HC 7 Risicofactoren voor osteoporose en klinisch onderzoek van het skelet

Question 1

Osteoporose

Answer 1

• Verlaging van botmassa van het gehele skelet en verlies in de onderliggende samenhang van botbalkjes. De kans op fracturen is veel groter
• De Meest voorkomende osteoporotische fracturen zijn in de wervel, heup en pols
• De epidemiologie is 80% vrouw en 20% man

Question 2

Klinische gevolgen van wervelfracturen

Answer 2

• Acute en chronische pijn
• Kyfose
• Lengteverlies
• Afname beweeglijkheid (krommer lopen)
• Uitpuilen buik, reflux en andere GE klachten
• Kortademigheid
• Depressie
• Verlies onafhankelijkheid

Question 3

Klinische gevolgen van heupfracturen

Answer 3

• Overlijden binnen 1 jaar (door het minder bewegen)
• Permanent invalide
• Niet meer zelf lopen
• Verminderde uitvoering 1 dagelijkse activiteit
• Vooral bij oude mensen zijn er ernstige gevolgen

Question 4

Risicofactoren osteoporose

Answer 4

• Leeftijd, geslacht, gewicht, lengte
• Botmineraaldichtheid
• Prevalente fractuur
• Positieve familieanamnese
• Cortisol gebruik
• Immobiliteit
• Vallen

Question 5

Botmasse levensloop

Answer 5

• 0-30 jaar: botmassa formatie neemt toe
• 40-dood: Botmassa resorptie neemt toe na de menopauze (51) (dus botverlies waardoor fractuur kans toeneemt)

Question 6

Risicofactor leeftijd

Answer 6

• Botverlies
• Vermindering kwaliteit van bot
  o Door verhoging botombouwactiviteit
  o Verminderde van de onderliggende samenhang van de botbalkjes
  o Verandering samenstelling botmatrix
• Skelet onafhankelijke factoren
  o Vallen
  o Reactie op vallen
  o Absorptie vallen

Question 7

Risicofactor geslacht

Answer 7

• Veel vaker een secundaire factor dan bij vrouwen
• Belangrijkste oorzaken:
  o Alcohol
  o Corticosteroïden
  o Testosteron deficiëntie
• Voor mannen is kans dat zij tijdens hun leven een heupfractuur oplopen groter dan kans op prostaatkanker
• Over 20 jaar zijn er net zoveel heupfracturen bij mannen als nu bij vrouwen
• Mannen met polsfractuur hebben een groter risico op nieuwe fracturen

Question 8

Radiologische kenmerken osteoporose

Answer 8

• Verminderde botdichtheid
• Dunner worden van de cortex
• Verlies van secundaire trabekels met prominente primaire trabekels
• Fracturen

Question 9

Meting van de botmineraaldichtheid (botdensitometrie)

Answer 9

• DEXA (dual energy X-ray absorptiemetrie) (gouden standaard)
  o Tijdens een DEXA wordt de lumbale wervels gemeten omdat ze de meeste krachten verwerken in het lichaam
  o DEXA scan verplicht bij: boven 50 jaar die fractuur hebben en boven 60 jaar met een hoog risico profiel
• CT, MRI, echo: minder gebruikt
• Tijdens de uitslag wordt 1 score gekozen als meting [grammen hydroxypatiet/cm^2 (mineraalcomponent)]
  o T-score: afwijking van de meting ten opzichte van de gemiddelde waarde voor jong-
  volwassen (in SD’s)
  o Z-score: afwijking van de meting ten opzichte van de gemiddelde waarde van mensen met zelfde leeftijd en geslacht (in SD’s)

Question 10

HR-pQCT

Answer 10

• Nieuwe techniek
• Beperkte grootte om lichaamsdelen te scannen, kan slechts een deel in
• HR-pQCT geven meer inzicht in trabeculaire en corticale structuren dan DXA en geven mogelijk een betrouwbaarder inzicht in de botsterkte