H1+2: Inleiding

Question 1

Twee benaderingen van psychopathologie

Answer 1

1. Syndroombenadering
2. Symptoombenadering

Question 2

Syndroombenadering

Answer 2

Psychologie van het pathologische (gegroepeerde entiteiten)
Samenhangend geheel van klachten en symptomen

Question 3

Symptoombenadering

Answer 3

Pathologie van het psychische
Algemene processen of functies

Question 4

Twee typen diagnosen

Answer 4

1. Syndroomdiagnose
2. Structuurdiagnose

Question 5

Syndroomdiagnose

Answer 5

Alleen beschrijvend, geeft geen informatie over de redenen en manier van ontstaan
= Descriptieve diagnose

Question 6

Structuurdiagnose

Answer 6

Geeft naast een beschrijving van de symptomatologie aan waardoor en op welke wijze het syndroom ontstaan is
= Handelsgerichte diagnose

Question 7

Drie soorten factoren gelinkt aan de structuurdiagnose

Answer 7

1. Predisponerende factoren: factoren die iemand kwetsbaar maken
2. Precipiterende factoren: factoren die stoornis uitlokken
3. Perpetuerende factoren: factoren die stoornis onderhouden

Question 8

Een psychiatrische stoornis

Answer 8

Abnormaal verschijnsel: afwijkend van sociale norm of van wat in de cultuur als normaal geldt
Veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij betrokkene en/of omgeving

Question 9

Drie modellen van een psychiatrische stoornis

Answer 9

1. Medisch model: etiologie, pathogenese, prognose, behandeling of ‘disease’
2. Psychologisch model: ziektebeleving of ‘illnes’
3. Sociologisch model: ziekterol of ‘sickness’

Question 10

Drie soorten classificatie

Answer 10

1. Categoriale classificatie
2. Dimensionale classificatie
3. Prototypische classificatie

Question 11

Categoriale classificatie

Answer 11

Kwalitatief onderscheid (alles of niets) tussen ziek en gezond, normaal en abnormaal
Stoornissen onderverdeeld in duidelijk afgebakende klassen, die elkaar niet overlappen

Question 12

Dimensionale classificatie

Answer 12

Kwantitatief onderscheid (meer of minder) tussen ziek en gezond, normaal en abnormaal
Stoornissen gesitueerd op een dimensie of continuüm

Question 13

Prototypische classificatie

Answer 13

Grote variabiliteit bij individuen, die anderzijds ook veel kenmerken gemeen hebben
Stoornissen onderverdeeld naar de mate waarin ze gelijken op een prototypisch voorbeeld

Question 14

Geschiedenis van de DSM

Answer 14

DSM-I/II: Freud model
DSM-III/IV: Kraepeling model (schizofrenie, bipolaire stoornis, schizoaffectieve stoornis)
DSM-V: neurowetenschappen model

Question 15

Classificatie

Answer 15

Wat is er aan de hand?
Algemene kennis
Beschrijvend
Betreft groepen
Gedragskenmerken
Relatief snel te stellen
Geeft enige richting aan hulpverlening

Question 16

Diagnostiek

Answer 16

Hoe is dat zo gekomen?
Specifieke kennis
Verklarend
Betreft een individu
Meerdere niveaus van persoon en context
Tijdrovend proces
Voorwaardelijk voor (goede) hulpverlening

Question 17

Opbouw DSM-V

Answer 17

Deel I: uitleg en instructies voor gebruik en verantwoording
Deel II: beschrijving van de 20 categorieën en verschillende stoornissen
Deel III: veranderingen die eerst verder onderzoek vereisen, vragenlijsten ernst symptomen en dysfunctioneren

Question 18

Drie criteria voor normaliteit

Answer 18

1. Evolutieve criteria: bepaalde gedragingen correleren met bepaalde leeftijd → gebruikt bij ontwikkeling van stoornis
2. Kwantitatieve criteria: gemiddelde (bv. IQ)
3. Normatieve criteria: belangrijkste in de gezondheidspsychologie (autonoom, integratie, aanpassing)

Question 19

Twee soorten subjectiviteit

Answer 19

1. Individuele subjectiviteit: eigen normen en waarden, eigen vooroordelen en idealen
2. Sociaal-culturele subjectiviteit: men moet zich het referentiekader van de patiënt eigen maken

Question 20

Psychiatrische epidemiologie

Answer 20

Houdt zich bezig met psychische morbiditeit in de hele populatie, ongeacht of mensen wel/niet in behandeling zijn
Beschrijvend (hoeveel), analytisch (waarom), preventie (hoe voorkomen)

Question 21

Incidentie

Answer 21

Aantal nieuwe gevallen op de totale populatiegroep in een bepaalde periode

Question 22

Prevalentie

Answer 22

Aantal oude en nieuwe gevallen op de totale populatiegroep
Periodeprevalentie: in een bepaalde periode
Puntprevalentie: op een bepaald moment
Lifetime prevalentie: tijdens het hele leven

Question 23

Vier soorten ziekteverloop

Answer 23

1. Acuut verloop: patiënt crasht maar wordt weer beter en kan weer ‘normaal’ psychisch functioneren
2. Intermitterend verloop: geheel of gedeeltelijk herstel (remissie) of heroptreden van stoornis (recidief)
3. Statistisch verloop: toestand onveranderd
4. Progressief verloop: toestand verslechterd

Question 24

Fysiopathogenese

Answer 24

De manier waarop verstoorde neurobiologische mechanismen bijdragen tot het ontstaan van psychiatrische ziektebeelden

Question 25

Drie componenten van vulnerabiliteit (genetische- (nature) en omgevingsfactoren (nurture))

Answer 25

1. Erfelijkheid (heritability)
2. Gedeelde omgeving (shared environment)
3. Unieke omgeving (non-shared environment)

Question 26

Heritabiliteit

Answer 26

De mate waarin genetische verschillen variaties in de geobserveerde kenmerken tussen individuen veroorzaken

Question 27

Gen-omgevingsinteractie

Answer 27

Genetische factoren beïnvloeden de gevoeligheid voor omgevingsfactoren en omgekeerd

Question 28

Gen-omgevingscorrelatie

Answer 28

Individuen hebben hoger risico op ziekte omdat hun genetische kwetsbaarheid hen predisponeert tot selecteren van risicovolle milieus

Question 29

Gen-geninteractie

Answer 29

Genen hebben ook een invloed op elkaar (= epistase)

Question 30

Vier belangrijkste neurotransmitters

Answer 30

1. Acetylcholine
2. Dopamine
3. Norepinephrine
4. Serotonine

Question 31

Acetylcholine

Answer 31

Spiercontracties, herinneringen
Alzheimer: lagere waarden

Question 32

Dopamine

Answer 32

Spiercontracties, leren, herinneringen, geheugen
Schizofrenie: disbalans

Question 33

Norepinephrine

Answer 33

Leren, herinneren
Depressie: disbalans

Question 34

Serotonine

Answer 34

Stemming, verzadiging, slaap
Depressie en eetstoornissen: disbalans

Question 35

Psychopathogenese

Answer 35

De manier waarop verstoorde psychische mechanismen bijdragen tot het ontstaan van psychiatrische ziektebeelden

Question 36

Drie psychische hoofdfuncties (trias psychica)

Answer 36

Denken (cognitief), voelen (affectief), willen (conatief)

Question 37

Stoornissen in psychisch functioneren: expressie en psychomotoriek

Answer 37

Lichaamshouding, beweging en mimiek (overactiviteit, onderactiviteit, hyperactiviteit)
Spraak

Question 38

Stoornissen in psychisch functioneren: bewustzijn

Answer 38

Stoornissen in helderheid en aanspreekbaarheid (verhoogd/verlaagd/verlies/uitgebreid bewustzijn)
Stoornissen in aandacht of opmerkzaamheid (verhoogd/verminderd)
Stoornissen in oriëntatie (tijd, plaats, persoon)

Question 39

Stoornissen in psychisch functioneren: zelfbeleving

Answer 39

Stoornissen in zelfbeeld (specifiek/globaal)
Stoornissen in lichaamservaring

Question 40

Stoornissen in psychisch functioneren: waarneming

Answer 40

Sensorische vervormingen (kwantitatief/kwalitatief)
Illusies, hallucinaties

Question 41

Stoornissen in psychisch functioneren: denken en geheugen

Answer 41

Formele denkstoornissen
Inhoudelijke denkstoornissen
Stoornissen van het geheugen (kwantitatief/kwalitatief)
Stoornissen van intelligentie

Question 42

Stoornissen in psychisch functioneren: gevoel en verlangen

Answer 42

Stoornissen in het gevoelsleven (gestoorde gevoeligheid, stoornis in inhoud stemming)
Stoornissen in verband met verlangen en wil