De persoon van de therapeut Flashcards
Wat is de plaats van de therapeut?
- Vanuit verschillende scholen zijn hier verschillende richtlijnen voor.
- Zijn of haar plaats is complex. Er moet op elk moment gezocht worden naar de meest werkbare positie, en vergt dus enige flexibiliteit.
- De inbreng van de therapeut berust slecht voor een deel op technische interventies.
- De default positie is vooral belangrijk: de automatisch piloot van waaruit de therapeut reageert zonder al te veel na te denken.
- Bewuste reflectie is niet altijd nodig, aangezien veel impliciete kennis zit in onze intuïtie.
- Intuïtie is niet het afwezig zijn van kennis, maar wel effectieve kennis die niet makkelijk te expliciteren is.
Men spreekt over dual proces modellen; 2 processen van informatieverwerking: - knowing how: impliciet, automatisch, onbewust (onmiddellijk actie kunnen nemen)
- knowing that: expliciet, gecontroleerd, bewust (parate kennis over de wereld)
Beide processen zijn nodig om met complexe situaties om te kunnen gaan.
Waarom wordt er zoveel belang gehecht aan de persoon van de therapeut?
- Preverbale communicatie. In de eerste plaats heb je wat de cliënt rechtstreeks vertelt. Ten tweede wordt een deel van het verhaal getoond in non-verbaal gedrag of creatief materiaal. Ten derde is er een deel van het verhaal dat niet uit te drukken valt maar slecht beleefd wordt door de therapeut, aldus preverbaal.
- Bron van creativiteit. De therapeut wordt gezin als een bron van creatieve interventies.
- Therapeutische relatie. Een persoonlijke werkrelatie die door de cliënt als warm wordt aangevoeld.
- Vermijden van koloniseren of onderdrukken door expert. Bewust zijn van vooroordelen en expertise opzij leggen en een houding van niet-weten aannemen.
Kritiek op laatste punt: dit zou het innerlijk gesprek van de therapeut onderbelichten. Ze vullen elkaar echter aan. Het concept van niet-weten verwijst naar de kennis van de therapeut, terwijl het innerlijke gesprek niet enkel om kennis, maar ook om de beleving, gevoelens en gedachten draait.
Wat is het innerlijk gesprek?
Gebaseerd op Bakhtin. Dialogische zelf van Hermans.
- Het zelf is als een polyfonie van innerlijke stemmen.
- Het dialogische zelf heeft een veelvoud van Ik-posities en beweegt zich van positie naar positie afhankelijk van de context.
- Het is een dialoog tussen het ervarende en professionele zelf.
Ervarende zelf: Therapeut als mens, met herinneringen, emoties, overwegingen geactiveerd vanuit de betrokkenheid. Het is I-for-myself: als respons op de gesprekscontext en de impliciete uitnodiging van het gezin om een bepaalde rol in hun leven aan te nemen.
Professionele zelf: Therapeut als verantwoordelijke professional, die hypotheses vormt en zaken overweegt ter voorbereiding van de vragen. Het is I-for-others: hij neemt zichzelf waar ten opzichte van het ervarende zelf, dit om de situatie te begrijpen en uit te zoeken hoe de therapeut van nut kan zijn.
Wat zijn de overwegingen van het innerlijk gesprek?
Via systematisch onderzoek werd er een beschrijvend model bekomen dat weergeeft dat het innerlijke gesprek 4 soorten overwegingen heeft:
- gericht op het zo goed mogelijk begrijpen van het verhaal van de cliënt
- gericht op het zo goed mogelijk inschatten van het proces van de cliënt
- gericht op de eigen ervaring
- gericht op het beheren van het therapeutische proces (professionele zelf)
Het gaat niet over het zo goed mogelijk verwoorden maar wel zo goed mogelijk begrijpen. Deze overwegingen helpen om aan te sluiten bij het proces van de cliënt.
Via welke techniek kan je het innerlijk gesprek weergeven?
TAR - Tape Assisted Recal procedure De sessie wordt opgenomen en onmiddellijk na de sessie herbekeken. De therapeut probeert zich te herinneren wat hij op een bepaalde moment voelde of dacht en maakt aantekeningen.
