Doba dominata - Milanski edikt i pravo u doba dominata

Question 1

Ko je osnivač hrišćanstva i kako je nastala legenda o njemu?

Answer 1

Osnivač hrišćanstva je Isus iz Nazareta, nazvan Hrist. Prema legendi, rodila ga je Devica Marija bezgrešnim začećem. Njegov život je obavijen mnogim čudima, a njegovo učenje je naišlo na negodovanje vlasti, te je razapet na krstu 33. godine n.e.

Question 2

Kada je i zašto hrišćanstvo postalo zabranjena religija u Rimskom carstvu?

Answer 2

Od svog nastanka do 313. godine hrišćanstvo je bilo zabranjena vera (religio illicita) jer su hrišćani optuživani za napuštanje tradicionalne rimske religije i izazivanje božjeg gneva.

Question 3

Kada su se dogodili prvi progoni hrišćana i ko ih je sprovodio?

Answer 3

Prvi progon se dogodio 64. godine za vreme cara Nerona, koji je hrišćane optužio za paljenje Rima. Značajni progoni su se dogodili i u 3. veku za careva Decija i Gala, a najžešći su bili početkom 4. veka za Dioklecijana i Galerija.

Question 4

Šta je Milanski edikt i ko ga je doneo?

Answer 4

Milanski edikt doneli su 313. godine carevi Konstantin i Licinije. Njime je hrišćanstvo postalo legalna religija u Rimskom carstvu, a crkvi je vraćena konfiskovana imovina.

Question 5

Koji rimski car se prvi pokrstio?

Answer 5

Konstantin Veliki, koji je tokom svoje vladavine dao mnoge privilegije hrišćanstvu.

Question 6

Kada je hrišćanstvo postalo zvanična državna religija?

Answer 6

380. godine, kada je car Teodosije I u Solunu izdao edikt kojim je hrišćanstvo postalo jedina dozvoljena religija u Carstvu.

Question 7

Koje su bile dve glavne grupe izvora prava u doba dominata?

Answer 7

ius (pravo sadržano u delima klasičnih pravnika) i leges (zakoni donošeni carskim konstitucijama).

Question 8

Koji su bili najvažniji rimski pravnici čije su knjige činile ius?

Answer 8

Papinijan, Ulpijan, Modestin, Paul i Gaj.

Question 9

Šta je Lex citationis i koja je njegova uloga?

Answer 9

Zakon o citiranju (Lex citationis) iz 426. godine propisivao je da sudija mora usvojiti mišljenje većine među petoricom velikih pravnika ili, ako nema većine, mišljenje Papinijana.

Question 10

Koji su bili najvažniji zbornici leges u periodu dominata?

Answer 10

Codex Gregorianus (291), Codex Hermogenianus (294-295), Codex Theodosianus (438).

Question 11

Koja je bila svrha Codex Theodosianusa?

Answer 11

Codex Theodosianus je bio zakonski zbornik podeljen na 16 knjiga, koji je sistematizovao carske konstitucije od Konstantina do Teodosija II.

Question 12

Koji zbornici su sadržali i ius i leges?

Answer 12

Fragmenta Vaticana i Collatio legum Mosaicarum et Romanarum.

Question 13

Zašto je Justinijan sproveo kodifikaciju rimskog prava?

Answer 13

Zbog zastarelih zakona, nesistematične pravne nauke i kontradiktornih mišljenja pravnika.

Question 14

Koji su glavni delovi Justinijanove kodifikacije?

Answer 14

Codex Iustinianus, Digesta (Pandectae), Institutiones i Novellae.

Question 15

Kada je donet Codex Iustinianus i koja je bila njegova svrha?

Answer 15

Codex Iustinianus je donet 529. godine (drugo izdanje 534). Cilj mu je bio objedinjavanje svih prethodnih carskih konstitucija.

Question 16

Ko je bio Tribonijan i kakva je njegova uloga u Justinijanovoj kodifikaciji?

Answer 16

Tribonijan je bio pravnik i predsedavao je komisijama koje su

Question 17

Ko je osnivač hrišćanstva prema tradiciji?

Answer 17

Isus iz Nazareta, kasnije nazvan Hrist.

Question 18

Kako je, prema legendi, Isus došao na svet?

Answer 18

Rodila ga je Devica Marija, bezgrešno začevši posredstvom Svetog duha.

Question 19

Koja su bila glavna obeležja Isusovog učenja?

Answer 19

Propovedao je ljubav, milosrđe i spasenje, privlačeći najniže društvene slojeve.

Question 20

Kada je Isus razapet prema hrišćanskoj tradiciji?

Answer 20

U petak, 14. dana jevrejskog meseca nisana, 33. godine n.e.

Question 21

Ko je prvi počeo da širi hrišćanstvo izvan Palestine?

Answer 21

Pavle iz Tarsa.

Question 22

Kada su počeli progoni hrišćana u Rimskom carstvu?

Answer 22

64. godine, kada ih je car Neron optužio da su zapalili Rim.

Question 23

Koji rimski carevi su najžešće progonili hrišćane?

Answer 23

Decije, Gal i Dioklecijan.

Question 24

Koji car je prvi zaustavio progone hrišćana?

Answer 24

Car Galerije 311. godine.

Question 25

Koje godine je donet Milanski edikt i šta je njime bilo propisano?

Answer 25

313. godine, njime je hrišćanstvo legalizovano i vraćena je konfiskovana crkvena imovina.

Question 26

Koji rimski car je bio prvi hrišćanin?

Answer 26

Konstantin Veliki.

Question 27

Koji car je 356. godine zabranio sve mnogobožačke kultove?

Answer 27

Konstancije II.

Question 28

Koji edikt je 380. godine proglasio hrišćanstvo jedinom dozvoljenom verom?

Answer 28

Edikt cara Teodosija I u Solunu.

Question 29

Koji su bili glavni izvori prava u doba dominata?

Answer 29

Ius (pravo sadržano u delima klasičnih pravnika) i leges (carske konstitucije).

Question 30

Koji carski akti su imali snagu zakona počev od 4. veka?

Answer 30

Edikti, reskripti i dekreti.

Question 31

Koji zakon je propisivao citiranje samo petorice najvećih pravnika?

Answer 31

Zakon o citiranju (Lex citationis) iz 426. godine.

Question 32

Koji su glavni zbornici carskih konstitucija u doba dominata?

Answer 32

Codex Gregorianus (291), Codex Hermogenianus (294-295), Codex Theodosianus (438).

Question 33

Koji zbornik je bio zvanični pravni kodeks u istočnom i zapadnom carstvu?

Answer 33

Codex Theodosianus.

Question 34

Koji su zbornici dopunjavali Teodosijev kodeks?

Answer 34

Novellae leges i Constitutiones Sirmondi

Question 35

Koji zbornici su sadržavali ius i leges?

Answer 35

Fragmenta Vaticana i Collatio legum Mosaicarum et Romanarum

Question 36

Koji car je izvršio najznačajniju kodifikaciju rimskog prava?

Answer 36

Justinijan I.

Question 37

Koje godine je započet rad na Justinijanovoj kodifikaciji?

Answer 37

528. godine.

Question 38

Koji pravnik je bio na čelu komisije za kodifikaciju?

Answer 38

Tribonijan.

Question 39

Koji su glavni delovi Justinijanove kodifikacije?

Answer 39

Codex Iustinianus, Digesta (Pandecta), Institutiones i Novellae.

Question 40

Kojom konstitucijom je stupio na snagu Codex Iustinianus?

Answer 40

Summa rei publicae.

Question 41

Kako je nazivana Justinijanova kodifikacija u srednjem veku?

Answer 41

Corpus Iuris Civilis.

Question 42

Koji deo Justinijanove kodifikacije predstavlja priručnik za učenje prava?

Answer 42

Institutiones.

Question 43

Kako su podeljeni Digesta?

Answer 43

Na 50 knjiga, sa ukupno 429 titulusa.

Question 44

Koji zakon je prethodio Justinijanovoj kodifikaciji i pokušao da reši pravne sporove?

Answer 44

Zakon o citiranju (Lex citationis).

Question 45

Koji zbornik Justinijanove kodifikacije sadrži najviše hrišćanskih uticaja?

Answer 45

Novellae.

Question 46

Koja je bila svrha Justinijanove kodifikacije?

Answer 46

Stvaranje jedinstvenog i sistematizovanog pravnog poretka u carstvu.