Geneeskunde 1C2 VO week 3 (incompleet)

Question 1

Hoe werken een hematoxyline/eosine (HE) kleuring en een azokarmijn/aniline blauw kleuring bij de pancreas?

Answer 1

Hematoxiline/eosine (H-E): hematoxiline kleurt kernen paars, eosine kleurt veel eiwitten (in het cytoplasma) rose-rood, rode strepen zijn bloedvaten, eilandjes van Langerhans zijn vaak rood/roze

Azokarmijn/aniline blauw (Azan): kleurt kernen rood en bindweefsel (collageen) blauw, hierdoor bloedbanen ontzettend rood en goed zichtbaar

Question 2

Wat is de functionele betekenis van het verschil in doorbloeding tussen de endo- en exocriene pancreas?

Answer 2

Doorbloeding endocriene pancreas ontzettend groot voor:
- insuline afgifte aan het bloed
- glucose meten wat langs komt

Question 3

Hoe liggen de secretiegranula (zwart gekleurt bij elektronenmicroscopie) in de cellen gelokaliseerd en wat bevatten secretiegranula van een acinus cel en van een endocriene cel?

Answer 3

Acinair: secreteert enzymen, grotere secretiegranula en deze liggen bij het lumen waar het wordt afgegeven
Endocrien: secreteert insuline, secretiegranula liggen aan de kant van het bloedvat

Question 4

Kun je op grond van een chemische kleuring (histochemie) de insuline producerende cellen identificeren?

Answer 4

Ja, in de kleuringen zie je allemaal verschillende kleuren en dit betekent dat het verschillende celtypen zijn

Bijvoorbeeld cellen die somatostatine produceren, andere die insuline produceren (lichtbruin) en weer andere die glucagon produceren (donkerbruin)

Question 5

Hoeveel celtypen kun je onderscheiden met een immunohistochemische (immunocytochemie) kleuring onderscheiden en hoe is de lokalisatie hiervan?

Answer 5

Bijv. anti-glucagon (alfa-cellen), anti-insuline (bèta-cellen) en anti-somatostatine (gamma-cellen) toedienen, de plekken waar antistoffen zitten kleuren hierna donkerbruin aan en zo zijn ze zichtbaar

Lokalisatie: glucagon (15-20%) aan de buitenkant, insuline (85%) en aan de binnenkant, somatostatine (1-5%) en in de buitenkant

–> bloed komt eerst bij insuline producerende cellen en door de tegenovergestelde productie kunnen de glucagon producerende cellen hun afgifte baseren op de insuline afgifte

Question 6

Waardoor wordt het pathologische beeld van insulitis zeer sporadisch waargenomen?

Answer 6

Insulitis: ontsteking van endocriene pancreas wat leidt tot type 1 diabetes mellitus

Donkere zwarte kernen (ontstekingscellen) –> eiland geinfiltreerd door afweercellen –> dit wordt opgeruimd –> hierna verbindweefseling en omzetting in fibrotisch materiaal

Question 7

Welke insulinedeficiëntie treedt er op bij diabetes type 1?

Answer 7

De insulineproducerende cellen zijn verdwenen, de glucagon producerende cellen zijn er nog steeds –> je maakt antigenen aan tegen lichaamseigen bètacellen (duurt zo’n 5-6 jaar)

Hierdoor eilandjes van Langerhans die alleen glucagon afgeven

Question 8

Mensen met diabetes mellitus type 2 hebben amyloïd stapeling in eilandjes van Langerhans, waar bestaat dit uit en hoe krijg je uiteindelijk diabetes type 2?

Answer 8

Eiwit materiaal wat tussen de cellen zit: aggregaten van amyline
–> dit neemt ruimte in en verdrukt de andere cellen in de eilandjes van Langerhans

Door continue stimulatie van de bètacellen (omdat het lichaam insulineresistent wordt) gaat de productie omhoog, maar dus ook van de afvalstof amyloïd –> hierdoor ontwikkeling van diabetes type 2 en uiteindelijk ook diabetes type 1 ontwikkeling (pas echt na 10-20 jaar)

Question 9

Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen normale eilandjes en insulinoma en kun je ze makkelijk weghalen?

Answer 9

Hebben een kapsel, hebben veel bloedvaatjes, hebben ook cellen –> alleen is een insulinoma ontzettend groot –> hierdoor ontstaat een hypoglycemie (geeft insuline af als bloedsuikerspiegel omhoog gaat in veel te grote mate)

Moeilijk weg te halen, ze zijn wel weg te branden maar ze zijn alsnog ontzettend klein

Question 10

Hoe wordt de glucosespiegel in het bloed gereguleerd bij een verhoging van het glucose in het bloed?

Answer 10

1. Glucose verhoging in bloed
2. Opname van glucose in de b-cel via GLUT2 carrier eiwit (niet gereguleerd en dus afhankelijk van concentratiegradiënt)
3. Fosforylering van glucose met behulp van glucokinase
4. Verbranding van glucosefosfaat in aerobe glycolyse
5. Verhoging van de ATP/ADP verhouding in de cel
6. Sluiting van ATP gevoelige K+-kanalen
7. Membraandepolarisatie
8. Opening voltage-gevoelig Ca2+ kanaal
9. Verhoging intracellulair Ca2+
10. Versmelting secretiegranula met plasmamembraan
11. Inhoud van secretiegranula komt vrij (+ GABA via exocytose)
12. Insuline verhoging in poortader

Question 11

Wat is de functie van GABA?

Answer 11

Neurotransmitter die door endocriene cellen worden afgegeven –> afgifte gebeurt o.a. door de bèta-cellen die insuline produceren –> GABA komt aan de periferie van de alfa-cel terecht en kan binden aan een chloride-receptor –> hierdoor kan Cl- naar binnen (negatieve lading) en is er een hyperpolarisatie –> hierdoor sluiting van het Ca2+ kanaal –> dus hierdoor geen afgifte van glucagon

Het zorgt dus dat bij insuline afgifte er niet tegelijkertijd ook glucagon afgifte is

Question 12

Waarom is de expressie van GLUT2 in de bètacel niet afhankelijk van insuline en in welke celtypes/weefsels loopt de glucoseopname ook onafhankelijk van insuline?

Answer 12

Niet afhankelijk van insuline en altijd aanwezig

In de lever ook GLUT2: het moet glucose kunnen opnemen, maar dit ook kunnen afgeven

Question 13

Wat zijn Kir6.2 ATP-gevoelige kalciumkanalen?

Answer 13

Bestaan uit meerdere subunits met eiwtten eromheen (SUR1). De eiwitten worden geinhibeerd door sulfonylureas (kan SUR1 binden en remmen)
–> verlies van functie (door bijv. een mutatie) kan in het receptorgedeelte of in het kanaal –> je krijgt dan congenitale hyperinsulinemie en daarbij hypoglycemie

–> Problemen hierin verhelpen kan door er remmers voor te geven, of een deel van de pancreas weghalen (grote consequenties voor patiënt)

Question 14

Wat zijn de iso-ezymen van de bloedglucosespiegel regulatie?

Answer 14

Enzymen die dezelfde reactie katalyseren, glucokinase en hexokinase, 2 verschillende eiwitten en anders in regulatie, katalyseren beide: glucose + ATP –> glucose-6-fosfaat + ADP
- Beide vertonen Michaelis-Menten kinetiek
- Km van hexokinase is 0,1 mM en van glucokinase is hij 5 mM (specifiek in de bèta-cel) en heeft dus een lagere affiniteit voor glucose
- Bij hexokinase zit je altijd aan het maximum actieve level bij normale glucose concentraties, die van glucokinase is bij lage glucosespiegels niet erg actief en gaat geleidelijk omhoog
-

Question 15

Wat is het verschil tussen glucose glucose -geïnduceerde insuline secretie bij orale medicatie en een injectie?

Answer 15

Als het oraal wordt ingenomen zie je dat de concentratie insuline ontzettend hard stijgt na de glucosestijging

Bij inname via een injectie werkt dit veel minder goed en zal het insuline veel minder hoog stijgen, omdat het lichaam het tegen werkt. Je hebt 1 piek die al klaar ligt vlak voor het bloedvat en de tweede piek is de insuline die vanuit de cellen gesynthetiseerd/getransporteerd wordt. Andere stoffen bij de cellen (bijv. Ach, CCK, etc.) kunnen er namelijk ook voor zorgen dat [Ca2+] in de cel verhoogd wordt en dat gebeurt alleen bij orale inname waardoor er bij intraveneus veel minder afgifte is

Question 16

Wat is insuline?

Answer 16

Wordt gemaakt uit pro-insuline, actieve hormoon bestaat uit 2 heterodimeren (alfa- en bètaketen die met zwavelbruggen aan elkaar zit) en de connecting peptide (C-peptide), dit is een afvalproduct en haalt de lever er niet uit (hierdoor C-peptide meten voor secretie van insuline omdat ze in verhouding 1:1 ontstaan)

Question 17

Moet bij een patiënt waarbij diabetes wordt vastgesteld gelijk een afspraak worden gemaakt met de diabetes verpleegkundige?

Answer 17

Diabetes type 1: ja direct, informatie over insuline prikken en etc.
Diabetes type 2: niet direct nodig, op termijn wel geregeld voetcontrole en suikerwaarde controles

Question 18

Wat helpt het beste bij de behandeling van hypertensie?

Answer 18

Gewichtsverlies is het allerbelangrijkste in eerste instantie (tot wel 10 mmHg daling bij 10 kg gewichtsverlies)

Dit kan ook gepaard met medicatie (bij gebruik van 1 medicijn zo’n 5 mmHg daling, bij meerdere wordt het hoger), maar gewichtsverlies staat altijd als nummer 1 behandeling

Question 19

Hoe kan lichaamsbeweging een hypoglycemie veroorzaken?

Answer 19

Bij het sporten wordt het lichaam insulinegevoeliger (kan tot 6-12 uur doorwerken), als je daarvoor teveel insuline hebt ingespoten dan heb je kans op een hypo

–> oplossing: minder insuline spuiten ervoor, meer erbij eten, streefwaarde hoger laten zijn (minder insuline laten afgeven)

Question 20

Welke foutmarge heeft een glucosemeter die mensen thuis gebruiken

Answer 20

10-15%

Belangrijk voor als mensen een lage glucose hebben, dit maakt hier een enorm verschil. Als het hoog is dan maakt het niet echt uit in welke mate het te hoog is

Question 21

Wordt een koolhydraat-beperkt dieet aangeraden bij mensen met diabetes?

Answer 21

Nee, om de volgende reden:
- Type 1: behandeling is al insuline
- Type 2: i.p.v. glucose ga je dan vetten eten die zorgen voor een hoog cholesterol en kans op complicaties (HVZ)

–> op kindertijd nooit doen want dit kan hormonale problemen in de puberteit geven
–> sommige mensen geven aan dat ze het fijn vinden, ze vallen makkelijker af hierdoor, ze mogen het doen maar het wordt niet aangeraden vanuit artsen

Question 22

Wanneer helpt een subcutane kort-werkende insuline injectie niet bij een hoge bloedsuikerspiegel?

Answer 22

Als je tegen een diabetische ketoacidose aan zit en daarbij:
- Doorbloeding slecht
- Orgaan falen
- Ernstige insulineresistentie

Dan lukt het erg slecht en is eigenlijk altijd een infuus nodig

Question 23

Is het gebruik van margarine goed of slecht?

Answer 23

Het is best goed, het is een bron van vitamine A en D en onverzadigde vetzuren –> weinig andere voedingsmiddelen bevatten dit

Question 24

Is het verstandig voor een diabetes patiënt om insuline te spuiten voor een avond veel alcohol drinken?

Answer 24

Alcohol zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel verlaagd wordt omdat het de gluconeogenese zal remmen
–> hierdoor heb je het risico om later in de nacht een hypoglycemie te krijgen

Dus ondanks dat er veel koolhydraten in alcohol zitten niet meer insuline spuiten –> je zal eerst enorm stijgen en daarna toch wel enorm dalen

Question 25

Wat is hypoglycemia unawareness?

Answer 25

Je voelt de waarschuwingssymptomen van een hypoglycemie niet (meer) goed van te voren aan
- Bij mensen die altijd lager in hun glucose zitten
- Sneller onbewust in de fase van bewustzijnverlies
- In de paar dagen na een hypo heb je meer risico op weer een hypo en heb je minder snel het gevoel dat het komt (vooral binnen eerste 48 uur)

Question 26

Wat is het Dawn fenomeen?

Answer 26

Een hoge bloedsuikerspiegel in de vroege ochtend (3-8)
–> door een toename van insuline resistentie door stijging van groeihormoonsecretie, cortisolspiegels en geslachtshormonen. Deze zijn goed in de avond, maar stijgen in de ochtend weer
–> Op te lossen met een insulinepomp, subcutane injecties werken niet goed omdat er tijdens het slapen een lange tijd overheen gaat

Question 27

Wat moet een zwangere vrouw met diabetes doen voor haar bloedsuikerspiegel?

Answer 27

Een lage bloedglucose nastreven: HbA1c < 53 mmol/mol (7%) beginnend 6 weken voor de conceptie
–> optimale omgeving voor eicel creëren, in de weken erna worden de organen aangelegd en je wil de kans op aangeboren afwijkingen van het kind verkleinen, zorgt ook voor minder hypo’s/hypers
–> insuline is een groeifactor in de feutale fase en dus wil je voorkomen dat het kind veel insuline gaat aanmaken door jouw hoge glucose gehaltes (kinderen >4 kg zijn vaak bij een niet goed gereguleerde zwangerschap)

Question 28

Wat zijn de normaal waarden voor:
- Normaal: nuchter glucose
- Normaal: niet nuchter
- Gestoord: nuchter glucose
- Diabetes mellitus: nuchter glucose
- Diabetes mellitus: niet nuchter ?

Answer 28

• Normaal: nuchter glucose: <6,1
• Normaal: niet nuchter: <7,8
• Gestoord: nuchter glucose: 6,1<x<6,9
• Diabetes mellitus: nuchter glucose: >6,9
• Diabetes mellitus: niet nuchter: >11,0

Question 29

Wat is het somogyi effect?

Answer 29

Een hoge bloedsuikerwaarde in reactie op een te lage bloedsuikerwaarde.
- Oorzaak: teveel aan insuline in de avond, bij een goede glucosewaarde voor het slapengaan, en daarna verder blijven doorzakken van de glucoseconcentratie in het bloed tot een hypo –> lever in actie –> glucose vrijgeven –> overshoot en te hoge bloedglucose concentraties
- patiënt die regelmatig wakker wordt met verhoogde ochtendwaarden: ‘s nachts de bloedglucose eens te meten –> misschien verstandig om meer insuline toe te dienen om een hyperglykemie tegen te gaan of beter om minder insuline toe te dienen

Question 30

Wat is brittle diabetes?

Answer 30

Vorm van suikerziekte die gekenmerkt wordt door frequente ziekenhuisopnames met diabetische ketoacidotische ontregelingen en hypoglycemieën, en sterk wisselende hoge en lage bloedsuikerspiegels
–> Een insulinepomp therapie kan dan in een aantal gevallen toch voor een betere bloedglucose controle zorgen

Question 31

Wat is een alcoholische consumptie?

Answer 31

Een drank met ong. 10 gram alcohol
Het gaat hier over horeca glazen, een biertje is daarom veel groter dan een wijntje, omdat deze een kleiner % alcohol bevat

Question 32

Hoeveel mensen in Nederland drinken overmatig alcohol en wat kost de overheid dit?

Answer 32

8% van de volwassenen
Bij mannen > 3 glazen per dag en vrouwen > 2 glazen per dag (21 en 14 glazen per week)
–> maakt nog een verschil of je dit allemaal op 1 avond drinkt of dat je dit netjes verspreid over de week

Overheid kost het 2,3-2,9 miljard per jaar en er zijn >900 ziekenhuisopnames bij jongeren

Question 33

Hoe kan alcohol een beschermend effect hebben?

Answer 33

Alcohol verhoogd je HCL (haalt cholesterol uit de vaatwand weg) en om deze reden kan het soms beschermend werken –> hierdoor een vermindering van HVZ

Question 34

Wat doet alcohol met het metabolisme?

Answer 34

Na een bepaalde tijd komen er in de lever allemaal vetdruppels door vetstapeling (alcoholische steatose) –> beschadiging ruwER (alleen maar glad ER), mitochondriën, eiwitten en DNA –> afsterving van levercellen