College 9: Diabetes and depression Flashcards
Ontstaat DM1
Genetische kwetsbaarheid en omgevingsfactoren nodig voor ontstaan (TRIGGER). Men kan op andere momenten deze triggers tegenkomen, dus de leeftijd van ontstaan kan verschillen
Kenmerken DM1
- Insuline afhankelijk
- Auto-immuunziekte
- 0,6% van de populatie
Kenmerken DM2
- Niet insuline afhankelijk (kan later wel)
- Gekenmerkt door insuline resistentie
- 3-4% van de populatie
Prevalentie DM en depressie
Liggen vlak bij elkaar. Diabetes als doodsoorzaak niet heel hoog, maar men sterft wel vaak aan de complicaties van diabetes (HVZ bijvoorbeeld, wordt dan geregistreerd als HVZ)
Overeenkomsten DM1 en DM2
Beiden hoge bloedglucose, kunnen dezelfde symptomen hebben bij een hyperglycemie en complicaties kunnen hetzelfde zijn als de DM niet goed onder controle is
Verschillen DM1 en DM2
DM1: GEEN insuline - autoimmuun ziekte
DM2: INSULINE RESISTENTIE
Pathogenese DM1
Omgevingstrigger, genetische kwetsbaarheid en verandering in histocompatibiliteits typen > auto-imuun inflammatie proces in de eilandjes van Langerhans > vernietiging van de beta-cellen > insuline deficiëntie
Na hoeveel tijd ontstaat insuline deficiëntie
Kan maanden of zelfs jaren sprake zijn van een subklinische staat van achteruitgang van beta-cellen, waarbij de beta-cellen die overblijven nog wel genoeg insuline aanmaken = INSULITIS
Histocompatibiliteits typen
Bij diabetes type 1 is er sprake van een ander histocompatibiliteitstype. Iedere cel draagt een antennetje op zich om aan te geven dat het bij het lichaam hoort, waardoor het immuunsysteem weet
dat het die cel met rust kan laten. Bij
diabetes type 1 hebben mensen een ander
histocompatibiliteitstype waardoor dit
proces fout gaat. Dit zou samen met genetische kwetsbaarheid en omgevingstrigger kunnen zorgen voor het aanvallen van eigen cellen
DM1 en depressie prevalentie
2-3 keer hoger
DM1 en depressie zorgt voor
Hogere ziekeburden
Diabetes controle, adherence en ziektelast bij DM en depressie
Versterken elkaar: depressie zorgt voor slechtere therapietrouw, daardoor slechtere diabetes controle > hogere ziektelast > meer depressieve klachten > etc.
DM1 eerder aanwezig dan depressie, maar eenmaal aanwezig kunnen ze elkaar dus wel bidirectioneel beïnvloeden - overlap in psychopathologie
Drie biologische mechanismen bij DM1 en depressie (DM1 > depressie)
- Immuno-inflammatoire factoren
- Endocrinologische factoren
- Neurobiologische abnormaliteiten
Immuno-inflammatoire factoren DM1 en depressie (1)
Hyperglycemie + vernietiging van betacellen > inflammatie > effecten centrale zenuwstelsel activatie van HPA-as) + sickness behavior > depressieve stemming
Ontsteking zorgt direct (ziektegedrag) en indirect (via CZS en HPA-as) voor verhoging van depressieve stemming.
Indirect: cytokinen kunnen door BHB heen en activeren in de hersenen de HPA-as om cortisol te produceren
Hypercortisolemie zorgt voor
Hogere metabolic rate (hyperglycemie) > meer oxidatieve stress + remming ACh (vasoconstrictie)
Hyperglycemie zorgt voor
Meer oxidatieve stress + verhoging van inflammatie. Daarnaast zorgt inflammatie ook voor oxidatieve stress (en andersom ook?)
Oxidatieve stress zorgt voor
Celdood in de betacellen: deze hebben van nature weinig antioxidanten, veel onverzadigde vetzuren, waardoor oxidanten veel schade kunnen aanrichten.
Oxidatieve stress en ontstaan van DM
Niet alleen OS, zijn verschillende processen die bijdragen aan het ontstaan van DM.
Genetische kwetsbaarheid + omgevingstrigger (+ andere histocompatibiliteitstypen) > vernietigen betacellen > hyperglycemie + inflammatie > oxidatieve stress > meer vernietiging van betacellen