Hjúkrun nýrnasjúklinga Flashcards
Helstu orsakir bráðrar nýrnabilunar
Þurrkur
Hjartabilun
Sýkingar - sepsis
Stórar aðgerðir - slys
Orsakir langvinnrar nýrnabilunar
Ofþyngd
Hár blóðþrýstingur
Sykursýki 2
Einkenni nýrnabilunar
Bjúgur Sinadráttur Almennur slappleiki og þreyta Einbeitingarerfiðleikar Léleg matarlyst Breytt bragðskyn Svefntruflanir Þurr húð og kláði
Truflun á starfsemi nýrna hefur áhrif á
Vökvabúskapinn Sýru og basa jafnvægi Elektrólýta jafnvægi Útskilnað úrgangsefna Hormónaframleiðslu Hjarta- og æðakerfi Stoðkerfi
Meðferð við langvinnri nýrnabilun
Skilun - blóð eða kvið
Ígræðsla á nýra - lifandi eða látinn gjafi
Engin meðferð
Tvær tegundir skilunar
Blóðskilun (hemodialysis)
Kviðskilun (peritoneal dialysis)
Aðgengi í blóðskilun
Fistill
Graftur
Aðgengi í kviðskilun
Kviðskilunarleggur
Helstu atriði í upplýsingasöfnun nýrnasjúklinga - huglægar upplýsingar
Tíðni þvagláta Breytingar á þyngd Ógleði og uppköst Kláði - verkir Svefntruflanir Saga um nýrnasjúkdóma hjá sjúklingi og/eða fjölskyldu Lyfjanotkun - NSAID Nýlega farið í aðgerð, svæfingu og/eða fengið áverka Breytingar á geðslagi - sljóleiki og gleymska er einkenni nýrnabilunar Hvernig tekist á við veikindi sín Þekking á sjúkdómnum og framvindu hans Fræðsluþörf
Helstu atriði í upplýsingasöfnun nýrnasjúklinga - hlutlægar upplýsingar
Þvagútskilnaður á sólarhring Blóðþrýstingur og breytingar við stöðubreytingar Vökvajafnvægi Bjúgur Lungnahlustun Húðspenna Þan á bláæð á hálsi Andremma (halitosis) Bragðskyn Breytingar á geðslagi Púls, hraði og tíðni
Vökvasöfnun nýrnasjúklinga
Verður vegna minnkaðrar starfsemi nýrna, hvort sem hún er bráð eða langvinn.
Útskilnaður vatns og natríum minnkar
Vökvinn safnast fyrir í líkamanum
Einkenni vökvasöfnunar
Aukin þyngd Bjúgur Mæði Hækkaður bþ Aukin húðspenna Þandar æðar - bláæð á hálsi Óeðlileg lungnahlustun (Brak) Erfitt með að sofa útafliggjandi
Vökvaskortur nýrnasjúklinga
Á sér stað í útskilnaðarfasa bráðrar nýrnabilunar þegar starfsfemi nýrna er að komast aftur í gang
Einstaklingum í skilun skortir oft vökva vegna þess að það hefur verið tekinn of mikill vökvi af þeim í skilun
Einkenni vökvaskorts
Minnkuð þyngd Þurr húð og slímhúð Lækkaður bþ - við stöðubreytingar Erfitt að finna púlsa Minnkuð húðspenna Þorsti
Hjúkrunarmeðferð nýrnasjúklinga - vökvajafnvægi
Meta reglulega vökvajafnvægi og einkenni söfnunar/skorts: Vigta, skrá inn/út, meta húð og slímhúð reglulega, meta þandar æðar, mæla bþ, púls og takt
Takmarka vökvainntekt: Vökvainntekt sjúklinga í blóðskilun má ekki fara yfir 1-1 1/2 l á sólarhring
Fræða sjúkling og fjölskyldu
Elektrólýtajafnvægi nýrnasjúklingar
Truflun á elektrólýtajafnvægi verður vegna þess að nýrun eru aðal stjórnendur í því jafnvægi.
Einkenni truflunar á elektrólýtajafnvægi
Hækkað serum-kalíum Hjartsláttartruflanir Hækkað serum-fosföt Lækkað serium-calcium Stjarfi, rugl og flog
Hjúkrun nýrnasjúklinga - elektrólýtajafnvægi
Fylgjast reglulega með serium-kalium gildum: breytingar á hjartalínuriti, einkenni frá tauga- og stoðkerfi
Fylgjast með öllu sem veldur auknu niðurbroti hjá sjúklingi: sár, merki um sýkingu og blæðingar
Gefa kalíum lækkandi lyf í hyperkalemíu
Fræða sjúkling og fjölskyldu um hættur sem fylgja hyperkalemíu og hvernig er hægt að forðast hana með takmörkun á neyslu kalíumríkrar fæðu
Meðferð á ójafnvægi á fosföt og kalsíum
Fylgjast reglulega með serum-fosfötum og serum-kalsíum
Fræða sjúkling og fjölskyldu um samspil kalsíum og fosfata og áhrif þess á beinin og hjarta- og æðakerfið
Takmarka neyslu á fosfatríkum mat
Taka fosfatbindara með mat
Fæðutegundir sem innihalda hátt magn af kalíum
Bananar Þurrkaðir ávextir Hreinn ávaxta- eða grænmetissafi Mysingur Mysuostur Hnetur Möndlur Súkkulaði Lakkrís Malt Kartöfluflögur Franskar Mjólk
Fæðutegundir sem innihalda hátt magn af fosfötum
Innmatur Sardínur Túnfiskur Fiskur með beinum Súkkulaði Hnetur Möndlur Marzipan Mjólk og mjólkurmatur
Hjúkrunarmeðferð nýrnasjúklinga tengd næringu
Aðstoð við að borða réttar fæðutegundir og leyfilegt magn
Leggja áherslu á hvað má borða en ekki hvað má ekki borða
Aðlaga fæðið að því sem sjúklingur er vanur að borða
Góð munnhirða
Fræða sjúkling og fjölskyldu um leyfilegar fæðutegundir, tengslin við sjúkdóminn og einkenni sem fram koma
Næringarráðgjafi
Sérstakir næringardrykkir
Sýkingarhætta nýrnasjúklinga
Í nýrnabilun verða breytingar á starfsemi ónæmiskerfis og hvítra blóðkorna.
Einstaklingur er í aukinni hættu að fá sýkingar og sýna minni einkenni sýkingar
Næringarástandi lélegt
Hjúkrunarmeðferð nýrnasjúklinga tengd sýkingarhættu
Gæta fyllsta hreinlætis við alla umönnun
Fylgjast með húð og aðskotahlutum mtt sýkingareinkenna
Ath sérstaklega fistla, grafta og blóð- og kviðskilunarleggi
Snúa rúmliggjandi reglulega
Fylgjast með lungnaástandi
Fylgjast með næringarástandi
Öryggi nýrnasjúklinga
Meiri líkur á að sjúklingar með skerta nýrnastarfsemi verði fyrir skaða en aðrir vegna uppsöfnun vökva og efna í líkamanum sem valda breytingum á heilafrumum
Getur valdið rugli og breytingum á hæfileikum til að taka ákvarðanir.
Oft slappir vegna langvarandi veikinda og blóðleysis
Brenglun á blóðflögum sem getur valdið lengri blæðingartíma
Hjúkrunarmeðferð nýrnasjúklinga tengd öryggi
Meta áttun Hafa rúmgrindur uppi Fylgjast með hreyfigetu Fræða sjúkling og fjölskyldu Fjarlægja slysagildrur Kenna hvernig er hægt að minnka líkur á blæðingu - mjúkur tannbursti, varast oddhvassa hluti
Ástæður kláða hjá nýrnasjúklingum
Hækkað magn A-vítamíns
Minna vatnsinnihald
Ekki nægileg hreinsun í skilun
Meðferð við kláða hjá nýrnasjúklingum
Nota skala til að meta, 0-10 Meta hreinsunarmagn skilunar Hrein og þurr húð Léttur og víður klæðnaður Rakt og kalt umhverfi Stuttar neglur Mild sápa, krem, olíur, ekki lokandi Gefa kláðastillandi lyf - andhistamin, taugalyf ofl Lágmarka stress Nálarstungur Ilmolíur Ljósameðferð
Útskilnaður nýrnasjúklinga
Minnkuð þvagmyndun
Hætta á hegðatregðu vegna hreyfingarleysis og takmörkunar á vökva
Fosfatbindar eru stoppandi
Mega ekki borða ýmsar fæðutegundir sem geta hjálpað við hægðatregðu
Margir tjá sig ekki um þetta
Hjúkrunarmeðferð nýrnasjúklinga tengt útskilnaði
Auka neyslu á trefjum með leyfilegu grænmeti og ávöxtum
Auka vökvainntekt smátt og smátt
Auka hreyfingu ef möguleiki
Streituvaldar hjá einstaklingum með langvinna nýrnabilun
Þreyta Svefntruflanir Útlæg taugabólga Vöðvakrampar Fótaóeirð Andstuttur Tjá óvissu um að lifa með skilun Kláði
Aðlögunarleiðir einstaklinga með langvinna nýrnabilun
Bjarstýni Horfast í augu við vandann eða aðstæður Leita stuðnings hjá starfsfólki eða ættingjum Treysta á sjálfan sig Aðferðir líknandi meðferðar
