het gehoor en binnenoor Flashcards
Oor
Onderverdelen in buitenoor (auris externa), middenoor (auris media) en binnenoor (auris interna). Geluid moet je opvangen, voortgeleiden en waarnemen. Evenwichtsorgaan zit in middenoor. Buitenoor zorgt voor receptieve deel, midden voor conductieve deel en binnen voor perceptie.
Oor embryologie
Aan buitenkant ontstaan groeven in halsgebied, ook in lumen van pharynx ontstaan groeven. Kolommen ontstaan die kieuwbogen/pharynxbogen worden (4 kieuwbogen). Kieuwgroeven/spleten ontstaan aan buitenkant, kieuwzakjes aan andere kant. Buitenbekleding is ectoderm (gaat huid vormen) en binnenbekleding endoderm (mucosa vorming). Ertussen mesoderm (bindweefselvorming, pharyngeale membraan).
Verdere embryologie oor
1e en 2e kieuwboog vormen uitwendige oorschelp. Eerste kieuwgroeve vormt gehoorgang. En eind pharyngeale membraan vormt trommelvlies. Mesoderm van 1e en 2e kieuwboog vormt gehoorbeentjes.
Malleus en incus ontstaan uit eerste kieuwboog, stapes uit 2e. 1e kieuwzak vormt tuba auditiva, middenoor en mastoïd cellen en buis van Eustachius.
Een los blaasje ectoderm verdeelt in een pars superior en pars inferior. Wat vormt uit superior en wat uit inferior?
Pars superior: utriculus en canales semilunaris
Pars inferior: cochlea en sacculus
Auris externa
Oorschelp/auricula bestaat uit elastisch kraakbeen, dit gaat over in kraakbeen van uitwendige gehoorgang (is bekleed met huid). Geen kraakbeen in oorlel. Meatus acusticus externus heeft buitenste deel met kraakbeenomhulsel en binnenste met benig omhulsel. Laterale 1/3 is kraakbeen en mediale 2/3 is benig. Lengte is 2,5cm.
Uitwendige oor is S-vormig.
Membrana tympani/trommelvlies
Ligt op grens van middenoor naar buitenoor. Is in midden meer naar binnen getrokken (kegelvormig). Er zit stukje huid (ectoderm) aan buitenkant en aan binnenkant zit slijmvlieslaagje (endoderm). Daartussen zit bindweefsellaag (mesoderm).
Onderdelen van trommelvlies
Pars tensa is strak gespannen stuk. Erboven zit losser stuk; pars flaccida/membraan van Shrapnell. Bovenzijde van pars tensa aan achterkant is plica mallearis anterior en aan voorkant de plica mallearis posterior.
Trommelvlies bevat ook de steel van de hamer (manubrium mallei). Umbo ligt bij onderkant van hamersteel
Auris media
Bestaat uit holte (cavitas tympani), gevuld met lucht en gehoorsbeentjes (malleus (hamer), incus (aambeeld) en stapes (stijgbeugel)).
Als geluidsgolf bij trommelvlies komt gaat die bewegen, dan doen botjes dat ook. Voetplaat van stapes gaat bewegen (fenestra vestibuli/ovale venster). Geluidstrillingen worden gedempt. Dat kan door spieren die aan gehoorsbeentjes vastzitten (m. tensor tympani en m. stapedius). Tensor tympani zit aan malleus en wordt door n. V3 geïnnerveerd, stapedius door n. VII.
Structuren in de mediale wand van het binnenoor van boven naar beneden
- Prominentia canalis semicircularis lateralis: uitbochting van 1 van de halcirkelvormige kanalen
- Prominentia canalis facialis: loopt n. facialis door
- Fenestra vestibuli: (ovale venster) voetplaat opening van stapes
- Promontorium: van lateraal naar mediaal, eerste uitbochting van slakkenhuis
- Fenestra cochlae: (ronde venster) zorgt dat vloeistof kan uitwijken als stapes naar binnen gaan. Afgesloten door membrana tympanica secundaria. Puilt naar buiten in middenoor als stapes naar binnen beweegt.
Voor en achterwand van middenoor
Achterwand bevat aditus ad antrum mastoideum en m. stapedius. Voorwand bevat m. tensor tympani en tuba auditiva. Laterale wand bevat membrana tympani, malleus en chorda tympani.
Auris interna/binnenoor
Bestaat uit labyrint (ligt in pars petrosa van os temporale). De cochlea (slakkenhuis), vestibulum (eivormig) en canales semicircularis anterior, posterior en lateralis vormen benig labyrint. Dat ligt in pars petrosa en bevat perilymfe. In gangenstelsel zit vliezig labyrint (bevat endolymfe). In vliezig labyrint bevindt ook de ductus cochlearis
Wat bevat benig labyrint
Scala vestibuli (is opgaand) en scala tympani (neergaand)
Transmissie van geluid
Via stapes gaan luchttrillingen over op vloeistof. Als perilymfe gaat trillen, doet ductus cochlearis dat ook. Trilling kan dan in elektrisch signaal worden omgezet. Basilair membraan gaat ook trillen, daar zit ook het orgaan van Corti. Dit bevat haarcellen (perceptieve elementen in binnenoor), membrana tectoria zit boven de haarcellen. Haren buigen af door trillingen, elektrisch signaal wordt opgewekt en gaat via zenuwvezels (n. cochlearis) naar brein.
Tonotopie in cochlea
Bepaalde stukken membrana basilaris bewegen bij verschillende geluidsfrequenties. Bij cochlea basis worden hoge frequenties waargenomen en in de top de lage frequenties.
Vestibulum met vliezige delen in binnenoor
Sacculus, utriculus en 3 ducti semicircularis.. benig labyrint bevat vestibulum en canales semicirculares.
Sacculus en utriculus bevatten zintuigcellen. Hierop ligt een soort gel waar calciumcarbonaatkristallen opliggen, geeft bepaald gewicht op zintuigcellen. Als je naar boven of beneden kijkt buigen ciliën van zintuigcellen af.
Utriculus
Als hoofd lineaire bewegingen maakt, gaat onderzijde van macula direct mee. Trilharen buigen af doordat statoconia achter blijven bij beweging. Als constante snelheid veert membraan terug naar normale stand. Bij afremmen schiet statoconiamembraan door, stereocilia worden dan weer afgebogen en vertraging gedetecteerd. Macula zit op posterieure en middengedeelte vlak op bodem van utriculus dus ongeveer horizontaal als hoofd rechtop is.
Sacculus
- Werkt zelfde als utriculus maar dan voor op en neerwaartse bewegingen.
Ducti semicirculares
Zijn er 3, staan loodrecht op elkaar. Elke heeft bij overgang naar utriculus een ampulla; verwijding waarin crista/richel bevindt. Hierop liggen haarcellen die in gelei achtige massa steken. Deze structuren vormen samen cupula. Die sluit de kanalen aan 1 zijde af, de andere zijde is open in verbinding met utriculus en bevat endolymfe.
Wat gebeurt er met het hoofd bij een hoekversnelling
Dan blijft endolymfe in halve cirkelvormige kanalen achter door de massatraagheid bij hoofdrotatie. En oefent dan kracht uit op cupula, die buigt door. Afbuiging van stereocilia zorgt voor verandering in vuurfrequentie in n. vestibularis en daarmee waarnemen van hoekversnelling.
Als je hoofd snel in kleine hoek naar links beweegt-. cupula buigt door versnelling af naar rechts.
Orgaan van corti
In cochlea en zorgt voor het onderscheiden van trillingen en omzetten hiervan in elektrische pulsen.
Cochlea
Verbonden met vestibulum in binnenoor en is opgevuld met 2 vloeistoffen in gescheiden compartimenten. Bovenste: scala vestibuli (grenst ovale venster aan). Scala tympani is laagste en grenst ronde venster aan. Allebei bevatten perilymfe. Hiertussen zit nog de scala media (bevindt orgaan van corti zeg) en bevat endolymfe.
Wat gebeurt er als geluidstrillingen binnen komen
Ze worden door stapes op ovale venster getikt, perilymfe gaat dan in het binnenoor trillen. Vloeistof moet dan kunnen uitzetten want het is niet indrukbaar, dat gebeurt door ronde venster
Wat bevat het orgaan van corti
Tectoriaal membraan, daaronder haarcellen en daaronder basilair membraan. Je hebt binnenste haarcellen. Die zijn sensorisch en 95% van afferente vezels van n. VIII gaan hierheen, ze liggen in een rij. En buitenste haarcellen, die zorgen voor moduleren, filteren of versterken van geluid. Deze liggen in 3 rijen en hebben een V-vorm. Het versterken wordt otoakoestische emissie genoemd.
Kenmerken van de haarcellen
Ze hebben stereocilia, die lopen op in lengte en zijn via tiplinks met elkaar verbonden. Als orgaan van Corti beweegt door trilling kunnen de haartjes uitrekken, dan openen selectieve K-kanalen en AP kan ontstaan.
De lange buitenste haarcellen trillen bij een lagere frequentie (en andersom).
