Endocrien Systeem Flashcards
Endocriene signalisatie
Hormoon bereikt via het bloed vele cellen doorheen het lichaam
Signalisatie doormiddel van hormoon
Secretie in extracellulaire vloeistof en via het bloed getransporteerd
Enkel effect is doelcellen met receptor
Paracriene/autocriene regulatoren
Geen transport via het bloed
Cellen binnen een orgaan beinvloeden elkaar of zichzelf
Feromonen
Worden vrijgesteld in het milieu
Zijn voor communicatie tussen individuen van 1 species
Endocriene systeem (totaal)
Omvat alle organen & weefsels die hormonen produceren
Endocriene klieren
Weefsels of klieren die gespecialiseerd zijn in de secretie van hormonen
Ook organen zoals de lever die hormonen maken
Exocriene klieren
Secreteren hun producten in een kanaal dat voor transport met de buitenwereld zorgt
Basiskarakteristieken van hormonen (2)
- Complex genoeg om regulatorische informatie te vervoeren naar doelcellen
- Voldoende stabiel om afbraak te weerstaan voordat de doelcellen bereikt zijn
3 chemische klassen die hormonen kunnen zijn
- Peptiden & proteine
- Aminozuurderivaten
- Steroïden
Lipofiel (hydrofoob of apolaire)
. Vet-oplosbare hormonen met een langdurige werking
Lipofiel soort hormonen
Steroidhormonen & schildklierhormonen
Lipofiel hormoon werking
- Circuleren in het bloed gebonden aan transport eiwitten
- Dissociëren van transportdienst thv doelcellen
- Bind aan intracellulaire receptoren
- Vormen van complexen
- Receptor complexen binden aan het DNA
Hydrofiel (polair)
Water oplosbare hormonen
Kortere wering ( dagen tot weken)
Hydrofiel hormonen werking
- Binden aan receptoren op celmembraan
- Activatie van proteine kinases
- (De)activeren intracellulaire eiwitten via fosforylatie
- Productie second messenger cel
Groeifactoren
Proteïnes die groei en celdeling promoten in organen
Epidermal growth factor
Groeifactor van de huid
Nerve growth factor
Groeifactor van de neuronen
Insuline-like growth factor
Groeifactoren van been/bot
Cytokines
Groeifactoren van het immuunsysteem
Nitric oxide (NO)
Promoot vasodilatie van gladde spiercellen in bloedvaten
Endotheline
Stimuleren van vasoconstrictie
Bradykine
Promoot vasodilatie
Prostagladines
- Diverse groep vetzuren
- Reguleren meerdere functies zoals gladde spiercontractie, longfunctie, inflammatie
- Inhibitie van de synthese door nonsteroid anti-inflammatoire drugs
Neurohypofyse
Ontstaan vanuit de hersenen en blijft verbonden met hypothalamus via een bundel van axonen
Zet 2 neuronen vrij
Neuroendocriene reflex
Het stockeren en vrijzetting van 2 neurohormonen door de neurohypofyse
Deze hormonen worden normaal door de hypothalamus aangemaakt
Antidiuretisch hormoon (ADH)
Stimuleren van waterreabsorptie thv nierbuisjes
Inhiberen van urine productie
Werking via negatieve feedback
Oxytocine (OT)
Stimulatie melkejectie en uturuscontractie
Reguleert voortplantingsgedrag
Trope hormonen / tropines
Minstens 7 hormonen geproduceerd door de adenohypofyse
Hypofysectomie
Chirurgisch verwijderen van hypofyse
Groeihormoon (GH)
Stimuleren van de groei van spieren & bindweefsel
Promoot productie van insulin-like growth factor
Insuline-like growth factor
Stimuleert celdeling in epifyse-groeiplaten
Gigantisme
Veroorzaakt door te hoge secretie van GH
Hypofyse dwerggroei
Wordt veroorzaakt door te lage GH secretie bij kinderen
Acromegalie
Veroorzaakt door teveel GH secretie bij volwassenen
Zorgt voor de vervorming van been en zachte weefsels
Hypothalamo-hypofysair portaal systeem
Neuronen secreteren een releasing hormoon / Inhiberend hormoon in de hypothalamus
Deze gaat naar de hypofyse die vervolgens een ander hormoon vrijgeeft
Negatieve feedback / feedback inhibitie
De controle van de hypofyse en hypothalamus door hormonen die ze zelf secreteren
Hormonen gedecreteerd door schildklier
Thyroidhormonen
Calcitonine
Hypothyroidie
Lage productie van thyroxine
Verminderde metabolisme & overgewicht
Hyperthyroidie
Hoge thyroxine productie
Hoog metabolisme & gewichtsverlies
Parathyroidea
Bijschildklieren
4 kleine klieren gehecht aan de schildklier
Produceren parathormoon (PTH)
Parathormoon (PTH)
Stimuleren osteoclasten om calcium fosfaatkristallen op te lossen in beenmatrix
Vrijstellen van CA in het bloed
Stimuleren nieren tot Reabsorptie Ca uit urine
Verhoogd absorptie Ca uit de darmen via activatie van vitamine D
Stimulatie medulla
Door sympatisch zenuwstelsel
Stimulatie cortex
Door adenohypofyse via ACTH
Medulla
Bijniermerg
Secreteert catecholamines A & NA
Trigger voorbereiding lichaam op extreme inspanning
Verhogen hartslag, bloeddruk, glucosespiegel, bloedvloei naar hart & spieren
Glucocorticoiden (bijv. Cortisol)
Onderhouden glucose homeostase
Moduleren sommige aspecten van immuunrespons
Gluconeogenese
Eiwitafbraak tot AA
Vorming glucose onder invloed van enzymes uit de lever
Mineralocorticoiden (bijv. Aldosterone)
Reguleren mineraalbalans door stimulatie van de nieren tot reabsorptie van NA en excretie van K
Eilandjes van Langerhans
Liggen verdeeld over pancreas
Regelen bloedglucose waarde doormiddel van insuline en glucagon
Insuline
Verlaagt bloedglucose spiegel
Gedecreteerd door B cellen
Stimulatie cellulaire opname van glucose uit het bloed
Glucagon
Verhoogt bloedglucose spiegel
Gedecreteerd door de a cellen
Promoot hydrolyse van glycogeen in de lever en vet in vetweefsel
Glycogenese
Het opnemen van glucose uit het bloed en dit opslaan als glycogeen in de lever en spiercellen of als vet in vetcellen
Onder invloed van insuline
Glucogenolyse
De hydrolyse van glycogeen uit de lever en vet in vetweefsel
Diabetes type 1
Individu mist insuline secreterende beta cellen
Behandeld met dagelijkse insuline injecties
Diabetes type 2
Laag aantal insuline-receptoren»_space; verminderde gevoeligheid voor insuline
Voornaamste oorzaak van obesitas
Behandeling: dieet & lichaamsbeweging
Gonaden
Ovaria & testes
Produceren geslachtssteroiden
