Hfst 12 - De cognitieve ontwikkeling in de schooltijd

Question 1

Concreet-operationeel stadium

Answer 1

Piaget +/- 7 tot 12 jaar
De periode van cognitieve ontwikkeling die wordt gekenmerkt door het actieve en juiste gebruik van logica.
Kinderen die concreet-operationeel denken kunnen logische operaties toepassen op concrete problemen.

Question 2

Decentreren

Answer 2

Het vermogen om rekening te houden met verschillende aspecten van
een situatie. Doordat kinderen minder egocentrisch zijn.

Question 3

Reversibiliteit

Answer 3

Het vermogen een uitgevoerde handeling (in gedachten) weer terug te
draaien.

Question 4

De informatieverwerkings-theorie in de schooltijd

Answer 4

Kinderen kunnen meer gegevens verwerken naarmate de omvang van hun geheugen toeneemt en hun ‘programma’s’ om informatie te verwerken geavanceerder worden.

Question 5

Herinnering

Answer 5

Het proces waarmee informatie gecodeerd, opgeslagen en weer
opgehaald wordt.

Question 6

Driesystemenbenadering van het geheugen

Answer 6

3 verschillende stadia die beschrijven hoe informatie dusdanig wordt verwerkt dat ze kan opgeroepen worden:
* Het sensorisch (zintuigelijk) geheugen: verwijst naar de eerste, tijdelijk opslag van informatie, die slechts een moment duurt. Het slaat een exacte kopie van de stimulus op.
* Kortetermijngeheugen (werkgeheugen): informatie wordt gedurende 15 – 20 seconden opgeslagen en gerubriceerd naar inhoud.
* Langetermijngeheugen: informatie wordt relatief permanent opgeslagen, maar kan moeilijker toegankelijk worden naarmate ze langer opgeslagen is.

Question 7

Geheugenstrategieën

Answer 7

• sleutelwoorden
• herhaling
• organisatie
• cognitieve elaboratie (koppeling van mentale beelden aan informatie die men wil onthouden)
• mindmap (diagram waarin een centraal thema omgeven wordt door gerelateerde onderwerpen en subonderwerpen)

Question 8

Vygotsky’s visie op cognitieve ontwikkeling in de schooltijd en klassikaal onderwijs

Answer 8

• Cognitieve ontwikkeling door blootstelling aan informatie binnen de zone van naaste ontwikkeling van een kind
• Onderwijs zou zich moeten richten op activiteiten waarbij interactie met anderen komt kijken. Zowel interacties tussen kinderen en volwassenen als tussen kinderen onderling leiden tot cognitieve groei. De aard van die interacties moet zorgvuldig worden gestructureerd, zodat ze binnen de ZDP van elk individueel kind vallen.
• Interessant: samenwerkend of coöperatief leren, rolwisselend leren

Question 9

Pragmatiek

Answer 9

De taalregels voor communicatie in een sociale context.

Question 10

Metalinguïstisch bewustzijn

Answer 10

Het begrijpen van het eigen taalgebruik.

Question 11

Dyslexie

Answer 11

Specifieke leerstoornis gekenmerkt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.

Question 12

Afasie

Answer 12

Een taalstoornis waarbij je taalvermogens aangetast zijn of verdwenen als gevolg van hersenletsel. Anders dan bij dementie worden de geestelijke vermogens van de patiënten in de regel niet aangetast.

Question 13

Effecten van een tweetalige opvoeding

Answer 13

• Tweetaligheid bij kinderen heeft cognitieve voordelen. Bij het beoordelen van een situatie kan een tweetalig kind uit een breder scala aan linguïstische mogelijkheden kiezen.
• Tweetaligheid kan ook het onderwijs ten goede komen, aangezien veel taalkundigen beweren dat er aan taalverwerving universele processen ten grondslag liggen.

Question 13

Effecten van een tweetalige opvoeding

Answer 13

• Tweetaligheid bij kinderen heeft cognitieve voordelen. Bij het beoordelen van een situatie kan een tweetalig kind uit een breder scala aan linguïstische mogelijkheden kiezen.
• Tweetaligheid kan ook het onderwijs ten goede komen, aangezien veel taalkundigen beweren dat er aan taalverwerving universele processen ten grondslag liggen.

Question 14

Intelligentie

Answer 14

Het vermogen om de wereld te begrijpen, rationeel te denken en effectief middelen in te zetten als mensen geconfronteerd worden met problemen.

Question 15

De test van Binet

Answer 15

Binet zocht naar een manier om achterstand bij kinderen vroeg te detecteren.
Zijn werk heeft ons 3 belangrijke inzichten opgeleverd:
1. Binet gebruikte voor zijn psychologische metingen een trial-and-errorproces –> nog steeds de meest gehanteerde methode voor het ontwerpen van tests.
2. Hij maakte een koppeling tussen intelligentie en schoolprestaties.
3. Binet ontwikkelde een procedure waarbij hij elke score van zijn intelligentietest koppelde aan een mentale leeftijd.

Question 16

Mentale leeftijd

Answer 16

Het gemiddelde intelligentieniveau van mensen van een bepaalde
kalenderleeftijd.

Question 17

Kalenderleeftijd

Answer 17

Iemands fysieke leeftijd.

Question 18

Intelligentiequotiënt (IQ)

Answer 18

Een score die de verhouding uitdrukt tussen iemands mentale leeftijd en zijn
kalenderleeftijd:

ML/KL x100 = IQ-score

Als ML = KL –> IQ-score 100

Question 19

Wechsler-intelligentietest voor kinderen (WISC-V)

Answer 19

Een instrument om m.b.v. een individuele testafname de cognitieve capaciteiten van kinderen van 6 tem 16 jaar in kaart te brengen.

Gaat uit van het CHC model (WISC-II en WISC-IV: afzonderlijke
resultaten voor verbale / non verbale vaardigheden + totaalscore)

Question 20

Wechsler-intelligentietest voor volwassenen (WAIS-IV)

Answer 20

Een instrument dat de algemene intelligentie, het IQ, van adolescenten en volwassenen meet (vanaf 16j). De 15 subtests van de WAIS-IV-NL meten uiteindelijk de factoren van verbaal begrip, perceptueel redeneren, werkgeheugen en verwerkingssnelheid.

Question 21

CHC-model van intelligentie

Answer 21

Eén van de meest actuele modellen van de structuur van intelligentie.
Dit model is hiërarchisch opgebouwd in 3 niveaus:
* Bovenaan bevindt zich de overkoepelende, algemene intelligentiefactor (G)
* Deze ‘totale intelligentie’ is opgebouwd uit 10 bredere cognitieve vaardigheden (Vb. kortetermijngeheugen en reactiesnelheid)
* Elke brede cognitieve vaardiheid bestaat uit een aantal specifiekere, ‘nauwe’ cognitieve vaardigheden (Vb. geheugenspan en werkgeheugencapaciteit onder kortetermijngeheugen)

Question 22

Snijders-Oomen Niet-verbale intelligentietest (SON-test)

Answer 22

Test wordt afgenomen zonder gesproken of geschreven taal te gebruiken, en geeft inzicht in ruimtelijk inzicht en abstract en concreet redeneren.

Question 23

Meervoudige intelligenties: de 8 intelligenties van Gardner

Answer 23

• Muzikale intelligentie: bedrevenheid in taken die te maken hebben met muziek.
• Natuurlijke intelligentie: het vermogen om patronen in de natuur te identificeren en te classificeren.
• Lichamelijke (bewegings)intelligentie: bedrevenheid in het gebruik van het hele lichaam of van verschillende delen ervan bij het oplossen van problemen of bij het creëren van producten of voorstellingen, zoals het geval is bij dansers, sporters, acteurs en chirurgen.
• Intrapersoonlijke intelligentie: kennis van de innerlijke aspecten van zichzelf; toegang tot de eigen gevoelens en emoties.
• Logisch-mathematische intelligentie: bedrevenheid op het gebied van probleemoplossing en wetenschappelijk denken.
• Interpersoonlijk intelligentie: bedrevenheid in het omgaan met anderen, waaronder gevoeligheid voor de stemmingen, temperamenten, motivaties en bedoelingen van anderen.
• Taalkundige intelligentie: bedrevenheid op het gebied van de productie en het gebruik van taal.
• Ruimtelijke intelligentie: bedrevenheid die te maken heeft met ruimtelijke configuraties zoals die bijvoorbeeld worden gebruikt door architecten en kunstenaars.

Question 24

Triarchische theorie van intelligentie

Answer 24

Intelligentie bestaat uit 3 elementen van informatieverwerking:
* Analytisch element: hoe efficiënt mensen informatie kunnen verwerken en analyseren. Mensen die sterk zijn in het analytisch element scoren het hoogst op traditionele intelligentie tests.
* Creatief element: de inzichtrijke component van intelligentie
* Praktisch element: manieren om met de dagelijkse praktijk om te gaan

Question 25

Verstandelijke beperking

Answer 25

Ontwikkelingsstoornis met beperkingen in zowel het verstandelijke als het adaptieve functioneren, in de conceptuele, sociale en praktische domeinen.

Question 26

Hoogbegaafd kind

Answer 26

Kind dat blijk geeft van grote capaciteiten op intellectueel, creatief, artistiek gebied, op het gebeid van leiderschap of op specifieke academische gebieden.

Question 27

Acceleratie

Answer 27

Het aanbieden van speciale lesprogramma’s waarmee hoogbegaafde kinderen in hun eigen tempo verder leren. Dat kan betekenen dat ze zich met het lesmateriaal van een hogere groep gaan bezig houden.

Question 28

Verrijking

Answer 28

Het aanbieden van speciale programma’s en individuele activiteiten
aan hoogbegaafde leerlingen, om dieper te kunnen ingaan op specifieke
onderwerpen.

Question 29

Emotionele intelligentie

Answer 29

De capaciteiten en vaardigheden die ten grondslag liggen aan het op de juiste manier inschatten, evalueren, uitdrukken en reguleren van emoties.

Question 30

De ontwikkeling van de leesvaardigheid

Answer 30

• Stadium 0 (geboorte tot begin groep 3): leert klanken en woorden en de essentiële vaardigheden voor lezen, zoals het herkennen van de letters van het alfabet, eigen naam schrijven, enkele bekende woorden lezen.
• Stadium 1 (groep 3 & 4): ontwikkelt fonologisch bewustzijn; begint met lezen.
• Stadium 2 (groep 4 & 5): Leest vloeiend hardop, maar zonder echt te begrijpen wat het leest
• Stadium 3 (groep 5 tot ca. 14 jaar): Gebruikt lezen als middel om dingen te weten te komen over de wereld.
• Stadium 4 (14j en ouder): begrijpt dat wat het leest vanuit verschillende perspectieven kan zijn geschreven.

Question 31

Pygmalion-effect

Answer 31

Het verschijnsel waarbij de verwachtingen van ouders en
leerkrachten over een kind ertoe leiden dat het kind het verwachte gedrag
daadwerkelijk gaat vertonen.

Question 32

Specifieke leerproblemen

Answer 32

Problemen met het verwerven en gebruiken van luister-, spreek-, lees-, schrijf-, redeneer- of rekenvaardigheden.

Question 33

Dyslexie

Answer 33

Specifieke leerstoornis gekenmerkt door een hardnekkig probleem met het
aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op
woordniveau.

Question 34

Dyscalculie

Answer 34

Specifieke leerstoornis gekenmerkt door hardnekkige problemen bij het
aanleren en automatiseren van de basisvaardigheden van rekenen en wiskunde.

Question 35

Multicultureel onderwijs

Answer 35

Vorm van onderwijs bedoeld om leerlingen uit minderheidsgroepen te helpen competenties te ontwikkelen in de cultuur van de meerderheidsgroep, en er tegelijkertijd voor te zorgen dat zij een positieve groepsidentiteit behouden, gebaseerd op hun oorspronkelijke cultuur.

Question 36

Assimilatiemodel

Answer 36

De opvatting dat alle nieuwkomers in een land zich volledig moeten aanpassen aan de cultuur van het gastland.

Question 37

Pluralistisch model

Answer 37

De opvatting dat de samenleving bestaat uit diverse gelijkwaardige
culturele groepen die hun individuele culturele kenmerken moeten behouden.

Question 38

Biculturele identiteit

Answer 38

Integratie in de dominante cultuur met behouden van de oorspronkelijke culturele identiteit.