Bloedvaten Flashcards
door welke soort vaten stroomt het bloed vanaf het hart in de grote circulatie?
elastische arteriën -> musculeuze arteriën -> arteriolen -> capillairen -> postcapillaire venulen -> musculeuze venulen -> venen
waardoor kan er in capillairen veel uitwisseling plaatsvinden?
doordat de totale oppervlakte van de diameters zo groot is, is de weestand het grootst en daardoor stroomt het bloed daar langzamer
eigenschappen elastische arterie (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
5-15 mm - continu endotheel - spieren alterneren met elastische membranen - 50-70 elastische membranen + irregulair elastine in tunica adventitia - weinig bindweefsel, maar meeste in tunica adventitia
eigenschappen musculeuze arterie (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
1-10 mm - continu endotheel - 4-40 lagen glad spierweefsel - lamina elastica interna en externa + fijne circulaire elastische vezels - vezelnetten tussen spierlagen, weinig fibroblasten (alleen in tunica adventitia veel)
eigenschappen arteriole (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
30-300 micrometer - continu epitheel - 1-3 lagen glad spierweefsel - aanzet tot lamina elastica interna - vrijwel geen bindweefsel
eigenschappen capillair (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
7-9 micrometer - continu of gefenestreerd endotheel - geen gladde spierweefsellagen - geen elastisch apparaat - geen bindweefsel, behalve 1 pericyt
eigenschappen postcapillaire venule (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
10-30 micrometer - meestal continu endotheel - geen gladde spierlagen - geen elastisch apparaat - collagene bindweefsels en een verspreide pericyt
eigenschappen musculeuze venule (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
100-300 micrometer - continu endotheel - 1-2 lagen spierweefsel - geringe elastische vezelnetten - veel collageen + fibroblasten in tunica media en adventitia
eigenschappen vene (doorsnede - endotheel - spieren - elastisch apparaat - bindweefsel)
0,1-10 mm - continu endotheel - wisselende losse, circulaire en longitudinale spierlagen - lamina elastica interna bij grote, bij kleine elastische vezelnetten - bindweefsel is een groot deel van de wand (tunica adventitia)
hoe is de vochtregulatie in weefsels geregeld?
door de microcirculatie: met reabsorptie en lymfedrainage, zo wordt de hoeveelheid uittredend en opgenomen vocht in de capillairen gelijk gehouden
waar is de bloeddruk afhankelijk van?
de weerstand van de perifere vaten, maar vooral de vaattonus van de arteriolen, het slagvolume en het circulerende bloedvolume
waar is het circulerende bloedvolume afhankelijk van?
de vloeistofbalans, dit is hormonaal geregeld en de nieren spelen hier een grote rol bij
hoe worden organen van voedingsstoffen voorzien?
- luminaal (oppervlakkig) of direct via diffusie uit het bloed
- via vasa vasorum
Liddle’s syndroom
hypertensie door een genmutatie waardoor te veel natrium terug de niertubuli in geresorbeerd wordt -> concentratie in niertubuli is hoger -> meer vocht wordt mee teruggetrokken -> vloeistofvolume stijgt in ons lichaam -> hoge bloeddruk
gevolg van langdurige hypertensie
atherosclerose, verharde vaatwanden (heeft alleen gevolgen voor arteriolen)
hyalinisatie
vorm van arteriosclerose: ontaarding van collageen bindweefsel met afzetting van een glazige massa -> insudatie van glycoproteïnen in de wand
atherosclerose
vorm van arteriosclerose: ophoping van cholesterol en macrofagen in de vaatwand -> plaque ontstaat
microaneurysmata
een afwijking in de capillairen van de retina: verlies van pericyten ten gevolge van microangiopathie, hierdoor minder stevigheid. dit is een gevolg van ernstige diabetes mellitus
angiopathie
ziekte van bloed- of lymfevaten
(diabetische) microangiopathie
verdikking van het basale membraan van de capillairen, hierdoor zijn ze meer doorlatend voor plasma-eiwitten
Goldblatt-fenomeen
wanneer de nieren sterk in grootte verschillen, meestal door een stenose van een a. renalis -> atrofie van de nier, andere nier vergroot om te compenseren -> hypertensie in die nier -> langdurig, harthypertrofie kan voorkomen in linkerventrikel
stenose
vaatvernauwing
basale lamina
in de tunica intima, hierop ligt de endotheellaag
hoe zijn endotheelcellen te zien op een microscopisch preparaat?
afgeplat, donkere kernen aan de binnenkant van de bloedvatwand
structuren rondom bloedvaten
vetweefsel, bindweefsel, zenuwweefsel in bundels, spierweefsel
verschil skeletspierweefsel en glad spierweefsel
bij skeletspieren ligt de kern excentrisch en je kunt dwarse strepen onderscheiden; bij gladde spiercellen ligt de kern in het midden
verschil tussen arterie en vene herkennen in een preparaat
arterie: klein lumen tov dikkere wand, geplooid endotheel, geen geplooide wand, veel elastine
vene: groot lumen tov dunnere wand, wand is ingeklapt, weinig elastine
orceïnekleuring voordeel
elastische vezels in tunica media worden goed zichtbaar, ze worden bruin-zwart
verschil capillair en lymfocyt in preparaat
weinig verschil, maar als je er een erytrocyt in ziet weet je dat het een capillair is
structuur aorta
bij geboorte musculeus, maar deze musculariteit neemt af met leeftijd en uiteindelijk wordt de aorta meer elastisch. verder een dikke tunica intima en de meeste vezels in de tunica media
waarom heeft de aorta veel elastische vezels nodig?
om de klappen van het linker ventrikel op te vangen (windketeleffect)
excentrische versus concentrische arteriosclerose
excentrisch: 1 deel van de vaatwand is aangetast, concentrisch: vaatwand is rondom aangetast
fibroblasten in tunica media
alleen in een pathologische setting, wanneer littekenweefsel gevormd wordt omdat er te weinig bloed vanuit de bloedbaan kan diffunderen naar de tunica media
intramurale arterietakken
vaatstructuren die ontspringen uit coronairarteriën, voorzien de hartspiercellen van bloed (lopen van epicard naar endocard)
necrose
afstervend weefsel door zuurstoftekort
gevolg na 2 tot 8 dagen myocardinfarct
granulatieweefsel neemt de plek in van spierweefsel, lege ruimtes worden opgevuld met vet en bindweefsel
gevolg na een paar weken myocardinfarct
macrofagen ruimen het necrotische weefsel op, collageen bindweefsel komt die ruimtes opvullen -> littekenvorming
rol endotheel in bloedvaten
- anticoagulante rol
- procoagulante rol
- ondersteunende rol na trauma
coagulantie en anticoagulantie
het bevorderen en het remmen van stolling; dit is de rol van het endotheel
- remt stolling van bloed door te verhinderen dat bloed in aanraking komt met omliggende weefsels
- geeft anticoagulanten af
- bevordert stolling bij schade door het afgeven van coagulante stoffen zoals de von willebrandfactor
anticoagulanten voorbeelden
trombomoduline, TPFI
ondersteunende rol van het endotheel na trauma
- regelt vasoconstrictie voor minder bloedverlies
- geeft thromboxaan A2 af om bloedplaatjes te activeren