Bekentenissen Hoofdstuk Boek Flashcards
Wat is het assimilatie-effect?
Wanneer een bewijsmiddel wordt voorgeschoteld, maar die wordt onrechtmatig verklaart, dan blijkt de belastende waarde van de bekentenis onbewust cognitief af te stralen op de andere bewijsmiddelen.
De bewijswaarde van een bekentenis is niet altijd zo hoog. Waarom hechten wij er dan toch veel waarde aan?
Dit komt door de veronderstelling dat als de verdachte zelf toegeeft het delict waarvan hij wordt verdacht te hebben gepleegd, dat dan inderdaad wel zo zal zijn. Dat een verdachte iets gaat bekennen, met alle gevolgen van dien, wat hij niet heeft gedaan, is moeilijk voorstelbaar. Het idee dat een verdachte een valse bekentenis zou afleggen is tegenintuïtief.
De politie verhoort niet zomaar mensen als verdachte. Daarvoor moet een redelijk vermoeden van schuld zijn. Er is sprake van strijdigheid tussen redelijk vermoeden van schuld bij een verdachte en de onschuldpresumptie. Leg dit uit.
Het omvangrijke onderzoek naar confirmation bias maakt het aannemelijk dat het hebben van een vermoeden van schuld, de verhoorder ongevoelig maakt voor de mogelijkheid dat hij het toch verkeerd heeft ingeschat en de verdachte onschuldig is.
Wat zijn de 9 stappen van de Reid techniek? En leg de stappen uit.
- Directe confrontatie: Verdenking uitleggen en intimideren door te spreken van overweldigend bewijs.
- Thema ontwikkeling: Achterhalen waarvoor de verdachte gevoelig is, zodat hij in gesprek gaat. Praten in de derde persoon kan helpen. Of minimaliseren (ernst van het feit bagatelliseren) of maximaliseren (rechter zal hogere straf opleggen)
- Omgaan met ontkenningen: Ontkenningen moeten worden omzeild bv. Door een ander onderwerp aan te snijden.
- Tegenargumenten neutraliseren: Welles-nietes situatie voorkomen door tegenwerpingen om te draaien.
- Aandacht vasthouden: Voorkomen dat de verdachte inzakt en in zichzelf gekeerd raakt.
- Inactiviteit duiden: Goed ‘lezen’ van het nonverbale gedrag om te achterhaken of de verdachte klaar is om te bekennen.
- Uitweg bieden: Het vergemakkelijken van bekennen door bv. Een eervol motief voor te stellen.
- Mondelinge bekentenis: Zoveel mogelijk specifieke details uitvragen
- Schriftelijke bekentenis: Snelle verbalisering en laten ondertekenen.
Wat houdt de good cop bad cop, ookwel de Mutt en Jeff-techniek genoemd, in?
Er is een vriendelijke en norse verhoorder. De gedachte is dat de verdachte door dit contrast ertoe zal neigen in gesprek te komen met de vriendelijke verhoorder.
Wat is de kritiek op de negenstappenmethode?
- Dit protocol is eenzijdig gericht op het verkrijgen van een bekentenis en de mogelijkheid dat de verdachte onschuldig is wordt genegeerd.
- Bij deze methode mag de politie tegen de verdachte liegen, bv. door te beweren meer bewijs te hebben dan er daadwerkelijk is.
We geloven graag dat Nederland beter is in verhoortechnieken dan Amerika, maar in Nederland is ook wel eens de Zaanse Verhoortechniek gebruikt. Noem voorbeelden van wat deze verhoortechniek toelaat.
- De verdachte werd 3 dagen lang zeer intensief verhoord door meer dan 2 verhoorders tegelijk.
- Aan de verdachte werden foto’s van het stoffelijk overschot getoond en vervolgens foto’s van zijn kinderen
- De verdachte werd verteld dat hij naar huis mocht als hij meewerkte met de politie
- Ten onrechte werd verteld dat een medeverdachte had bekend
- Ten onrechte werd verteld dat de verdachte werd gezocht in Turkije in verband met 16 kilo heroïne.
- Het suggereren dat de raadsman van de verdachte, de verdachte niet bijstond maar de belangen van de maffia zou behartigen.
- Het wijsmaken dat de partner van de verdachte dreigtelefoontjes zou hebben gehad, maar dat de politiebescherming pas in kon gaan als de verdachte had bekend.
Wat houdt de Mister Big methode in?
In deze methode wordt de op vrije voeten zijnde verdachte benaderd door undercoveragenten die hem in de waan brengen dat hij in de race is om een lucratieve klus te mogen doen voor een grote gangsterbaas (mister Big). Om bij die baas in de smaak te vallen zou het helpen, om enkele zware delicten op zijn naam te hebben. Op die manier proberen de agenten de verdachte te verleiden tot het bekennen van delicten.
Bij het alt-toets experiment wordt onderscheid gemaakt tussen bekentenissen die pressured compliant zijn en bekentenissen die pressured internalized zijn. Wat houden beide begrippen in? Wat houdt de vrijwillige valse bekentenis in?
- Pressured compliant: Deze soort wordt afgelegd in de hoop dat daarmee een eind komt aan het verhoor. De verdachte blijft zelf overtuigd van zijn onschuld.
- Pressured internalized: Deze soort in het resultaat van de gegroeide, maar onterechte overtuiging van de verdachte dat hij zich inderdaad heeft schuldig gemaakt aan iets wat verboden is.
- Vrijwillige valse bekentenis: Deze soort wordt afgelegd om de dader te beschermen of wegens de behoefte aan aandacht of roem.
Er is nogal wat kritiek op het alt-toets experiment. Om die reden is er een realistischer experiment uitgevoerd, namelijk die van Russano et al. (2005). Leg hierover uit.
Een groep studenten nam in tweetallen deel aan een onderzoek waarin allerlei problemen moesten worden opgelost. Sommige van die problemen mochten de proefpersonen samen oplossen, terwijl andere opdrachten individueel dienden te worden voltooid. Voor de individuele opdrachten gold een samenwerkingsverbod. Terwijl het tweetal aan de slag was, werd een aantal proefpersonen door hun collega om hulp gevraagd bij een individuele opdracht. De tweede proefpersoon was evenwel een handlanger van de onderzoeker. Na afloop van het onderzoek zei de proefleider dat beide deelnemers dezelfde fout hadden gemaakt bij een individuele opdracht. Daarom was de verdenking van samenwerking gerezen en werden de twee deelnemers individueel aan de tand gevoeld. Tijdens het gesprek paste de proefleider twee elementen uit de negenstappenmethode toe, namelijk het minimaliseren (bagetalliseren van het feit) en het doen van een belofte in ruil voor het ondertekenen van een bekentenis. Deze interventies werden niet in alle gevallen toegepast. Uiteindelijk waren er 4 condities: een conditie met verhoor zonder trucs, een waarin een belofte werd gedaan, een waarin geminimaliseerd werd en een waarin zowel sprake was van een belofte als van minimalisatie. De resultaten tonen aan dat de gebruikte verhoortrucs het aantal terechte bekentenissen inderdaad doen stijgen, maar dat het percentage valse bekentenissen eveneens en zelfs in sterkere mate stijgt. De likelihood ratio van een bekentenis neemt daarmee in diezelfde mate af.
Er is flinke kritiek op het alt-experiment, met name op het feit dat er zo’n groot verschil is tussen bekennen dat je een toets indrukt of bekennen dat je een moord hebt gepleegd, met alle consequenties van dien. Dit is een goed punt, maar wat is een goed tegenargument?
De druk die in experimentele verhoren van 5 minuten wordt uitgeoefend op proefpersonen is ook niet vergelijkbaar met wat de politie doet met verdachten van een misdrijf. Als er bij experimentele verhoren van 5 minuten al mensen kunnen bekennen, laat staan wat zij bekennen als ze dagenlang worden verhoord met nog veel meer druk.
Valse bekentenissen met als ultieme consequentie rechterlijke dwalingen moeten worden voorkomen. Een radicale manier om valse bekentenissen te voorkomen zou zijn om te stoppen met typische verdachtenverhoren. Hoe zou dit praktisch werken?
De verhoren met verdachten gaan dan meer lijken op getuigenverhoren, waarbij de verdachte geen vijand van de politie is die onder druk moet worden gezet om de waarheid te vertellen, maar een objectief te benaderen bron van informatie. Er is dan geen sprake meer van interrogation met als belangrijkste doel het lospeuteren van een bekentenis, maar van een investigative interview met als doel informatieverzameling en waarheidsvinding. De eerste bevindingen over deze softe aanpak zijn veelbelovend, niet alleen in termen van een reductie van valse bekentenissen, maar zelfs ook in een toename van verkregen informatie.
Wat is een andere, minder radicale, maar wel nog steeds preventieve interventie van valse bekentenissen?
Het opnemen van verdachtenverhoren kan hieraan bijdragen. Audiovisuele registraties maken niet alleen controle achteraf mogelijk, maar lijken verhoorders ook iets terughoudender te maken als het gaat om de inzet van verhoortrucs.
Wat zijn de fouten die gemaakt kunnen worden bij het gebruik van videofragmenten? Leg ze uit.
- Point of view bias: een goede opname kenmerkt zich erdoor dat de gehele verhoorkamer wordt gefilmd incl. verdachte en verhoorders, maar als alleen de verdachte in beeld wordt gebracht, voegt de opname niets toe aan een audio-opname.
- Recap bias: Alleen het laatste stukje verhoor wordt opgenomen. Dat laatste stukje is relevant, omdat daarin veelal de bekentenis staat, maar het is juist veel interessanter om de aanloop naar die bekentenis te zien.
- Framing bias: Ambigue fragmenten kunnen soms zowel ten voordele als ten nadele van de verdachte worden geïnterpreteerd en gebruikt.
