Hjúkrun sjúklinga með smitsjúkdóma Flashcards

1
Q

Endocarditis - Hjartaþelsbólga

A

Sýking í hjartaþeli og lokum
Getur verið vegna baktería, sveppa og veira
Há dánartíðni, 20-40%
Karlmenn 2x líklegri en konur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Áhættuþættir endocarditis

A
Lokusjúkdómur
Gervilokur
Hjartagalli
Vannæring
Veiklað ónæmiskerfi
Léleg tannheilsa
Rofin húð
Sprautufíkn
Æðaleggir/þvagleggir/aukahlutir (gangráður, bjargráður)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Afhverju eru sjúklingar með fíknisjúkdóm í meiri áhættu að fá endocarditis?

A
Endurtekið rof á húð
Lélegt næringarástand
Svefnleysi/þreyta
Lélegt almennt heilbrigði
Skert ónæmi (HIV-Hep C co-infection)
Léleg meðferðarheldni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Einkenni endocarditis

A
Hiti
Hrollur
Nætursviti
Hósti
Vöðva- og liðverkir
Slappleiki
Lystarleysi
Þyngdartap
Hjartabilun, mæði
Verkir í fleiðru
Blóð í þvagi
Hjartaóhljóð
Einkenni lömunar og tappa í heila
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Einkenni í húð - endocarditis

A

Splinter hemorrhages - blæðing undir nöglum
Punktblæðingar
Osler’s nodes - miklir verkir í fingrum og tám
Roth spots - Blæðing í retinu
Janeway lesions - ekki verkir, gjarnan í lófum og undir fæti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Meðferð endocarditis

A
Blóðrækta oft
Sýklalyfjameðferð 1-2 lyfja í 4-6 vikur
Gervilokuaðgerð
Verkjameðferð
Meðferð vegna hita
Vökvajafnvægi
Útskilnaður
Munnhreinsun
Hvíld
Blóðræktun
Andlegur stuðningur
Fráhvarfsmeðferð ef fíknisjúkdómur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Þörf á skurðaðgerð vegna endocarditis ef:

A
Gervilokur
Hjartabilun
Þrálátur sepsis fasi og sjokk
Absess og fistlamyndanir í hjarta
Sýklalyf án árangurs
Tappamyndanir
Stórir hraukar á lokum
IE af völdum sveppa eða ónæmra baktería
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Fylgikvillar endocarditis

A
Hjartabilun
Emboliur í heila, nýru, milta, lungu og kransæðum
Heilabólga/heilahimnubólga
Stroke
Glomerulonephritis, nýrnabilun
Krampar
Sepsis og líffærabilanir
Leiðslutruflanir, eyðilegging á lokum
Pericarditis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Áhættuþættir húðsýkinga

A
Örverugróður á fótum (sveppir)
Áverki á húð - bruni, skrámur, brot, skurður, tattoo
Offita
Aðgerðir - fótum, hjarta, mastectomia
Fyrri sýkingar
Bláæða- og/eða sogæðasjúkdómur
Sár
Ónæmisbæling/næringarskortur
Sykursýki
Bjúgur
Bit og klór
Exem og psoriasis
Þurr húð/kláði
Alkahólismi og sprautufíkn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Einkenni húðsýkinga

A
Roði
Bólga
Bjúgur
Hiti í húð
Verkur
Kláði/þurrkur
Flensueinkenni
Blöðrur/vessi
Yfirborðsblæðing, punktblæðingar og drep í húð
Bólgnir eitlar
Lymphangitis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Eftirlit og mat húðsýkinga

A
Strika umhverfis roðasvæðið
Mæla ummál fótleggjar
Ljósmynd
Blóðprufur - hb, sökk, CRP
Verkur
Hiti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Meðferð húðsýkinga

A
Sýklalyf
Vökvun
Verkjalyf
Meðferð við kláða - kaldir bakstrar, kláðastillandi krem, ofnæmislyf, stuttar neglur
Rakakrem
Kalíumpermanganat
Sárameðferð
Hálega
Hreyfing/pumpuæfingar
Þrýstingsmeðferð
Teygjusokkar
Fræðsla (áhersla á áhættuþættina)
Meðhöndla orsakaþætti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Bjúgur

A

Háræðar verða lekar

Prótein, hvít blóðkorn og bakteríur í millifrumuvef sem sækja í sig vökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Forvarnir húðsýkinga

A
Forðast sund
Húð og naglhirða - þvo og þurrka vel á milli táa, púður ef þörf er á, opnir skór, ekki ganga um berfættur, meðhöndla þurra húð, meðhöndla exem með sterakremum
Fótaaðgerðafræðingar
Teygjusokkar
Þrýstingsmeðferð
Eiga sýklalyf heima
Reykingar
Næring
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Fylgikvillar húðsýkinga

A
Langvinnur bjúgur
Lífsgæði skerðast
Sjálfsmynd
Kvíði
Verkir
Sár
Skert líkamleg hreyfigeta
Sogæðabjúgur
Absess
Osteomyelitis
Necrotiserandi fasciitis
Frumudauði (ischemia)
Aflimun
Sepsis
Nephritis
Dauði
Langar og tíðar innlagnir
Aukinn kostnaður
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Orsakir beinsýkinga

A
Áverki
Þrýstingssár
Sykursýkisár
Legusár
Æðaleggir
Hjartaskurðaðgerð
Gerviliður og gigt
Vannæring
Offita
Langvinnir sjúkdómar
Ónæmisbæling eins og HIV, krabbamein
Geislar
IV fíknisjúkdómur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Einkenni beinsýkinga

A
Hiti
Hrollur
Roði
Bólga
Verkur
Slappleiki
Hreyfiskerðing
Sár yfir svæðinu
Sinus göng frá svæðinu og upp á húð
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Staðir beinsýkinga

A

Hryggur
Fótabein
Liðir þar sem er liðsýking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Greining beinsýkinga

A

RTG

dýpri MRI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Meðferð beinsýkinga

A

Aðgerðir: Beinop, graftur, flipaop, aflimun

Sýklalyf í 4-6 vikur amk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hjúkrunarmeðferð beinsýkinga

A
Virkja stoðdeildir
Fylgjast með næringu
Einkennameðferð - ógleði, lystarleysi, verkir
Sárameðferð
Aðstoð við ADL
Takmarka hreyfingu
Hálega
Fylgjast með og meðhöndla aukaverkanir sýklalyfja - þruskur í munni, sveppir að neðan, niðurgangur
Endurhæfing, virkja hjálpartækjaþjónustu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Orsakir epidural absess

A

Staðbundin sýking - beinsýking í hrygg, psoas absess, þrýstingssár, sinus tract, aðgerðir, epidural deyfing, ástunga, áverki
Sýking sem dreyfir sér yfir á svæðið - Húð og mjúkvefjasýkingar, sýktir leggir, endocarditis, UTI, öndunarfærasýkingar

23
Q

Áhættuþættir epidural absess

A

Ónæmisbæling - sykursýki, nýrnabilun, alkahólismi, krabbamein, HIV, skorpulifur
Sprautufíkn og alkahólismi
Íhlutir í baki - epidural deyfing, nálastungur, mænuástunga, MTK aðgerð
Bakteremía

24
Q

Einkenni epidural absess

A
Hiti
Slappleiki
Bakverkur í miðlínu
Þvagtregða
Hægðaleki/tregða
Taugaeinkenni - dofi, máttleysi, lömun
25
Meðferð epidural absess
Sýklalyf í 4-6 vikur Aðgerð til að drena absessinn og sýnataka PICC eða CVK Lyfjamælingar
26
Hjúkrun epidural absess
Vera vakandi fyrir sögu um áverka á baki, aðgerð eða íhluti frá baki Vera vakandi ef bakverkur, hiti og radiculopathy Vera vakandi ef saga um fyrri sýkingar Fylgjast með einkennum um lömun Fylgjast með einkennum um blöðrulömun og þarmalömun Endurhæfing Verkjastilla Hreyfing - Sjúkraþjálfun Fylgjast með þvagútskilnaði - óma blöðru Athuga með blóðþynningu Huga að næringarástandi - fá næringarfræðing Eftir aðgerð: fylgjast með skurðsári og meðferð
27
Fylgikvillar epidural absess
Dauði 5% | Lömun 4-22%
28
Orsakir sýkinga í liðum (septískur arthritis)
Sýking sem berst með blóðleiðinni - UTI,GI, öndunarfæri, frá æðaleggjum, sýkingar í munnholi, sár/húð, aðgerðir Bein sýking - beinsýking, mjúkvefjasýking, ástunga, áverki
29
Áhættuþættir sýkinga í liðum
``` Aldraðir Langveikir - langvinn nýrnabilun, sykursýki, krabbamein Gigtarsjúklingar - iktsýki Gerviliðir Ónæmisbæling vegna sjúkdóms eða meðferðar Næringarskortur Reykingar Aðgerð á liðum Fólk með fíknisjúkdóm Alkóhólismi ```
30
Einkenni sýkinga í liðum
``` Roði Bólga Staðbundinn hiti í húð Verkur - á næturnar og í hvíld Skerðing á hreyfingu Hiti og hrollur Slappleiki Þyngdartap ```
31
Markmið meðferðar sýkinga í liðum
``` Minnka verki Minnka bólgur Stuðla að græðslu/gróanda Viðhalda hreyfanleika/virkni Lækna eða hægja á framgangi sjúkdóms ```
32
Greining sýkinga í liðum
Ástunga í lið
33
Meðferð sýkinga í liðum
``` Blóðprufur - status (hvít), sökk, CRP Taka sýni úr lið (2-3 ml) Aftöppun úr lið Aðgerð Fjarlægja gervilið ef hann er til staðar Sýklalyf í 2-6 vikur ```
34
Hjúkrunarmeðferð sýkinga í liðum
``` Verkjameðferð Meðferð við hita Sjúkraþjálfun Sárameðferð Andlegur stuðningur Stoðþjónusta - félagsráðgjafar, næringarfræðingar ```
35
Bráð verkjameðferð (PRICE) við sýkingu í liðum
``` Protection - vernda liðinn Rest - hvíla liðinn Icing - kaldur bakstur Compression - þrýstingur eftir þörfum Elevation - hálega ```
36
MÓSI 100 stofninn - staðsetning/sjúkdómar
Sýkt sár Sýktir æðaleggir Öndunarvélatengdar lungnabólgur Sýktar prótesur
37
MÓSI superbug stofninn - staðsetning/sjúkdómar
``` Mjúkvefja absessar Lungnabólga (nekrótiserandi) Nekrótiserandi fasciitis Pelvic thrombophlebitis Septískur phlebitis ```
38
Meðferð MÓSA
``` Fer eftir hvar sýkingin er Sýklalyf Lyf Einangrun og fræðsla Skurðaðgerð ef absessar ```
39
Noroveirur
Þola þurrk, frost, hita, klór, spritt, hreinsiefni og sýrur Lifa í 21-28 daga í umhverfi, á yfirborði hluta 10 veirur nóg til að smita Ónæmi er skammvinnt
40
Clostridium difficile
``` Harðgerir sporar Hluti af ristilflóru manna og dýra Ónæm sótthreinsiefnum Hitaþolin og þola þurrk Algengasta spítalasýkingin ```
41
Áhættuþættir C.diff
``` Sýklalyfjameðferð Krabbameinslyfjameðferð Aðgerð á görnum Antiperistaltic lyf Löng sjúkrahúslega Alvarlegur undirliggjandi sjúkdómur Ónæmisbæling td HIV Aldraðir Magasonda ```
42
Fylgikvillar C.diff
``` Pseudomembranous colitis Toxic megacolon Paralytic ileus Perforation Sepsi og dauði ```
43
Smitleiðir niðurgangs
``` Hendur Föt Af salerni Menguð tæki Umhverfi ```
44
Einkenni Noro
``` Niðurgangur - þunnfljótandi, sprengi, blóð, slím Uppköst Kvið, bein, vöðva og höfuðverkur Þurrkur, elektrólýtabrenglanir Stundum hiti ```
45
Einkenni c.diff
``` Niðurgangur - slím gul-grænt og illa lyktandi Ógleði Krampakenndir kviðverkir Próteinskortur og bjúgmyndun Þurrkur Stundum hiti ```
46
Hjúkrun vegna niðurgangspesta
``` Sýnataka - 2-3 skóflur í hvert sýnaglas Einangrun Hægðaskema Einkennameðferð - vökvagjöf, húðvarnir, fæðisbreytingar, verkja/ógleðistillandi meðferð, bera krem á endaþarm, hitalækkandi, góðgerlar Taka sýklalyfin rétt ```
47
Meðferð við C.diff
``` Hætta sýklalyfjum Metronidazol/Vancomycin Aðgerð - colectomy Fecal transplant Muna eftir góðgerlum með sýklalyfjum ```
48
Kostnaður við einangrun fyrir kerfið
``` Aukinn vinnutími að klæða sig í hlífðarföt Meiri eftirfylgni Fleiri sýnatökur Frestun á útskrift Frestun á aðgerðum/rannsóknum Lenging á spítalalegu ```
49
Kostnaður við einangrun fyrir sjúklinginn
``` Föll Þrýstingssár Vökva- og elektrólýta brenglanir Minna eftirlit Færri heimsóknir Færri framvindunótur lækna ```
50
Áhættuþættir fyrir miklum veikindum COVID-19
``` Hjartasjúkdómar Sykursýki Háþrýstingur Langvinnur lungnasjúkdómur Krabbamein Langvinnur nýrnasjúkdómur Ofþyngd Reykingar ```
51
Einkenni COVID-19
``` Hiti Hósti (þurr) Særindi í hálsi Verkir - vöðva og höfuð Slappleiki Andþyngsli Mæði Bragð- og lyktarskynsbreytingar Húðbreytingar Meltingarfæraeinkenni - ógleði, lystarleysi, niðurgangur ```
52
Meðferð COVID-19
``` Lífsmörk Blóðprufur við komu og daglega Blóðræktun EKG, monitor, rtg ct Einkennameðferð - hiti, næringarskortur, vökvaskortur Fjölskyldumeðferð Andlegur stuðningur Næringarmeðferð Sjúkraþjálfun Meðferð við sykursýki Útskriftarfræðsla ```
53
Tilkynningarskyldir smitsjúkdómar
HIV Lifrarbólga C Berklar
54
Smitleiðir HIV
``` MSM - Karlmenn sem sofa hjá öðrum karlmönnum Hetero - Gagnkynhneigðir IDU - Þeir sem nota ´vimuefni um æð Blóðgafir Frá móður til barns ```