Cierpienie duchowe i sedacja Flashcards

1
Q

Skriningowa ocena potrzeb duchowych - akronim

A
FICA:
Faith, co nadaje życiu sens
Importance and influence
Community
Address/action in care (jak nazwać twoje potrzeby + jakie wsparcie włączyć)

Inny akronim to SPIR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Sedacja - co to?

A

zastosowanie środków farmakologicznych w celu ograniczenia świadomości (wywołania snu) u chorego cierpiącego z powodu trudnych do opanowania objawów (opornych) towarzyszących umieraniu, pomimo intensywnej i prawidłowo prowadzonej opieki paliatywnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wskazania do sedacji w opiece paliatywnej

A

Łagodzenie opornych na leczenie objawów:

  1. somatycznych (duszność, ból, wymioty, krwiopucie),
  2. neuropsychicznych (pobudzenie psychomotoryczne, delirium z pobudzeniem, drgawki, stany lękowe - panika),
  3. u chorych umierających w wielkim cierpieniu
  4. w celu wykonania krótkotrwałych bolesnych zabiegów (endoskopia, ręczne wydobycie stolca, pielęgnacyjne, terapeutyczne zabiegi), przewóz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Częstość objawów opornych u umierających z powodu choroby nowotworowej

A

10-50%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czy sedacja skraca czas życia pacjentów paliatywnych?

A

Nie ma takich dowodów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czy po paliatywnej sedacji zmienić stosowanie leków uśmierzających dolegliwości?

A

Nie, kontynuować jak do tej pory

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Sedacja paliatywna - kto podejmuje decyzję?

A

konsylium + zgoda chorego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Sedacja paliatywna - co można stosować?

A

Benzodiazepiny (midazolam)
Neuroleptyki (haloperidol, lewomepromazyna)
Środki znieczulenia ogólnego (propofol)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Sedacja paliatywna - benzodiazepiny - przykład, działanie

A

Midazolam:

  • z wyboru u około 80% chorych
  • anksjolityk, agonista rec. GABA, 3x silniejszy od diazepamu
  • działanie sedatywne, rozluźniające mięśnie, bez efektu p/bólowego
  • swoisty antagonista - flumazenil
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Sedacja paliatywna - benzodiazepiny (midazolam) - farmakokinet. i dynam., dawkowanie

A
  • lek rozpuszczalny w wodzie, krótki czas działania,
  • można podawać i.v. i s.c.;
  • można łączyć z morfiną,
  • dawka początkowa: 0,5–1 mg/h, 1–5 mg według potrzeb, zazwyczaj stosowana dawka i.v: 1–20 mg/h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sedacja paliatywna - benzodiazepiny (midazolam) - działania niepożądane

A
  • paradoksalne pobudzenie,
  • depresja ośrodka oddechowego,
  • rozwój tolerancji,
  • możliwe wystąpienie objawów odstawiennych w przypadku gwałtownego zakończenia wlewu dożylnego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Sedacja paliatywna - neuroleptyki - przykłady

A

Haloperidol: p/psychotyczny, p/wymiotny, p/czkawkowy

Lewomepromazyna: silne działanie sedatywne i p/wymiotne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Sedacja paliatywna - neuroleptyki - u kogo?

A

u chorych z zespołem majaczeniowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sedacja paliatywna - neuroleptyki - dawkowanie

A
  • szybki początek działania,
  • drogi podawania p.o. i pozajelitowo (s.c, i.m, i.v),
  • dawkowanie: 12,5–25 mg co 8 godzin, możliwość podawania dodatkowych dawek w razie konieczności,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Sedacja paliatywna - neuroleptyki - działania niepożądane

A
  • ortostatyczne spadki ciśnienia tętniczego,
  • paradoksalne pobudzenie,
  • objawy pozapiramidowe i antycholinergiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Sedacja paliatywna - środki znieczulenia ogólnego - dla kogo, jakie działanie

A
  • u chorych, którzy rozwinęli tolerancję na BDZ (odmienny od benzodiazepin punkt uchwytu)
  • p/drgawkowe, pozbawione działania p/bólowego
  • pod nadzorem anestezjologa…
17
Q

Sedacja paliatywna - środki znieczulenia ogólnego - przykład

A

Propofol: krótkodziałający niebarbituranowy środek anestetyczny

  • szybki początek i krótki czas działania (możliwość ustalenia dawki metodą miareczkowania),
  • podawany i.v. we wlewie ciągłym [dawka początkowa: 20 mg, wlew 50–70 mg/h]
18
Q

Monitorowanie stanu chorego w paliatywnej sedacji, w stanie agonalnym

A
  • nie trzeba rutynowo monitorować (komfort chorego)
  • pogorszenie oddychania jest zjawiskiem normalnym w okresie bezpośrednio poprzedzającym śmierć (nie należy przerywać sedacji)
19
Q

Formy opieki paliatywnej w PL

A

hospicjum domowe, opieka stacjonarna (HS lub OMP (oddział medycyny paliatywnej)); poradnia medycyny paliatywnej

20
Q

Stadia żałoby wg. Barbary Okun i Josepha Nowinskiego

A
  1. Kryzys (lęk, złość, poczucie winy)
  2. Jedność (rodzina sobie super pomaga i się jednoczy blabla)
  3. Przełom (jedność często znika, jest duży strach i uraza)
  4. Rozwiązanie (wspominanie, testamenty, instrukcje do pogrzebu itd)
  5. Odnowa (zwykle po smierci - afirmacja dobrych części wspólnego życia, akceptacja smutku)
21
Q

Stadia żałoby wg. Elisabeth Kubler-Ross

A
  1. Zaprzeczenie (może prowadzić do PTSD…)
  2. Gniew (trening asertywności, zachęcenie pacjenta do jasnego określenia źródła niezadowolenia)
  3. Targowanie się
  4. Depresja
  5. Akceptacja
22
Q

Radzenie sobie z gniewem - akronim

A

Metoda NURSE (ang. Name, Understand, Respect, Support, Explore)

23
Q

Terapia daremna - definicja

A

podtrzymywanie czynności narządów nieprzynoszące korzyści dla pacjentów

24
Q

Terapia uporczywa - definicja

A

STOSOWANIE PROCEDUR MEDYCZNYCH W CELU PODTRZYMYWANIA FUNKCJI ŻYCIOWYCH NIEULECZALNIE CHOREGO, KTÓRE TYLKO PRZEDŁUŻAJĄ JEGO UMIERANIE WIĄŻĄC SIĘ Z NADMIERNYM CIERPIENIEM LUB NARUSZENIEM GODNOŚCI PACJENTa dżizys uspokój się
(nie obejmuje ona podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, łagodzenia bólu i innych objawów oraz karmienia i nawadniania, o ile służą dobru pacjenta)

25
Q

Eutanazja i kryptoeutanazja - co to?

A

Eutanazja - zabicie człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia (karane: pozbawienie wolności 3mce-5lat)

Kryptoeutanazja - pozbawienie człowieka życia, bez jego wiedzy i woli - z powołaniem się na dobro jego i jego bliskich

26
Q

Ortotanazja - co to?

A

zaniechanie działań w kierunku sztucznego podtrzymywania życia, podejmowania i prowadzenia reanimacji lub uporczywej terapii i stosowania środków nadzwyczajnych w okresie umierania
dopuszczalna etycznie i prawnie