DSM classificaties van de verschillende stoornissen Flashcards
Oppositional Defiant Disorder (ODD)
> 6 maanden met >4 symptomen
1. boos/geirriteerd (verliest geduld, aanrakerig en gerirriteerd en is vaak boos en verwijtend)
2. ruziemakend/provocerend gedrag (gaat vaak in discussie, gaat altijd tegenin, irriteert anderen opzettelijk, geeft anderen de schuld voor eigen gedragingen)
3. wraakzucht (is tenminste 2 keer wraakzuchtig geweest in het afgelopen half jaar)
–> 1: internaliserend, 2: externaliserend, 3: wraakzuchtigheid
Disruptieve Stemmingsdisregulatiestoornis (DMDD)
- hevige terugkomende verbale uitbarstingen
- de uitbarstingen zijn inconsistent met het niveau van ontwikkeling
- > 3x pw
- meestal geirriteerde stemming
- symptomen aanwezig >12 maanden, waarvan >3 maanden geen moment zonder symptomen
- symptomen zijn aanwezig in meerdere settings
- diagnose niet < 6jr, of > 18 jr gesteld
- Symptomen begonnen < 10 jr oud
- niet te verklaren door depressie, manische of hypomanische symptomen
Schizofrenie
- wanen: achtervolgings, grootheids of referentiewanen
- hallucinaties: auditief, visueel, tactiel, olfactorisch
- desorganisatie van spraak/gedachten
- desorganisatie van abnormaal gedrag: onhandig, onvoorspeldbaar geagiteerd; catatonia
- negatieve symptomen
> 6 maanden aan verstoord evenwicht, waaronder 1 maand aan symptomen
–> uitsluiting van schizoaffectieve stoornis/depressie/bipolaire stoornis/middelenmisbruik
Korte psychotische stoornis
- wanen: achtervolgings, grootheids of referentiewanen
- hallucinaties: auditief, visueel, tactiel, olfactorisch
- desorganisatie van spraak/gedachten
- desorganisatie van abnormaal gedrag: onhandig, onvoorspeldbaar geagiteerd; catatonia
> 1 symptoom van (1,2,3), duur van een episode >1 dag, < 1 maand
–> kan niet verklaard worden door een depressie of bipolaire stoornis
Anorexia Nervosa (AN): criteria
- Beperkte energie-inname, resulterend in significant laag lichaamsgewicht
- vrees om aan te komen of dik te worden, persisterend gedrag dat aankomen verhindert
- Verstoorde lichaamsbeleveing, waardoor enorme invloed op behouden van ondergewicht, zelfbeeld hangt hiervan af (niet de ernst in kunnen zien)
ernst hangt af BMI, <17kg/m2 is mild, <15kg/m2 is extreem
Anorexia Nervosa (AN): subtypes
restrictieve type: geen binge eet-symptomen. Dit type dieet/eet veel te weinig of sport veel
eetbuien/purgerend type: Deze krijgt excessieve eetbuien en heeft hier later spijt van en gebruikt dan laxeermiddelen/braken etc.
Boulimia Nervosa (BN)
- eten van een hoeveelheid voedsel die veel groter is dan normaal + controleverlies
- compensatiegdrag (zoals braken/overmatig sporten)
- zelfbeeld hangt onevenredig af van lichaamsvorm/lichaamsgewicht
- de stoornis treed niet uitsluitend op tijdens episoden van AN
>3 maanden, >1x pw
Eetbuistoornis
- eetbuien en controleverlies
- eetbuien hangen samen met 3 of meer kenmerken (sneller eten, onaangenaam vol zitten, grote hoeveelheden zonder trek, uit schaamte eten, walgingsgevoel
- lijdensdruk
- geen compensatie gedrag
>3 maanden, >1x pw
Stoornis in middelgebruik/verslaving: criteria
Symptomen op: zelfcontrole, sociale controle, risicovol gebruik en farmalogisch
Mild: 2-3 symptomen, moderate: 4-5 symptomen, Severe >6 symptomen
Stoornis in middelgebruik/verslaving: symptomen
Beperkte zelfcontrole:
1. grotere hoeveelheden gebruiken over langere periodes dan de bedoeling is
2. persisterend gevoel om te stoppen dat blijft mislukken
3. veel tijd kwijt aan het verschaffen, gebruiken en/of herstellen van gebruik
4. hunkeren of een sterke zin hebben om te gebruiken
Sociale beperking:
1. herhalend gebruik ondanks falen in dagelijkse verantwoordelijkheden
2. blijvend gebruik ondanks persisterende sociale problemen veroorzaakt door het gebruik
3. belangrijke sociale evenementen worden opgegeven of verminderd om te gebruiken
risicovol gebruik:
1. terugkomend gebruik in fysiek gevaarlijke situaties
2. blijvend gebruik ondanks de kennis over het onstaan van psychische problemen door het gebruik
Stoornis in middelgebruik/verslaving: farmacologisch
- tolerantie opbouw: steeds meer nodig hebben om gewenste effect te bereiken
- terugtrekkingsverschijnselen door minderen in gebruik, of blijven gebruiken om deze verschijnselen te voorkomen
OCD: symptomen
- obsessies zijn persisterende gedachten, behoeften of afbeeldingen die angst veroorzaken. Het individu probeert deze te vermijden of tegen te werken
- Compulsies zijn herhalende gedragingen of mentale acties waarbij het individu obsessief over is, de bedoeling hiervan is om stres en angst te verminderen
Posttraumatische Stresstoornis (PTSS)
Criteria tellen voor iedereen ouder dan 6 jaar
1. blootstelling aan bedreiging (dood), ongeval of seksueel misdrijf door het: te ervaren, zien gebeuren, leren dat het een ander is overkomen
2. je hebt symptomen sinds de ervaring: herbeleving, dromen, dissosiatieve reacties, psychologische stres/reacties
3. vermijden van herinneringen/externe dingen
4. negatieve veranderingen in stemming/cognities: traumatische gebeurtenis vergeten, negatieve overtuigingen, verdraaide overtuigingen, negatieve emotionele staat, verminderde interesse, vermindere sociale activiteiten, moeite met positieve emoties
5. verandering in reactiviteit te maken met de traumatische gebeurtenis: irritaties, self distructive, hyper-alert, schrikken, concentratieproblemen, slecht slapen
–> symptomen >1 maand, significantie stres en beperking functioneren, niet te verklaren door fysiologische effecten of middelen
PTSS dissociatieve symptomen
Depersonalisatie: persisterende ervaringen waarbij het individu gevoelens ervaart also zij buiten het lichaam zijn of alsof het een droom is. Los van realiteit
Derealisatie: persisterende ervaringen waarbij het individu de wereld als een droom of onecht ervaart
Sociale angststoornis (SAD)
- vrees of angst over sociale situaties waarbij ze bang zijn voor kritische oordelen van anderen
- bang voor negatieve oordelen op angstige gedragingen laten zien
- sociale situaties zorgen bijna altijd voor angst
- sociale situaties worden vermeden of worden verdragen met angst
- disproportionele angst en is persistent (>6 maanden)
- klinische significante stres en beperkt sociale functioneren
- niet toe te schrijven aan andere symptomen/stoornissen/middelen