Blanken: Hoofdstuk 8 Eetstoornissen

Question 1

Wat is een eetstoornis?

Answer 1

Eetstoornissen zijn psychiatrische aandoeningen met ernstige gevolgen voor het lichamelijke,
psychische en sociale functioneren. Er is sprake van disfunctioneel eetgedrag: voedselbeperking, purgeergedrag (braken) en overeten

Question 2

Welke vormen kan een eetstoornis hebben?

Answer 2

• Extreem lijnen en ondergewicht

- eetbuien en overgewicht en zo nog meer vormen.

Question 3

Wat is BMI?

Answer 3

De BMI (Body Mass Index) is een internationaal gebruikte maat die laat zien of je een gezond gewicht hebt in verhouding tot je lengte. De BMI geeft een inschatting van hoe gezond je lichaamsgewicht is.

Question 4

Wanneer is er sprake van anorexia?

Answer 4

Om een gezond gewicht te bepalen word je BMI gemeten. Er is spraken van anorexia nervosa als je
BMI lager is dan 17,5. Of wanneer men aan alle criteria van anorexia voldoet.

Question 5

Wat is een normaal eetpatroon?

Answer 5

Een normaal eetpatroon bevat 3 hoofdmaaltijden en 2 tussendoortjes en bevat gemiddeld 2000
calorieën. Het beperken van voedsel kan gebeuren door maaltijden over te slaan of tijden lang te
vasten. Veel mensen met eetstoornissen tellen hun calorieën en hebben regels rondom voeding.

Question 6

Wat is een eetbui?

Answer 6

Het eten van een grote hoeveelheid voedsel in een korte tijd. Kenmerkend is het verliezen van
controle, eenmaal begonnen met eten kan men niet meer stoppen. Frequente en omvang verschild
per persoon. Voedsel tijdens deze eetbui kan tot 5000 calorieën bevatten.

Question 7

Wat zijn maatregelen die mensen met een eetstoornis gebruiken om hun gewicht onder controle te houden?

Answer 7

Pureergedrag
o Voedsel zo snel mogelijk uit het lichaam laten verdwijnen
o Zelfopgewekt braken of misbruik van laxeermiddelen
- Vasten of overmatig lichamelijke inspanning.

Question 8

amenorroe

Answer 8

Amenorroe is de afwezigheid van ten minste drie menstruele perioden in de vruchtbare leeftijd. Bij jonge vrouwen en meisjes en tijdens de overgang is dit niet ongebruikelijk.

Question 9

DSM-5-Classifcatie van eetstoornissen

Answer 9

Eetstoornissen worden geclassificeerd in anorexia, boulimia, eetbuistoornissen en andere
stoornissen’.

Question 10

Komt anorexia en boulimia meer voor bij vrouwen of mannen?

Answer 10

Anorexia en boulimia zijn relatief zeldzaam. Voor 95% komt het voor bij vrouwen. Op mannen komt
op een latere leeftijd voor als bij vrouwen.

Vrouwen lopen meer risico op een eetstoornis. Lijnen is de grootste risicofactor: zorgen om het
gewicht, lijnen, negatief zelfbeeld en weinig sociale steun. Daarnaast zijn lichamelijke mishandeling
of seksueel misbruik in de kinderjaren een belangrijke risicofactor. Lijnen komt in sommige subculturen meer voor: modellenwerk, sport en dans. Hier ligt een hogere risicofactor.

Question 11

Wat is het verschil tussen anorexia en boulimia?

Answer 11

Bij anorexia vermager je meestal, terwijl je gewicht bij boulimia dikwijls niet veel verandert. Bij boulimia wisselen diëten, eetbuien en braken of laxeren elkaar af. Tijdens een eetbui eet je in een korte tijd overmatig veel.

Question 12

Epidemiologie over anorexia

Answer 12

Anorexia is vaak een langdurige ziekte. Er is kans op vroegtijdig overlijden als gevolg van uithongering
of suïcide. Boulimia is een relatief jonge stoornis en er is weinig over bekend.

Question 13

Verklaring vanuit lichamelijke ontwikkeling

Answer 13

Als kinderen groeien leren zij om meer te eten, dit is nodig voor de groei. Kinderen die na hun
groeispurt even veel blijven eten krijgen vaak overgewicht.

Na de eerste menstruatie neemt de groei
af en moet een meisje minder eten. Ook is dit de leeftijd dat jonge vrouwen zich bewust worden van
hun lichaam. Zij kunnen zich verliezen in gewicht controle en zo anorexia ontwikkelen. Of ze gaan de
andere kant op en slaan door in eten, zij ontwikkelen dan boulimia.

Question 14

Wat is de sociale verklaring

Answer 14

Heef betrekking op het slankheidsideaal. Slank worden is voor veel jonge vrouwen nastrevenswaardig. Tegelijk is het vaak dat eten wordt gezien als plezierige activiteit. In vrouwenbladen komen beide boodschappen voor. Lijnen is een belangrijke risicofactor. Toch is het zo dat 70% van de bevolking weleens lijnt, maar lang niet iedereen krijgt een eetstoornis.

Question 15

Psychologische verklaring

Answer 15

Sommige mensen zijn op grond van persoonlijkheidskenmerken vatbaarder voor het ontwikkelen van een eetstoornis.

Coping: Het ontstaan van een eetstoornis wordt in 76% van de gevallen voorafgegaan door een
stressvolle levensgebeurtenis.

Question 16

Fysiologische verklaring

Answer 16

Mensen die strikt diëten hebben veelal een vlakke en bedrukte stemming, zij hebben een laag
tryptofaan gehalte in het bloed. Als zij wel eten zorgt het vrijkomen van insuline ervoor dat het
tryptofaangehalte toeneemt, dit stimuleert de aanmaak van serotonine, dit zorgt ervoor dat de
eetlust afneemt en de stemming beter wordt. Dit kan verklaren waarom mensen die lijnen eetbuien
krijgen.

Deze hypothese is lastiger bij anorexia. Mensen met anorexia reageren niet op het signaal om te
gaan eten. Door continue weinig voedsel te eten verbeterd bij hen de stemming. Het versterken van
deze stemming kan door nog minder te gaan eten. Men wordt verslaafd hersenopioïd, de kick van
het hongeren.

Question 17

Genetische verklaring

Answer 17

Er is niet 1 gen aan te wijzen als verantwoordelijke voor het ontstaan van een eetstoornis. Genen spelen wel een rol. In gezinnen waar een gezinslid een eetstoornis heeft is het risico hoger op een tweede gezinslid met een eetstoornis.

Question 18

Comorbiditeit

Answer 18

Eetstoornissen gaan vaak samen met andere psychiatrische stoornissen. Stemmings- en
angststoornissen, posttraumatische-stressstoornis, middelenmisbruik en persoonlijkheidsstoornissen. Een depressieve stoornis komt het vaakste voor bij anorexia, bij boulimia is dit bij de helft van de gevallen.

Question 19

Behandeling

Answer 19

• Motivatiecirkel

- Motiverende gespreksvoering

Question 20

Motivatie cirkel

Answer 20

o Voorbeschouwing: Ontkenning, bagatellisering, niet bewust van het probleem

o Beschouwing: Overpeinzingsfase, voor en nadelen van behandeling afwegen

o Beslissing: Voornemen om iets aan het gedrag te doen

o Actieve verandering: Actefase, nieuw gedrag in praktijk brengen

o Consolidatie: Fase van gedragsbehoud, nieuw gedrag eigen maken en volhouden

o Terugval

Question 21

Tweesporenbeleid in behandeling

Answer 21

Uitgangspunt van de behandeling is de aandacht voor de diverse aspecten van de stoornis.
Behandeling kent twee sporen, beginnend met symptoom controle waarna men door gaat op de
behandeling van de achterliggende problematiek.

Het opbouwen van een goed therapeutische relatie is belangrijk. Daarbij wordt er psycho-educatie,
voedingsadviezen, geven van positieve belangstelling en cognitieve gedragstherapie gegeven. Onder
de 18 jaar is gezinstherapie belangrijk.

Question 22

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Answer 22

Voor de behandeling van boulimia en een eetbuistoornis is cognitieve gedragstherapie (CGT) de
beste methode. Het bevat procedures die zijn gericht op verandering van eetgedrag en cognities. De
behandeling duurt 20 weken, gericht op het heden en de toekomst. Er wordt gewerkt met
huiswerkopdrachten. Er wordt gebruik gemaakt van de vijf G’s: Gebeurtenis- gedachte- gevoel- gedrag- gevolgen.

Question 23

Systeemtheorie

Answer 23

Relatietherapie en gezinstherapie worden ook wel systeemtheorie genoemd. Systeem’ verwijst naar
de sociale systemen of netwerken waar iedereen deel van uitmaakt. Eetstoornis kan versterkt of
verzwakt worden door het systeem, daarom is het belangrijk om hen erbij te betrekken.

Question 24

Prognose en beloop

Answer 24

Anorexia en boulimia zijn de psychiatrische stoornis met de hoogste moraliteit. Van alle mensen die
zijn behandeld overlijdt op den duur 10% aan de gevolgen en 5% door suïcide. Na behandeling is
ongeveer 50% volledig hersteld, 30% is verbeterd en 20% blijf ondanks behandeling chronisch ziek.

Question 25

Wat is een reden voor opname?

Answer 25

o Zeer ernst ondergewicht, of persoon raakt in korte tijd extreem veel kilo kwijt

o Spraken van te laag kaliumgehalte, word veroorzaakt door overmatig braken/ gebruik laxeermiddelen. Kan tot verstoringen in de hartritmefunctie leiden.

o Sprake van psychiatrische Comorbiditeit, bijvoorbeeld depressie

o Het zorgsysteem is uitgeput

o Sprake van sociaal isolement

o Ambulante begeleiding is niet succesvol