H12: Seksuele stoornissen Flashcards
Vier soorten seksuele disfuncties
Stoornissen in het seksueel verlangen
Seksuele opwindingsstoornissen
Orgasmestoornissen
Seksuele pijnstoornissen
Algemene kenmerken seksuele disfuncties
Verstoring of remming van één of meer fasen van de seksuele reponscyclus
Disfunctie van resolutiefase wordt niet beschreven
Primair (levenslang type) vs. secundair (verworven type)
Contextgebonden (situationeel type) vs. globaal karakter (gegeneraliseerd type)
Door psychische factoren, somatische factoren, gecombineerde factoren
Twee seksuele pijnstoornissen
Dyspareunie
Vaginisme
Dyspareunie
Recidiverende of aanhoudende genitale pijn, samenhangend met de geslachtsgemeenschap bij een man/vrouw
Veroorzaakt duidelijk lijden of relatieproblemen
Vaginisme
Recidiverende of aanhoudende onwillekeurige spasme van de musculatuur van het buitenste derde van de vagina waardoor geslachtsgemeenschap belemmerd wordt
Veroorzaakt duidelijk lijden of relatieproblemen
Diagnostiek seksuele disfuncties
Seksuele minianamnese met beide partners: aard, duur, situatie, ontstaan en ernst klacht, eigen beleving, problemen seksuele responscyclus, ziekten en medicatie, leeftijdsfactoren (roken, alcohol), relatieproblemen, wat loopt er seksueel goed , verwachtingen ?
Lichamelijk onderzoek: labo (prolactine, testosteron, cholesterol), neurologische status, vasculaire status, onderzoek fysieke seksuele opwindbaarheid (mannen)
Etiopathogenese seksuele disfuncties
Biologisch: genetische invloeden, hormonen, lichamelijke aandoeningen
Psychosociaal: angst, depressie, cognitieve processen, seksueel misbruik
Behandeling seksuele disfuncties
Psycho-educatie
Herstellen van seksuele responssysteem
Verbeteren van verwerking seksuele prikkels
Psychologisch: cognitieve gedragstherapie, partnerrelatietherapie, behandeling comorbide affectieve stoornissen
Biologisch: erectiepil bij opwindings- en orgasmestoornis, SSRI’s (!bijwerkingen) of clomipramine bij vroegtijdige zaadlozing, hormoonbehandeling bij verminderd seksueel verlangen met aangetoond afwijkende hormoonspiegels
Drangstoornis
Deel van de identiteit
Spanning of prikkelbaarheid
Na handelingen : lustgevoelens of ontspanning
Externe motivatie tot behandeling
Kenmerken drangstoornis
Onvermogen weerstand te bieden aan impuls, drijfveer of verleiding om handeling uit te voeren die schadelijk is voor de betrokkene zelf of voor anderen
Voor het uitvoeren van de handeling toenemend gevoel van spanning of prikkelbaarheid
Na het uitvoeren van de handeling plezier, opluchting of voldoening
Dranghandeling kan in strijd zijn met wet of goede zeden, waardoor patiënt ernaar streeft ze te verbergen
Dwangstoornis
Niet behorend tot de eigen belevingswereld, vreemd en irrationeel
Angst
Na handelingen : vermindering angst
Intrinsieke motivatie tot behandeling
Parafilie
Terugkerende, intense seksueel opwindende fantasieën, seksuele impulsen of gedragingen
Betrekking op: niet-menselijke objecten, lijden/vernederen van zichzelf of partner, kinderen of andere niet-instemmende personen
Minstens zes maand
Persoon gaat op grond van drang over tot handelen of wordt door drang gekweld
Voorbeelden van parafilie
Exhibitionisme
Fetisjisme
Frotteurisme
Pedofilie
Seksueel masochisme
Seksueel sadisme
Fetisjistisch transvestitisme
Voyeurisme
Behandeling parafilie
Biologisch: verbetering hormonale of neurofysiologische parameters (anti-adrogenen of LHRH-antagonisten)
Psychologisch: verandering stabiele persoonskenmerken, verandering in (conditionerings)mechanismen die parafilie in stand houden
