural absess

A

Staðbundin sýking - beinsýking í hrygg, psoas absess, þrýstingssár, sinus tract, aðgerðir, epidural deyfing, ástunga, áverki
Sýking sem dreyfir sér yfir á svæðið - Húð og mjúkvefjasýkingar, sýktir leggir, endocarditis, UTI, öndunarfærasýkingar

23
Q

Áhættuþættir epidural absess

A

Ónæmisbæling - sykursýki, nýrnabilun, alkahólismi, krabbamein, HIV, skorpulifur
Sprautufíkn og alkahólismi
Íhlutir í baki - epidural deyfing, nálastungur, mænuástunga, MTK aðgerð
Bakteremía

24
Q

Einkenni epidural absess

A
Hiti
Slappleiki
Bakverkur í miðlínu
Þvagtregða
Hægðaleki/tregða
Taugaeinkenni - dofi, máttleysi, lömun
25
Q

Meðferð epidural absess

A

Sýklalyf í 4-6 vikur
Aðgerð til að drena absessinn og sýnataka
PICC eða CVK
Lyfjamælingar

26
Q

Hjúkrun epidural absess

A

Vera vakandi fyrir sögu um áverka á baki, aðgerð eða íhluti frá baki
Vera vakandi ef bakverkur, hiti og radiculopathy
Vera vakandi ef saga um fyrri sýkingar
Fylgjast með einkennum um lömun
Fylgjast með einkennum um blöðrulömun og þarmalömun
Endurhæfing
Verkjastilla
Hreyfing - Sjúkraþjálfun
Fylgjast með þvagútskilnaði - óma blöðru
Athuga með blóðþynningu
Huga að næringarástandi - fá næringarfræðing
Eftir aðgerð: fylgjast með skurðsári og meðferð

27
Q

Fylgikvillar epidural absess

A

Dauði 5%

Lömun 4-22%

28
Q

Orsakir sýkinga í liðum (septískur arthritis)

A

Sýking sem berst með blóðleiðinni - UTI,GI, öndunarfæri, frá æðaleggjum, sýkingar í munnholi, sár/húð, aðgerðir
Bein sýking - beinsýking, mjúkvefjasýking, ástunga, áverki

29
Q

Áhættuþættir sýkinga í liðum

A
Aldraðir
Langveikir - langvinn nýrnabilun, sykursýki, krabbamein
Gigtarsjúklingar - iktsýki
Gerviliðir
Ónæmisbæling vegna sjúkdóms eða meðferðar
Næringarskortur
Reykingar
Aðgerð á liðum
Fólk með fíknisjúkdóm
Alkóhólismi
30
Q

Einkenni sýkinga í liðum

A
Roði
Bólga
Staðbundinn hiti í húð
Verkur - á næturnar og í hvíld
Skerðing á hreyfingu
Hiti og hrollur
Slappleiki
Þyngdartap
31
Q

Markmið meðferðar sýkinga í liðum

A
Minnka verki
Minnka bólgur
Stuðla að græðslu/gróanda
Viðhalda hreyfanleika/virkni
Lækna eða hægja á framgangi sjúkdóms
32
Q

Greining sýkinga í liðum

A

Ástunga í lið

33
Q

Meðferð sýkinga í liðum

A
Blóðprufur - status (hvít), sökk, CRP
Taka sýni úr lið (2-3 ml)
Aftöppun úr lið
Aðgerð
Fjarlægja gervilið ef hann er til staðar
Sýklalyf í 2-6 vikur
34
Q

Hjúkrunarmeðferð sýkinga í liðum

A
Verkjameðferð
Meðferð við hita
Sjúkraþjálfun
Sárameðferð
Andlegur stuðningur
Stoðþjónusta - félagsráðgjafar, næringarfræðingar
35
Q

Bráð verkjameðferð (PRICE) við sýkingu í liðum

A
Protection - vernda liðinn
Rest - hvíla liðinn
Icing - kaldur bakstur
Compression - þrýstingur eftir þörfum
Elevation - hálega
36
Q

MÓSI 100 stofninn - staðsetning/sjúkdómar

A

Sýkt sár
Sýktir æðaleggir
Öndunarvélatengdar lungnabólgur
Sýktar prótesur

37
Q

MÓSI superbug stofninn - staðsetning/sjúkdómar

A
Mjúkvefja absessar
Lungnabólga (nekrótiserandi)
Nekrótiserandi fasciitis
Pelvic thrombophlebitis
Septískur phlebitis
38
Q

Meðferð MÓSA

A
Fer eftir hvar sýkingin er
Sýklalyf
Lyf
Einangrun og fræðsla
Skurðaðgerð ef absessar
39
Q

Noroveirur

A

Þola þurrk, frost, hita, klór, spritt, hreinsiefni og sýrur
Lifa í 21-28 daga í umhverfi, á yfirborði hluta
10 veirur nóg til að smita
Ónæmi er skammvinnt

40
Q

Clostridium difficile

A
Harðgerir sporar
Hluti af ristilflóru manna og dýra
Ónæm sótthreinsiefnum
Hitaþolin og þola þurrk
Algengasta spítalasýkingin
41
Q

Áhættuþættir C.diff

A
Sýklalyfjameðferð
Krabbameinslyfjameðferð
Aðgerð á görnum
Antiperistaltic lyf
Löng sjúkrahúslega
Alvarlegur undirliggjandi sjúkdómur
Ónæmisbæling td HIV
Aldraðir
Magasonda
42
Q

Fylgikvillar C.diff

A
Pseudomembranous colitis
Toxic megacolon
Paralytic ileus
Perforation
Sepsi og dauði
43
Q

Smitleiðir niðurgangs

A
Hendur
Föt
Af salerni
Menguð tæki
Umhverfi
44
Q

Einkenni Noro

A
Niðurgangur - þunnfljótandi, sprengi, blóð, slím
Uppköst
Kvið, bein, vöðva og höfuðverkur
Þurrkur, elektrólýtabrenglanir
Stundum hiti
45
Q

Einkenni c.diff

A
Niðurgangur - slím gul-grænt og illa lyktandi
Ógleði
Krampakenndir kviðverkir
Próteinskortur og bjúgmyndun
Þurrkur
Stundum hiti
46
Q

Hjúkrun vegna niðurgangspesta

A
Sýnataka - 2-3 skóflur í hvert sýnaglas
Einangrun
Hægðaskema
Einkennameðferð - vökvagjöf, húðvarnir, fæðisbreytingar, verkja/ógleðistillandi meðferð, bera krem á endaþarm, hitalækkandi, góðgerlar
Taka sýklalyfin rétt
47
Q

Meðferð við C.diff

A
Hætta sýklalyfjum
Metronidazol/Vancomycin
Aðgerð - colectomy
Fecal transplant
Muna eftir góðgerlum með sýklalyfjum
48
Q

Kostnaður við einangrun fyrir kerfið

A
Aukinn vinnutími að klæða sig í hlífðarföt
Meiri eftirfylgni
Fleiri sýnatökur
Frestun á útskrift
Frestun á aðgerðum/rannsóknum
Lenging á spítalalegu
49
Q

Kostnaður við einangrun fyrir sjúklinginn

A
Föll
Þrýstingssár
Vökva- og elektrólýta brenglanir
Minna eftirlit
Færri heimsóknir
Færri framvindunótur lækna
50
Q

Áhættuþættir fyrir miklum veikindum COVID-19

A
Hjartasjúkdómar
Sykursýki
Háþrýstingur
Langvinnur lungnasjúkdómur
Krabbamein
Langvinnur nýrnasjúkdómur
Ofþyngd
Reykingar
51
Q

Einkenni COVID-19

A
Hiti
Hósti (þurr)
Særindi í hálsi
Verkir - vöðva og höfuð
Slappleiki
Andþyngsli
Mæði
Bragð- og lyktarskynsbreytingar
Húðbreytingar
Meltingarfæraeinkenni - ógleði, lystarleysi, niðurgangur
52
Q

Meðferð COVID-19

A
Lífsmörk
Blóðprufur við komu og daglega
Blóðræktun
EKG, monitor, rtg ct
Einkennameðferð - hiti, næringarskortur, vökvaskortur
Fjölskyldumeðferð
Andlegur stuðningur
Næringarmeðferð
Sjúkraþjálfun
Meðferð við sykursýki
Útskriftarfræðsla
53
Q

Tilkynningarskyldir smitsjúkdómar

A

HIV
Lifrarbólga C
Berklar

54
Q

Smitleiðir HIV

A
MSM - Karlmenn sem sofa hjá öðrum karlmönnum
Hetero - Gagnkynhneigðir
IDU - Þeir sem nota ´vimuefni um æð
Blóðgafir
Frá móður til barns