Hjúkrun hjartasjúklinga Flashcards

1
Q

Orsakir kransæðasjúkdóma

A

Reykingar
Sykursýki
Hár blóðþrýstingur
Blóðfitutruflanir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Stöðug hjartaöng (stable angina pectoris)

A

Einkenna koma fram við áreynslu
Ófullnægjandi blóðflæði eða blóðþurrð sem veldur skorti á súrefnisframboði við aukið álag á hjartavöðvann
Svarar nitroglycerini og hvíld

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bráðir kransæðasjúkdómar (acute coronary syndrome)

A

Óstöðug hjartaöng

Kransæðastífla - STEMI og NSTEMI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Óstöðug hjartaöng

A

Getur komið í hvíld og breytingar sjást á hjartalínuriti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

NSTEMI

A

Kransæðastífla án ST hækkana á hjartalínuriti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

STEMI

A

Kransæðastífla með ST hækkunum á hjartalínuriti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Einkenni blóðþurrðar í hjartavöðva

A
Brjóstverkir
Óþægindi, þrýstingur, seyðingur
Anþyngsli, mæði
Meltingartruflanir, ógleði
Sviti, ótti, kvíði
Svimi, slappleiki, þreyta
Hjartsláttaróþægindi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Einkenni kransæðastíflu

A
Slæmir verkir, þrátt fyrir nitroglycerið og hvíld
Svimi
Ógleði, uppköst
Andþyngsli
Ótti/kvíði
Fölvi
Sviti (kaldur)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Silent infarct

A

Fólk með merki um kransæðastíflu í hjartalínuriti án þess að finna fyrir því

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Teikn kransæðastíflu

A
Breytingar á EKG
Hækkuð hjartaensím (trópónín)
Breyting á meðvitund
Óeðlileg hjarta- og lungnahlustun
Veikir púlsar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Meðferð kransæðastíflu

A

Kransæðaþræðing/-víkkun

Segaleysandi meðferð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Fylgikvillar kransæðastíflu

A
Hjartsláttartruflanir
Hjartastopp
Hjartabilun
Hjartalost
Gollurshúsbólga
Þunglyndi og kvíði
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Brjóstverkir kransæðastíflu - OLD CARTS

A

Onset - hvenær hófust verkirnir
Location - staðsetning verkja
Duration - hve lengi hafa þeir staðið yfir
Characteristics - hvernig lýsir verkurinn sér
Aggravates - hvað ýtir undir/eykur verkina
Radiation - leiðni
Treatment - viðbrögð við verk
Severity - styrkleiki 1-10

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hjartalínurit við blóðþurrð/NSTEMI

A

ST-bilið lækkar um amk 0,5 mm í > 2 samliggjandi leiðslum

Viðsnúinn T-takki/neikvæð T-bylgja í öllum leiðslum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hjartalínurit við kransæðastíflu/STEMI

A

ST bilið hækkar um 1 mm eða meira
ST bil verða flöt, T bylgjan er viðsnúin
Hjartadrep kemur fram sem Q bylgja sem hverfur ekki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Langvinn/stöðug hjartaöng

A

Kransæðin er þrengd, það er æðaskella en veldur ekki breytingu á blóðflæði
Hjartalínurit eðlilegt
Myndu koma fram breytingar við áreynslu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Óstöðug hjartaöng

A

Óstöðugleiki í æðaskellunni, það er þó blóðflæði
Ekki hækkun á hjartaensímum
Hjartalínurit getur verið eðlilegt eða ST-lækkun eða T-breytingar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Lyfjameðferð við kransæðastíflu

A
Blóðflöguhemjandi lyf
Blóðþynningarlyf
Lyf við brjóstverkjum
Blóðfitulækkandi lyf
Blóðþrýstingslækkandi lyf
Lyf sem hafa áhrif á hjartsláttartíðni og takt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hjúkrun sjúklinga með brjóstverki og kransæðastíflu

A
Mat og meðhöndlun einkenna
Monitoreftirlit/EKG
Eftirlit með líðan og lífsmörkum
Bregðast við breytingum á ástandi
Tryggja æðaaðgengi og taka blóðprufur
Lyfjagjafir, meta þörf fyrir súrefni, NG, morfín
Rúmlega og takmörkuð fótaferð
Veita upplýsingar, fræða og kvíðastilla
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Fræðsla sjúklinga með kransæðastíflu

A
Um hjartað og kransæðasjúkdóminn
Meðferð og lyfjatöku
Hreyfingu og þjálfun
Æskilega lífshætti
Eftirlit
Einkenni og viðbrögð við brjóstverk
Hættumerki og hvenær á að leita sér hjálpar eða hringja á 112
21
Q

Æskilegir lífshættir

A

Reykleysi/tóbaksleysi
Hjartavænt mataræði - trefjar, góðar fitusýrur
Áfengi innan marka klínískra leiðbeininga
Regluleg hreyfing, amk 2,5 klst/viku, um 30 mín/dag
Kjörþyngd

22
Q

Hjartabilun

A

Sjúkdómsmynd sem verður vegna ófullnægjandi getu hjartavöðvans til að taka við eða dæla blóði og mæta súrefnisþörf líffæra og vefja líkamans

23
Q

Tegundir hjartabilunar

A

Vinstri og hægri
Systólíks og díastólísk
Bráð og langvinn

24
Q

Þættir sem orsaka eða valda versnun á hjartabilun

A
ACS
Hraðtaktar
Hægtaktar
Bráð blóðþrýstingslækkun
Heilaáföll
Aukin sympatísk örvun
Efnaskipta/hormóna truflanir
Rof á hjartavöðva, brjóstholsáverkar, hjartaaðgerðir, lokusjúkdómar
Sýkingar
Versnun á COPD
Lungnaembolia
Lyf
Eitranir
Skortur á meðferðarheldni
Skurðaðgerðir og fylgikvillar
25
Q

Greining og mat - hjartabilun

A
Upplýsingasöfnun
Líkamsmat
Blóðprufur
Lungnamynd
Hjartalínurit
Hjartaómun
26
Q

Eðlileg dælugetu hjartavöðvans

A

55-65%

27
Q

Alvarleg skerðing á dælugetu hjartavöðvans

A

< 35%

28
Q

Einkenni í bráðri hjartabilun

A
Andþyngsli/andnauð
Hósti
Þyngsli og brjóstverkir
Óróleiki
Kvíði
29
Q

Merki í bráðri hjartabilun

A
Hækkuð öndunartíðni, lækkað SpaO2
Aukinn hjartsláttarhraði
Hækkun/lækkun blóðþrýstings
Fölvi, blámi, köld, þvöl húð
Vökvasöfnun/bjúgur
Minnkaður þvagútskilnaður
Brak við hlustun og auka hjartahljóð
Aukin bláæðafylling á hálsi
30
Q

Fylgikvillar bráðrar hjartabilunar

A
Lágþrýstingur
Hjartalost
Hjartsláttartruflanir
Cardiac Tamponade
Blóðtappar
Þurrkur
Nýrnabilun
Kalíum skortur og aðrar salttruflanir
31
Q

Meðferð í bráðri hjartabilun

A

Þvagræsilyf
Nitroglycerið
Súrefnisgjöf
Morfín

32
Q

Hjúkrun sjúklinga með bráða hjartabilun/lungnabjúg

A
Mat og meðhöndlun einkenna
Vera viðbúin að bregðast við breytingum á ástandi og lífsmörkum
Monitoreftirlit/KEG
Gefa lyf og súrefni
Eftirlit með vökvajafnvægi
Ytri öndunarvélastuðningur
Hagræða til að auðvelda öndun
Hvíld
Kvíðastilla og fræða
Tryggja æðaaðgengi
Blóðprufur
33
Q

NYHA flokkun á einkennum hjartabilunar

A

Stig 1 - Engar takmarkanir á ADL, venjuleg áreynsla veldur ekki óeðlilegri þreytu, mæði eða hjartsláttarónotum
Stig 2 - Væg takmörkun á líkamlegri áreynslu en ekki óþægindi í hvíld, venjuleg líkamleg áreynsla veldur einkennum
Stig 3 - Veruleg takmörkun á líkamlegri áreynslu, engin óþægindi í hvíld en minnsta áreynsla veldur einkennum
Stig 4 - Einkenni hjartabilunar eru til staðar í hvíld, öll líkamleg áreynsla veldur stigvaxandi óþægindum og einkennum

34
Q

Dæmigerð einkenni í langvinnri hjartabilun

A
Mæði
Orthopnea
Næturmæði
Skert úthald
Þreyta
Ökklabjúgur
35
Q

Ósértækari einkenni í langvinnri hjartabilun

A
Næturhósti
Wheezing
Uppþemba
Lystarleysi
Rugl
Þunglyndi
Hjartsláttarónot
Svimi, yfirlið
Bendopnea
36
Q

Sértæk merki í langvinnri hjartabilun

A

Aukning á JVP
Hepatojugular reflux
Þriðji hjartatónn
Hliðrun á apical impulse

37
Q

Ósértækari merki í langvinnri hjartabilun

A
Þyngdaraukning > 2 kg/viku
Þyngartap (cachexia)
Hjartaóhljóð
Perifer bjúgur, ascites
Brak við lungnahlustun
Minnkuð öndunarhljóð og deyfa við hlustun
Hraðtaktur, óreglulegur hjartsláttur
Hröð öndun, Cheyne Stokes öndun
Lifrarstækkun
Oligiuria
Kaldir útlimir
Narrow pulse pressure
38
Q

Meðferð í langvinnri hjartabilun

A
Lyfjameðferð
Súrefnisgjöf
Takmarka neyslu á vökva og salti
Fræðsla
Ráðgjöf
Endurhæfing
Stundum: Gangráðsígræðsla og hjartaskipti
39
Q

Lyfjameðferð við langvinnri hjartabilun

A
ACE-blokkar
Angiotensin II blokkar
ARNI
Beta blokkar
Þvagræsilyf
Spirx/Inspra
Digitalis
Nitröt
Blóðþynning
Lyf við hjartsláttaróreglu
40
Q

Hjúkrun sjúklinga með langvinna hjartabilun

A
Upplýsingasöfnun
Líkamsskoðun
Einkennamat - mæði, þreyta, svefntruflanir, svimi, kvíði, þunglyndi, matarlyst, ógleði, verkir, hægðir
Eftirlit með lífsmörkum
Mat og eftirlit á vökva- og elektrólýta jafnvægi
Bjúgur
Takmarka vökva og saltneyslu
Gefa lyf og súrefni
Skapa jafnvægi milli hvíldar og hreyfingar
Endurhæfing/þjálfun
Viðbrögð við ógleði, meltingaróþægindum
Næringareftirlit og ráðgjöf
Fyrirbygging hægðatregðu
Fylgjast með ástandi húðar
Öndunaræfingar
Hvatning og virk hlustun
Fræðsla og stuðningur
Efling sjálfsumönnunar
Ráðgjöf og stuðningur við breytingar á lífsháttum
Lífslokameðferð
41
Q

Ráðlagðar breytingar á lífsháttum - hjartabilun

A
Taka lyf samkvæmt fyrirmælum
Dagleg/regluleg vigtun
Eftirlit með einkennum - viðbrögð við versnunum
Vökvatakmörkun
Saltskert mataræði
Regluleg þjálfun/hreyfing
Reykleysi
Kjörþyngd
Bólusetningar
42
Q

Orsakir ósæðarlokuþrengsla

A

Meðfæddir gallar í lokunni

Lokublöðin harðna, þykkna og verða stíf

43
Q

Einkenni ósæðarlokuþrengsla

A
Oft einkennalaus lengi
Brjóstverkur
Mæði
Svimi
Yfirlið
Hjartabilun
44
Q

Meðferð ósæðarlokuþrengsla

A

Lyf
Lokuaðgerð
TAVI aðgerð

45
Q

Einkenni ósæðarlokuþrengsla

A
Oft einkennalaus lengi
Brjóstverkur
Mæði 
Svimi
Yfirlið
Hartabilun
46
Q

Einkenni hjartsláttartruflana

A
Flökt fyrir brjóstinu
Hraður/hægur hjartsláttur
Þungur hjartsláttur
Andþyngsli
Brjóstverkur
Svimi
Nær yfirlið
Yfirlið
47
Q

Algengar orsakir hjartsláttartruflana

A
Kransæðastífla
Kransæðasjúkdómar
Hjartabilun
Hjartavöðvasúkdómar
Hár blóðþrýstingur
Sykursýki
Elektrólýtatruflanir
Ofvirkur skjaldkirtill
Reykingar
Ýmis lyf og efni
Streita
48
Q

Sýkingar og bólgur í hjarta

A

Pericarditis
Myocarditis
Endocarditis