College 1: Introduction

Question 1

Vier basisconcepten psychosomatische geneeskunde

Answer 1

1. Gezonde individuen zitten in een staat van dynamische balans (homeostase)
2. Ziekte/verwonding zijn nooit 100% fysiek
3. Omgeving speelt altijd een rol in de etiologie van een ziekte/verwonding
4. Choice of disease: door genen/preneonatale omgeving ben je kwetsbaarder voor de ene ziekte dan voor de andere ziekte

Question 2

BPS model Engel

Answer 2

Interacties tussen biologische, psychologische en sociale mechanismen bepalen ziekte of gezondheid als uitkomst. Geeft ondersteuning aan stressmodellen.

Question 3

Psychobiologisch

Answer 3

Genetisch basis van gedrag, psychofysiologie (ANS, PNI, CNS), stress/allostase, psychobiologie van ziekten

Question 4

Appraisal

Answer 4

Is er een dreiging of niet. Leidt tot actieve coping (fight/flight) of actieve inhibitie (freeze/vigilance)

Question 5

Actieve coping

Answer 5

ANS activatie (sympatische activatie) en hormonale activatie (HPA-as geactiveerd, cortisol helpt lichaam te reageren op stressor)

Question 6

Stress is een staat van

Answer 6

Onbalans, stelt organisme in staat om te reageren op psychologische, sociale, omgevings- en fysieke uitdagingen

Question 7

Respons stereotypie

Answer 7

Ontstaat door genen en preneonatale omgeving.
Hoe verschillende mensen reageren in één situatie (de ene meer geneigd naar fight/flight, de andere meer naar freeze)&raquo_space; gevoeligheid van HPA/IS etc.

Question 8

Actieve inhibitie

Answer 8

Ook sympatische arousal (want stress), actieve inhibitie van bloed naar de spieren (bloed naar de organen, minder bloeding bij verwonding)

Question 9

Cannon

Answer 9

Haalde de term stress uit engeneering: stress bij gebogen metaal, kan kapot gaan > als men onder spanning staat gaat hij ook kapot

Question 10

Fight/flight respons volgens Cannon

Answer 10

Zintuigen staan op scherp, pupillen worden groter, haren overeind, HR omhoog, vasoconstrictie, ademhaling omhoog, bloed gaat naar de benen (want er gaat iets gebeuren), vet/glucose metabolisme, afgifte endorfines (anticipatie op verwonding), remming cognitieve processen

Question 11

Seyle

Answer 11

General adaptation syndroom - er moet meer gebeuren dan acute stress om ziek te worden

Question 12

McEwen

Answer 12

Allostase vs. homeostase. Allostatic load: hoe ga je van stabiel niveau naar exhaustion

Question 13

Acute stress respons

Answer 13

1. Afgifte stresshormonen: NA, A, cortisol
2. Verhoging en verdeling van energie
3. IS activatie (antiviral respons wel onderdrukt door cortisol, immunosuppressive)
4. HR omhoog bij actieve coping
5. Vasculaire respons bij actieve inhibitie (vigilantie, passieve stress)

Question 14

Chronische stress respons

Answer 14

1. Verhoogde activatie van stresssystemen
2. IS: Th2 shift (minder cellulaire immuniteit, meer humorale immuniteit) > verhoging ontstekingsreactie > verhoging cytokinen
3. Receptoren ongevoeliger voor cortisol/cortisol resistentie > HPA-as hyperactief > IS geen onderdrukking meer > meer cytokinen
4. Verhoging vasculaire response stereotypie

> Cardiovasculaire consequenties

Question 15

General adaptation syndrome fasen

Answer 15

1. Alarm fase: snelle reactie op dreiging (fight/flight)
2. Resistance fae: gewenning, IS moet harder werken om te zorgen dat iemand niet ziek wordt, HPA-as neemt SAM-as over (SAM vooral accuut) en HPA-as wordt hyperactief. Deze fase kost veel energie!
3. Exhaustion fase: lichaam geeft op, processen, IS/orgaanfuncties raken uit balans > ziekte ontstaat of organisme gaat dood

Question 16

McEwen (3 termen met uitleg)

Answer 16

• Allostase: matchen van setpoint aan wat de omgeving vraagt (fysiologische stabiliteit is gewaarborgd door het interne milieu aan te passen aan het externe milieu). Als dit te vaak gebeurt zal de setpoint verschuiven, verwachten van respons door eerdere ervaringen. Voorbeeld: bloeddruk.
• Homeostase: er is één punt waar het lichaam zich aan houdt. Voorbeeld: temperatuur, zuurgraad.
• Allostatic load: wear and tear van het lichaam door herhaalde allostatische reacties als reactie op stress. Overexposure op neuronale- hormonale- en IS kan schadelijke effecten hebben op de organen > ziekte.

Question 17

Perceptie van stress wordt beïnvloed door

Answer 17

Ervaringen, genen, gedrag

Question 18

Vier typen van allostatic load

Answer 18

1. Herhaalde hits van verschillende stressoren: verschillende stressoren geven maximale respons (bij sommige zwakt die respons af)
2. Te weinig adaptatie: maximaal reageren op dezelfde stressor, geen gewenning
3. Verlengde respons: geen terugkeer naar basisniveau
4. Inadequate respons van het ene systeem leidt tot compensatie van het andere systeem: één systeem reageert niet, waardoor een ander systeem moet compenseren. Voorbeeld: hartslag niet omhoog, dan bloeddruk extra omhoog - piek in de grafiek komt dan later.

> Wel responstendensies binnen genen, maar mensen reageren niet op alle situaties hetzelfde

Question 19

Voorbeeld herhaalde hits van verschillende stressoren (1)

Answer 19

Chronische stress, bijvoorbeeld door een chronische ziekte - steeds andere situaties die zorgen voor stress, en wanneer iemand onvoldoende coping bezit om hiermee omgaat kan dit ertoe leiden dat iemand altijd maximaal reageert op een stressor

Question 20

Voorbeeld verlengde respons (3)

Answer 20

Jet lag, nachtdienst, ouder worden > hogere cortisol in de avond, zorgt voor verhoging van bloedglucose (hyperglycemie)

Question 21

Voorbeeld te weinig adaptatie

Answer 21

Sociale fobie

Question 22

Voorbeeld inadequate respons > compensatie ander mechanisme

Answer 22

Te weinig cortisol, te weinig immunosuppresive, verhoging proinflammatoire cytokinen

Question 23

Hoe meet je allostatic load

Answer 23

Count-biased AL index: aantal biomarkers. Bij verhoogde waarde heb je 1, anders 0. Hoe hoger dit getal, hoe meer allostatic load.
> Kunnen verschillende processen meten, zijn 20-30 markers beschikbaar (maar weinig overeenstemming over welke markers er precies bij horen), kan verschillende clusters (metabool, endocrien etc) meten en kan je gebruiken om verschil tussen moderatoren te ontdekken (geslacht, etniciteit)

Question 24

Count-biased AL index gerelateerd aan

Answer 24

QoL en overleving!