H9: Ontwikkelingsstoornissen

Question 1

Psychiatrische stoornis bij kinderen en jongeren

Answer 1

Niet passend bij de leeftijd
Niet te corrigeren
Algemeen functioneren nadelig beïnvloeden
Het kind zelf en/of omgeving doen lijden
Mogelijks stagnatie van ontwikkeling
Biopsychosociale benadering

Question 2

Ontwikkelingspsychopathologie

Answer 2

Pathologie bespreken vanuit ontwikkelingsperspectief: ontwikkelingsstoornissen komen in verschillende levensfases voor, dus de klinische kenmerken variëren

Question 3

Afkorting ADHD

Answer 3

Attention Deficit Hyperactivity Disorder

Question 4

Klinische kenmerken ADHD

Answer 4

Aandachtstekort: selectieve, verdeelde, volgehouden aandacht
Hyperactiviteit
Impulsiviteit
Regulatiestoornissen als mogelijke voorloper

Question 5

Bijkomende diagnostische criteria ADHD

Answer 5

Minstens zes maanden
Enkele symptomen voor twaalfde levensjaar aanwezig
Beperkingen op twee/meer terreinen
Symptomen zijn onaangepast en niet passend bij ontwikkelingsniveau
Symptomen niet toe te schrijven aan andere psychiatrische stoornis
Significante beperkingen in sociale, schoolse, beroep functioneren

Question 6

ADHD bij kleuters

Answer 6

Verminderde intensiteit en duur van spelen
Minder exploratief gedrag
Motorische onrust
Geassocieerde problemen: ontwikkelingstekorten, oppositioneel opstandig gedrag, problemen sociale ontwikkeling

Question 7

ADHD bij lagere schoolleeftijd

Answer 7

Afleidbaarheid
Motorische onrust
Impulsief en disruptief gedrag
Geassocieerde problemen: specifieke leerstoornissen, agressief gedrag, laag zelfbeeld, schooldoublure, afwijzing door leeftijdsgenoten, familiale problemen

Question 8

ADHD bij adolescenten

Answer 8

Moeilijkheid in plannen en organiseren
Vermindering van motorische onrust
Geassocieerde problemen: grensoverschrijdend gedrag, alcohol- en drugsproblemen, affectief-emotionele problemen, ongevallen

Question 9

ADHD bij volwassenen

Answer 9

Restproblemen
Geassocieerde problemen: andere psychische aandoeningen, antisociaal gedrag, verminderde professionele prestaties

Question 10

Ontwikkelingsverloop ADHD

Answer 10

Symptoom domeinen: aandacht, hyperactiviteit, impusliviteit
+
Psychiatrische comorbiditeit: gedragsstoornissen, angst- en stemmingsstoornissen
→
Beperkingen: ongevallen, middelengebruik, delinquentie, onderpresteren, werkproblemen, familiale stress, opvoedingsproblemen, relatieproblemen

Question 11

Drie classificaties ADHD

Answer 11

Gecombineerd type: aandachtstekort + hyperactiviteit of impulsiviteit
Overwegend onoplettend type (ADD): aandachtstekort
Overwegend hyperactief/impulsief type: hyperactiviteit of impulsiviteit

Question 12

Epidemiologie ADHD

Answer 12

Prevalentiecijfers afhankelijk van sampling, informanten en meetinstrumenten
Volgens DSM-V: 2-5 %

Question 13

Behandeling ADHD

Answer 13

< 6 jaar: ouderbegeleiding en oudertraining, geen medicatie
> 6 jaar: ouderbegeleiding en oudertraining, eventueel medicatie

Question 14

Afkorting ASS

Answer 14

Autismespectrumstoornis

Question 15

Klinische kenmerken ASS

Answer 15

Persisterende deficiënties in sociale communicatie en interactie: sociaal-emotionele wederkerigheid, non-verbaal communicatief gedrag, ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties

Beperkte, repetitieve gedragspatronen, interesses of activiteiten: stereotiepe/repetitieve motorische beweging, routines, patronen, gefixeerde interesses, hyper/hypoactiviteit op zintuigelijke prikkels

Question 16

Screening ASS

Answer 16

Weinig brabbelen als baby, reageren niet op hun naam
Taalontwikkeling verloopt vertraagd
Spelen als peuter niet op de normale manier met speelgoed
Vertonen stereotiep gedrag zoals gefascineerd naar draaiend voorwerp kijken of objecten op rijtjes schikken
Soms na tweede levensjaar een stilstand of zelfs verlies van vaardigheden

Question 17

Epidemiologie ASS

Answer 17

Prevalentie: tot 1%

Question 18

Etiopathogenese en fysiopathogenese ASS

Answer 18

Genetica: common disease-common variant of common disease-rare variant (polygene aandoening)
Neuro: verhoogde serotonineconcentratie en glutamaat-neurotransmissie, gestoorde synapswerking en oxytocine-systeem
Groter hersenvolume (5-10%)
Theory of mind
Zwakke centrale coherentie
Executief functioneren

Question 19

Comorbiditeit ASS

Answer 19

Verstandelijke beperkingen
Specifieke leerstoornissen
Motorische ontwikkelingsstoornissen
Aandachtsstoornissen en ADHD
Gedragsstoornissen
Ticstoornissen
Obssessief-compulsieve stoornissen
Angst- en stemmingsstoornissen
Psychotische stoornissen
Slaapstoornissen
Epilepsie

Question 20

Behandeling ASS

Answer 20

Psycho-educatie
Pedagogische en psychosociale interventies
Stimuleren ontwikkeling kind/jongere: sociale omgang, communicatie, zelfredzaamheid, spel en vrijetijdsbesteding, planning en probleemoplossing, schoolse en werkvaardigheden
Aanpassing omgeving: school en context
Geen medicatie voor kernsymptomen