Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Kírúrgía > Heila- og tauga > Flashcards

Heila- og tauga Flashcards

1
Q

Hvernig verður subarachnoidal blæðing til?

A

Vegna aneurysma í heila sem fer annaðhvort að blæða eða leka. Getur gerst spontan en gerist oftast við áreynslu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Einkenni sj. með subarachnoidal blæðingu.

A
  • Thunderclap höfuðverkur
  • Hálsstífleiki
  • Og ýmis neurologisk einkenni, allt upp í coma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvort á að panta CT með eða án kontrasts ef spurning er um heilablæðingu?

A

Án kontrasts, það sýnir blóðið betur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvar verður blæðing í subarachnoidal blæðingu?

A

Innan heilahimnanna, en ekki inni í heilanum sjálfum. Sést því í “cistern” heilans (sulci etc.) á CT en ekki inni í heilaholunum eða í heilanum sjálfum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvað kallast blæðing sem er inni í heilavefnum sjálfum?

A

Intracerebral eða intraparenchymal blæðing.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Crescent shaped blæðing í heila er yfirleitt…

A

…subdural blæðing (epidural blæðing er lens shaped). Hugsa lógískt!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ef CT er neg. en þig grunar mjög sterklega subarachnoidal blæðingu, hvaða rannsóknir er þá hægt að panta?

A
  • MRI/CT angiogram

- Mænuástungu (leita að gömlu blóði, xanthochromia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Meðferð subarachnoidal blæðinga.

A

Skiptist í tvennt:
Innan 48 klst.:
- Lækka MAP niður fyrir 140/90 til að draga úr blæðingunni. Notum beta blokkera og/eða calciumgangnablokker.
- Coiling/clipping ef aneurysmi er enn til staðar.
- Serial lumbar punctures eða VP shunt ef vatnshöfuð.
- Craniotomia ef ICP er mjög mjög hár.
- Lækka ICP medicinskt fyrst: mannitol, hækka rúm, hyperventilera.
Eftir 5-7 daga:
- Prophylaxi fyrir flog
- Fyrirbyggja vasospasma með calciumgangnablokka. Nota vasopressora til að hækka BÞ ef þegar kominn vasospasmi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

2 snemmkomnar komplikasjónir subarachnoidal blæðingar.

A

Blæðing (duh) og vatnshöfuð (hydrocephalus).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Tvær IV lausnir sem geta lækkað ICP.

A
  • Hypertoniskt saline

- Mannitol (er líka hypertoniskt)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

3 atriði sem geta lækkað ICP án kírugisks inngrips.

A
  • Mannitol
  • Hækka höfðagafl
  • Hyperventilera sjúkling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvað veldur intraparenchymal blæðingu í heila?

A

Næstum alltaf háþrýstingur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Einkenni intraparenchymal blæðinga.

A
  • Fara eftir staðsetningu blæðingar
  • Höfuðverkur
  • Ógleði og uppköst
  • Coma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvernig er intraparenchymal heilablæðing greind?

A

Með CT án kontrasts.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Meðferð intraparenchymal heilablæðingar.

A
  • Lækka ICP medicinskt
  • Craniotomia ef það er ekki nóg
  • Stundum þarf að fjarlægja hematomið í craniotomiu til að koma í veg fyrir midline shift og konsekvent herniation.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvað þarf að gera reglulega eftir að heilablæðing greinist?

A

Taka fleiri CT til að fylgjast með hvort hún sé að stækka eða minnka. Yfirleitt 1x á dag t.d.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

70% tumora í heila eru…

A

…meinvörp.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvaða 4 cancerar meinvarpast helst í heila?

A
  • Lungnacancer
  • Brjóstacancer
  • GI tumorar
  • Melanoma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvar eru meinvörp í heila helst?

A

Við skilin á milli gráa og hvíta efnisins (eru í raun eins og “emboliur” sem festast þarna).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Einkenni tumora í heila.

A
  • FND einkenni
  • Flog
  • Höfuðverkur (sekundert einkenni, týpískt verstur á morgnana)
  • Ógleði og uppköst sem versna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Höfuðverkur sem er verstur á morgnana og ógleði og uppköst sem versna eru einkenni sem benda til…

A

…aukins þrýstings innankúpu. Getur bent á malignant vöxt í heila.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Greining tumora í heila.

A
  • MRI með kontrasti (ef sjúklingur er ekki nýrnabilaður)

- Biopsia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Meðferð tumora í heila.

A

Resection, geislun og/eða chemo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvaða cancer í heila hefur skástar horfur?

A

Meningioma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Almenn meðferð sem dregur úr vasobjúg í heila og bætir lífsgæði sjúklinga með tumora í heila (en eykur ekki lífslíkur).
- Sterar | Einnig: flogaprophylaxi
26
Hvaða hluti heilans er í anterior fossu?
Cerebrum.
27
Hvaða hluti heilans er í posterior fossu?
Litli heili og mænukylfan.
28
3 helstu tumorar í heiladingli.
- Prolactinoma - Acromegaly - Craniopharyngioma
29
Craniopharyngioma - hvað er það, einkenni, hverjir fá það, greining og meðferð.
- Tumor í heiladingli - Einkennalaus yfirleitt, kemur í börnum - Oft lágvaxnir sjúklingar - Kölkun á sella - Hægt að taka tumorinn ef hann veldur vandræðum
30
Hvaða sjúklingar fá helst tumora í post. fossu heila?
Börn.
31
Hvaða sjúklingar fá helst tumora í ant. fossu heila?
Fullorðnir.
32
2 helstu tumorar í post. fossu.
- Medulloblastoma | - Ependymoma
33
Helstu einkenni barna með medulloblastoma eða ependymoma.
Vatnshöfuð (og tilheyrandi höfuðverkur, ógleði, uppköst). Höfuðverkurinn er verstur á morgnana og skánar ef þau hringa sig saman.
34
Hvar eru medulloblastoma og ependymoma?
Í post. fossu á börnum.
35
Hvar er munurinn á medulloblastoma og ependymoma?
- Medulloblastoma er mjög malignant og sær sér í arachnoid bilið. Þannig dreifir það sér t.d. í mænuna og þess vegna þarf ALLTAF geislun með skurðaðgerðinni. - Ependymoma kemur í 4. heilaholið og helsta einkennið er obstructivt vatnshöfuð.
36
2 helstu tumorar í ant. fossu.
- Meningioma | - Glioblastoma multiforme
37
Meningioma. Hvaðan kemur það, greining og meðferð.
- Vex frá durunni. - Greint á MRI. - Resection er læknandi og snýr FND einkennum við!
38
Glioblastoma multiforme.
- Vex frá parenchyminu sjálfu - er í raun að "éta" heilann upp. - Ring enhancing lesion / bat swing deformity á MRI (því þetta er eini heilatumorinn sem fer yfir miðlínu). - Meðallífslíkur eftir greiningu eru ca. 1 ár.
39
Hver er eini heilatumorinn sem getur farið yfir miðlínu?
Glioblastoma multiforme.
40
Astrocytoma - hvað er það?
Heilatumor, ekki ósvipaður glioblastoma multiforme nema aðeins skárri horfur.
41
Helstu einkenni schwannoma.
Ógleði, uppköst, vertigo, tinnitus.
42
Dermatome C5.
Viðbein.
43
Dermatome C5-C7 (talsverð skörun).
Lateral efri útlimir.
44
Dermatome C6.
Þumall (og lateralt upp allan handlegg).
45
Dermatome C7.
Langatöng (og post. upp allan handlegg og yfir herðar).
46
Dermatome C8.
Litli fingur (og med. upp allan handlegg, ath. þó að þar er skörun við T1).
47
Dermatome C8-T1.
Medial efri útlimir.
48
Dermatome T4.
Geirvörtur.
49
Dermatome T10.
Nafli.
50
Dermatome T12-L1.
Inguinal svæði og nári.
51
Dermatome L1-L4.
Ant. og med. neðri útlimir.
52
Hvernig eru dermatome á fótlegg?
L4 tekur medialt, L5 ant. | S2 tekur medialt posteriort og S1 tekur post.
53
Dermatome L4.
Stóra tá (medial hlið og ant. post.)
54
Dermatome L4-S1.
Fótur.
55
Dermatome S1-S2.
Posterior neðri útlimur.
56
Dermatome S1.
Litla tá.
57
Dermatome L5.
Miðtærnar þrjár.
58
Dermatome S2-S4.
Perineum.
59
Dermatome á hendi.
- C6: þumall - C7: langatöng - C8: litli fingur
60
Dermatome á fæti.
- L4: stóra tá - L5: tær 2, 3 og 4 - S1: litla tá
61
Dermatome í kringum anus.
Coccygeal dermatomið (bara eitt par af þeim taugum). Og þar í kring eru síðan S3-5.
62
Dermatome á höfði.
C2.
63
Dermatome á hálsi.
C3 og 4 að framan, auk C5 neðst að aftan.
64
Hvers konar áreiti finna dermatomin?
Þrýsting og sársauka, aðallega.
65
Myotome C1/C2.
Flexion/extension á hálsi.
66
Myotome C3.
Lateral háls flexion.
67
Myotome C4.
Elevation á öxlum.
68
Myotome C5.
Abduction axla.
69
Myotome C6.
Flexion um olnboga. | Extension um úlnlið.
70
Myotome C7.
Extension um olnboga. Flexion um úlnlið. Extension um fingur.
71
Myotome C8.
Flexion um fingur.
72
Myotome T1.
Abduction um fingur.
73
Myotome L2.
Hip flexion.
74
Myotome L3.
Extension um hné.
75
Myotome L4.
Dorsi-flexion um ökkla.
76
Myotome L5.
Stóra tá extension.
77
Myotome S1.
Ökkli, plantarflexion/eversion og hip extension.
78
Myotome S2.
Hnjá flexion.
79
Myotome S2-S4.
Anal wink.

Kírúrgía (13 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions