College 7: Personality (Type D) Flashcards
Type D
Hoge NA en SI
SI
Niet uiten van gevoelens uit angst voor wat mensen denken
Predictiemodellen over type D laten zien dat type D
Een stabiele persoonlijkheid trait is, die onafhankelijke is van emotionele onstabiliteit
Type D heeft dus een eigen pathway
Type D en erfelijkheid
Type D wordt bepaald door een stabiele set van genen, Type D is erfelijk. Er is echter wel ruimte voor verbetering, omdat uit tweelingstudies blijkt dat er om de vier jaar nieuwe omgevingsfactoren invloed hebben op dit construct
Type D geassocieerd met
Slechtere prognose bij coronair lijden.
Biomedische correlates van Type D
Cortisol, hypertensie, ader verkalking, cholesterol en ontstekingsfactoren.
Type D > … > coronair lijden
Metabool syndroom, leefstijl is niet de verklarende factor tussen Type D en metabool syndroom!!
Type D sporten minder (maar als ze sporten dan geen verschil in tijd en energie), eten minder gevarieerd, meer vet en meer bewerkt eten.
Onderdelen metabool syndroom
Abdominale obesitas met de volgende onderdelen: hoge triglyceriden, laag HDL, hoge bloeddruk en hoge nuchtere glucoselevels.
Metabool syndroom en type D
Type D twee keer zo vaak metabool syndroom
Mogelijke oorzaken van het metabool syndroom
Leefstijl (ongezond dieet, weinig beweging), genen (kunnen genen hebben waar je dik van wordt maar ook genen waardoor ze kwetsbaarder zijn voor HVZ), leeftijd (verhoging van oxidatieve stress)
Type D > biologische mechanismen > Slechte HVZ uitkomsten/mortaliteit
- Cortisol (HPA-as)
- Oxidatieve stress
- Immuunactiviteit
- NA (SAM-as)
- Genetische factoren
Cortisol algemeen
- Hyperactiviteit: verhoogde CAR (cortisol awakening respons) of algemeen hoger cortisol door de hele dag.
- Hypoactiviteit: minder HPA-as reactiviteit bij het ontwaken > flattend curve.
Cortisol type D
- Geen verschil in CAR
2. Wel hogere AUC: meer cortisol bij type D gedurende de dag, onafhankelijk van depressie score
Gevolgen hypercortisolemie
Metabolic rate omhoog (meer glucose in het bloed) > Oxidatieve stress omhoog > Endotheel dysfunctie
Remming ACh (PS) > remming vasodilatatie > vaatwanden meer constrictie, minder flexibel en hogere bloeddruk
HOGERE MORTALITEIT
Oxidatieve stress
Teveel oxidanten en te weinig antioxidanten > meer vertering > beschadigen vaatwanden, ventrikels gaan uitlubberen en kunnen minder kracht zetten
Oxidatieve stress veroorzaakt door
Hoge glucose in het bloed > oxidanten omhoog!
Ook door verhoogde inflammatie
Meer oxidatieve stress door
Ongezonde leefstijl
XO
XO zorgt voor verhoging van ROS (reactive oxygen species). XO is verhoogde bij hartfalen.
HSP70
Antioxidant mechanisme: bescherming van de cel tegen ischemie
XO/HSP70 type D bij mensen met verleden van hartfalen
XO: significant hoger
HSP70: significant lager
XO/HSP70: significant hoger - hogere disbalans oxidanten en antioxidanten.
Bij mensen zonder hartfalen: XO en HSP70 lager, en XO/HSP70 hoger
Ischemie is in dit onderzoek
Een moderator
Oxidatieve stress zorgt voor verhoging van
SAM-as en IS > zorgen ook voor minder goed functioneren van endotheel
Verhoging van SAM en IS zorgt voor
Verhoging OS, dus bidirectioneel verband!
HSP70 en IS
HSP70 zorgt voor de remming van TNF-alfa, dus verlaagde HSP70 zorgt voor meer proinflammatoire cytokinen en apoptose
Oxidatieve stress onder invloed van de volgende systemen
Verhoging van SAM-as, HPA-as (via hyperglycemie) en IS. Buiten de systemen: ongezonde leefstijl, hogere leeftijd.
Hedonisch welbevinden
Plezier en blijdschap, balans tussen PA en NA
Eudaimonisch welbevinden
Tevredenheid over eigen kunnen en bereiken van doelen
Emotional circumplex
Hoge of lage arousal vs. valence (positief of negatief)
PA is geassocieerd met
- Lagere cortisol
- Lagere immuunactiviteit
- Lagere sympatische activatie (behalve bij hoge arousal) - verlaging van BP en HR
PA en cortisol
Laag PA en hoge arousal PA zorgen voor hogere cortisol output. Hierin zit verschil tussen vrouwen en mannen.
Geslachtsverschillen bij cortisol
Vrouwen: lagere CAR, dus flattend curve
Mannen: hogere algemene waarden
PA en IS
Meer effectief functionerend IS, 3 x minder kans op het krijgen van infecties - hoe meer PA, hoe minder kans op het krijgen van een verkoudheid.
> Zou ook nog kunnen komen doordat cortisol lager is: minder immunosupressive
PA en SAM-as
Sympatische activiteit gaat naar beneden: verlaging BP en HR.
QoL van laag naar hoog
- Laag PA, hoog NA > hoogste kans op angst, depressie en type D.
- Laag PA, laag NA
- Hoog PA, hoog NA (hoge PA buffert enorm voor hoge NA!!)
- Hoog PA, laag NA
PA in type D model
Zou dus een bufferend effect kunnen hebben op het ontwikkelen van HVZ
Type D en IS
Verhoogde immuunactivatie - meer pro-inflammatoire cytokinen die zorgen voor meer endotheel disfunctioneren.
IS invloed op
HPA-as (meer cortisol), ziektegedrag en verhoging van OS.
IS onder invloed van
SAM-as (gas van de ontsteking) en HPA-as (rem van de ontsteking)
Type D en SAM-as
Verhoogde sympatische activiteit. Door verhoging van de bloeddruk in combinatie met andere mechanismen (zoals verhoging van OS ) zorgt dit samen voor endotheelschade
SAM-as invloed op
HPA-as (adrenaline zorgt voor verhoging CRF en ACTH), versterkt zichzelf (adrenaline zorgt voor verhoging van sympatische respons) en IS (immuuncellen worden beïnvloed door adrenerge hormonen)
SAM-as onder invloed van
HPA-as en OS
Genen en type D *
Type D is erfelijk, maar omgevingsfactoren (die wisselen) hebben hier ook invloed op.
Genen hebben verder invloed op:
- Subjectieve perceptie van stress
- Kwetsbaarheid voor depressie, angst, hostiliteit en coping (hier is type D dus onafhankelijk van!)
- Reactiviteit van de vagal nerve, SAM- en HPA-as
- Genetische kwetsbaarheid voor ziekten
Enthousiasme
Staat van PA, met hoge arousal - kan wel zorgen voor verhoging van cardiovasculaire activiteit
Satisfaction with life
Lage arousal, verlaging cardiovasculaire activiteit
