Doba dominata Flashcards
Koje promene u državnoj upravi uvodi Dioklecijan?
Uvodi dominat – apsolutnu monarhiju gde je car „gospodar i bog” (dominus et deus), reformiše provincijsku upravu i uvodi tetrarhiju.
Šta je dominat i po čemu se razlikuje od principata?
Dominat je oblik vladavine u kojem je car apsolutni monarh i božanski vladar. Razlikuje se od principata po tome što principat formalno zadržava republikanske institucije, dok ih dominat potpuno potiskuje.
Šta je tetrarhija i ko ju je uveo?
Tetrarhija je sistem vladavine sa četiri cara (dva avgusta i dva cezara), koju je uveo Dioklecijan kako bi olakšao upravljanje Carstvom.
Zašto je tetrarhija propala?
Nakon Dioklecijanovog povlačenja 305. godine, nastali su građanski ratovi, jer su se vladari borili za vlast. Pobedu je odneo Konstantin Veliki.
Koja je poslednja velika podela Rimskog Carstva i ko ju je izvršio?
Teodosije I je 395. godine trajno podelio Carstvo na Zapadno i Istočno.
Kako je bila organizovana uprava u doba dominata?
Carstvo je podeljeno na 4 pretorske prefekture, koje su se delile na dijeceze, a one na provincije.
Ko su bili najvažniji državni činovnici?
Upravnik carske kancelarije – nadgledao činovnike i obezbeđenje cara.
Kvestor svete palate – bio na čelu pravosuđa i redigovao zakone.
Nadzornici državne i privatne carske blagajne – upravljali finansijama.
Gradski prefekti (eparh u Carigradu) – održavali red u prestonicama.
Koje su glavne ekonomske promene u doba dominata?
Pojačava se krupni zemljišni posed, seljaci se vezuju za zemlju, a zanatlije za profesiju (početak feudalizacije).
Ko su bili koloni i koja je njihova uloga?
Koloni su seljaci koji su obrađivali zemlju velikih posednika. Postepeno su postali nasledno zavisni od svojih gospodara i nisu mogli napustiti posed.
Kako se plaćao porez u doba dominata?
Zbog ekonomske krize u 3. veku novac je izgubio vrednost, pa se porez plaćao u naturi kroz sistem anona (glavarina i zemljarina).
Ko je ukinuo porez u zlatu za trgovce i zanatlije?
Car Anastazije u Vizantiji.
Ko su bili bukcelari i kakvu su ulogu imali?
Bukcelari su bile privatne vojne čete koje su bogati zemljoposednici koristili za zaštitu svojih poseda.
Šta je patronat i kako je uticao na društvo?
Patronat je sistem u kojem su manji zemljoposednici predavali zemlju moćnim latifundistima, dobijajući je nazad na korišćenje (pravo prekarija). To je povećalo moć bogatih i slabilo centralnu vlast.
Kako su carevi pokušavali da ograniče patronat?
Ediktima su zabranjivali slobodnim ljudima da se stavljaju pod zaštitu moćnih latifundista, ali bezuspešno.
Kako se menjala uloga robova u doba dominata?
Robovski rad gubi značaj. Konstantin zabranjuje ubistvo robova, razdvajanje porodica i uvodi mogućnost oslobađanja robova u crkvi.
