AFP 8 Ademhalingsstelsel Flashcards
Waar halen lichaamscellen hun energie uit?
Aerobe dissimilatie
Hoe word celademhaling ook wel genoemd?
Aerobe dissimilatie
Met welk weefsel zijn de luchtwegen bekleed?
Epitheel
Wat behoort tot de luchtwegen?
- Neusholte = cavum nasi
- Mondholte = cavum oris
- De keelholte = pharynx
- Strottenhoofd = epiglottis
- Luchtpijp = trachea
- Bronchiën
- Bronchiolen
- Longblaasjes = alveoli
Uit welk type kraakbeen bestaat de neus vooral?
Elastisch kraakbeen, je kunt je neus buigen zonder dat de doorgang van de lucht word geblokkeerd
Wat is het septum nasi?
Neustussenschot
Wat is chonchae?
Neusschelpen
Wat is de functie van chonchae?
De 3 conchae vullen de neusholte op zodat de luchtstroom vooral langs het slijmvlies loopt.
Waar is de neusholte mee bekleed?
Slijmvlies, eenlagig trilhaar epitheel met veel sereuze kliertjes en slijmcellen.
Waar vind de gaswisseling plaats?
In de longblaasjes naar de circulatie en vervolgens naar de cellen. Koolstofdioxide word weer afgegeven aan de circulatie gaat vervolgens naar de longblaasjes en word uitgeademd
Waaruit bestaat de neusholte?
Botweefsel en kraakbeen, is bekleed met slijmvlies
Waar ligt de cavum nasi?
Ligt ventraal in de schedel, tussen de ogen, onder de hersenen, boven de mond, voor de hersenen
Wat is de sinus paranasales?
neusbijholten
Bouw van de sinus paranasales te beschrijven
Holten in de schedel die in verbinding staan met de neusholte
Waar ligt de sinus paranasales?
Rondom de neusholte, ernaast, erboven en er tussen
Wat is een sinusitis
Neusbijholte ontsteking
Functies cavum nasi
- Zuiveren: met de neusharen en trilhaarepitheel. Ook plakken stofdeeltjes vast op het slijmvlies aan de wand
- Verwarmen: met de capillairen vlak onder het slijmvlies
- Bevochtigen: met slijm uit het slijmvlies
- Keuren: met het reukepitheel bovenin de neusholte
Wat is de cavum oris?
Mondholte
Waar ligt de mondholte?
Achter de lippen, voor de keel, onder het gehemelte, boven de tong, tussen de wangen
Wat is de vorm van de cavum oris?
Is onregelmatig want hangt af van de stand van de kaak en tong
Wat is de functie van de cavum oris?
- Stevig ademen
- Hoesten
- Klankvorming
Wat zijn de nadelen van ademhalen door je cavum oris (mondholte)
- Lucht is minder goed bewerkt
- Zuivering
- bevochtiging
- verwarming
- Keuring
Bovengenoemde vind nauwelijks plaats
Wanneer gebeurd klankvorming?
Klankvorming gebeurd voornamelijk bij uitademing. De uitgeademde lucht stroomt langs de stembanden, waardoor die in trilling gebracht worden en geluid voortbrengen
Wat is de waldeyerring?
Is een verzameling verspreid liggende gebiedjes lymfatisch weefsel op de overgang van de mondholte en neusholte naar de keelholte
Waar ligt de waldeyerring?
Achter in de neusholte en achterin de mondholte
Wat is de functie van de waldeyerring?
Alles wat we inademen en opeten (door mond en neus) komt langs dit lymfatisch weefsel en zit vol afweercellen, specifiek en niet specifieke afweer. Dus alle virussen en bacteriën en andere micro-organismen die door mond of neus naar binnen gaan worden aangepakt door ons immuunsysteem
Hoe heet de waldeyerring ook wel?
Lymfatische keelring
Hoe liggen de waldeyyering?
Als het ware in een ring
Hoe heet de neusamandel in het latijn?
Tonsilla pharyngealis
Hoe word de tonsilla pharyngealis ook wel genoemd?
Adenoid (neusamandel)
Waar ligt de tonsilla pharyngealis = adenoid?
Ligt in het dak en de achterwand van de neus-keelholte
Wat als je een adenotomie krijgt?
Word de neusamandel verwijderd
Wat zijn de tonsilla palatina?
Gehemelte amandelen of keelamandel. Het zijn 2 amandelen
Waar liggen de tonsilla palatina?
Ze liggen links en rechts achter in de keel
Wat is de tonsilla lingualis?
Tongamandel
Wat vormt de ring van waldeyerring?
- Tonsilla pharyngealis
- Evt. tonsilla tubaria (buis)
- Tonsilla palatina (2x)
- Tonsilla lingualis
Wat is de pharynx?
Keelholte
Waar ligt de pharynx?
Achter de mond en neusholte, voor wervelkolom
Wat is de functie van de pharynx?
Kruising van voedselweg en ademweg
Staat de luchtpijp altijd open?
De luchtpijp staat altijd open behalve wanneer er een voedselbrok doorgeslikt word. Op dat moment dekt het strotklepje de toegang tot het strottenhoofd af
Uit welke drie delen bestaat de pharynx?
- Nasopharynx (achter de neus)
- Oropharynx (achter de mond)
- Laryngopharynx (achter de larynx)
Wat is de epiglottis
Strottenklepje.Stevige koker die opgebouwd is uit een aantal kraakbeenstukken
Hoe heet het strottenhoofd in het Latijns?
Larynx
Waar ligt de larynx?
In de hals, ventraal van de slokdarm, voor pharynx, onder de tong en boven de luchtpijp
Wat is de bouw van de larynx?
Kraakbeenstukken bekleed met slijmvlies met trilhaarepitheel
Is een kokertje van verschillende kraakbeen stukken
Wat is de functie van de larynx?
Stemvorming door de stembanden
Hoe heet de luchtpijp in het Latijns?
Trachea
Waar ligt de trachea?
Achter het borstbeen, in het mediastinum. Achter de aorta en de grote bloedvaten
Wat is de bouw van de trachea?
Kraakbeenringen. Pijpje van ringen. Hoefijzers, de achterkant is open
Dit is omdat het niet dicht gedrukt kan worden
Binnenkant: slijmvlies met trilhaarepitheel
Wat is de functie van de trachea?
Transport van lucht en zuivering
Stofdeeltjes die toch door de neus en keelholte in de trachea terecht zijn gekomen die plakken aan het slijmvlies en worden door de trilhaarslag naar de keel getransporteerd en slik je het door
Wat is de bifurcatio?
Onderin de trachea botsen we op een splitsing en dit is de bifurcatio.
De bifurcatio is de splitsing van linker hoofdbronchus en rechter hoofdbronchus
Word ook wel bifurcatio tracheae genoemd
Wat is de carina?
De “kam” die je ziet in de bifurcatio
De kam zit tussen de hoofd splitsingen in
Uit hoeveel longkwabben bestaat de rechter long?
Drie longkwabben
Deze vertakkingen heten: bronchi lobares
Lobus = kwab
Uit hoeveel longkwabben bestaat de linker long?
Twee longkwabben, deze long is kleiner omdat het hart hier meer ligt
Hoe heten de kleinste vertakkingen van de bronchus boom?
Bronchioli
Wat is de bouw van de bronchioli?
Hebben geen kraakbeen meer maar alleen gladspierweefsel
Waar liggen de bronchioli?
Aan het eind van een vertakking, vlak voor de alveoli (longblaasje)
Wat is de functie van de bronchioli?
Transport van lucht
Waar eindigt de bronchusboom?
In de alveoli
Latijnse benaming longblaasje
Alveoli
Alveoli pulmonales
Wat is de bouw van de alveoli?
Heel dun epitheel (eenlagig plaveiselepitheel/plaatepitheel)
Waar zijn de alveolus mee omgeven?
Door een dicht capillairnetwerk (rijk netwerk)
Wat is de functie van de alveoli?
Gasuitwisseling tussen het inwendige en uitwendige milieu
Wat is de pleura?
Longvlies
Waar zit de pleura visceralis?
Tegen de long aan, geplakt tegen de long
Waar zit de pleura parietalis?
Zit geplakt tegen de thoraxwand, het diafragma en het hartzakje
Waar zit de pleuraholte?
Tussen het viceralis en de parietalis blad
Wat is mesotheel?
Eenlagig pleveisel epitheel die de bekleding vormt tussen sereuze vliezen.
Zoals buikvlies, het hartzakje en de longen
Wat is de pleurasinus?
Onder in de longen zit een ruimte.
Bestaat uit de pleura parietalis
Vocht achter de longen
Wat is de longhilus (of hilum)?
De toegangspoort naar de long, waar alle structuren erin of eruit komen zoals bloedvaten, lymfevaten en zenuwen.
Hoe vind gaswisseling plaats?
Door middel van diffusie
Wat is diffusie?
Beweging van deeltjes van een hoge concentratie naar een lage concentratie
Hoe gaat gasuitwisseling in de longen door diffusie
Zuurstof diffundeert van alveoli naar het bloed en wordt in de erytrocyten vastgehouden door HB
Koolstofdioxide diffundeert vanuit het bloed naar de alveoli
Wat is inspiratie
Inademing
Wat gebeurd er bij inspiratie (ademhalingsbewegingen)
Bij inademing:
- Aanspanning van het diafragma, dus het gaat omlaag
- Aanspanning van de mm. intercostales externae (buitenste tussenribspieren), dus gaan omlaag
Totaal:
Volume thorax groter
De druk in de thorax lager
Aanzuiging van lucht naar binnen
Wat is expiratie?
Uitademing
Wat gebeurd er bij expiratie?
Uitademing gaat passief
1. Ribben zakken naar beneden door de zwaartekracht
2. Longen veren terug door hun elasticiteit, daardoor verkleint het thoraxvolume
3. Buikinhoud duwt het diafragma weer naar boven
Totaal:
Volume van thorax kleiner
De druk in de thorax hoger
–> Lucht gaat eruit
Wanneer heb je een onbewuste onderbreking?
- Zuchten
- Geeuwen
- Slikken
- Niezen
- Hoesten
- Hikken
- Braken
- Persen
Wat gebeurd er bij een spirometer?
Er kan een longfunctieonderzoek worden gedaan. Je ademt in en uit door een buis die aangesloten zit op een computer
Pc analyseert de hoeveelheden in en uitgeademde lucht
Ademvolume (VT)
De hoeveelheid lucht die in rust in één ademteug ingeademd wordt. 0,5 liter
Inspiratoir reservevolume (IRV)
De hoeveelheid lucht die na een normale inademing nog extra ingeademd kan worden.
IRV mannen: 3 L
IRV vrouwen: 2 L
Experiratoir reservevolume (ERV)
De hoeveelheid lucht die na een gewone uitademing nog extra uitgeademd kan worden
Ongeveer 1 L
Residuvolume (RV)
De hoeveelheid lucht die na maximale uitademing in de longen achterblijft, kan je er niet uitblazen
Mannen: 1,5 L
Vrouwen: 1 L
Vitale capaciteit
De hoeveelheid lucht die na een maximale uitademing maximaal kan worden ingeademd
Mannen: 4,5 L
Vrouwen: 3,5 L
Functionele residulongcapaciteit
De hoeveelheid lucht die een rustige uitademhaling nog in de longen aanwezig is (2,5 L)
Totale longcapaciteit
Dat is een maat voor de thorax en geeft aan hoeveel lucht er totaal in de thorax zit
De hoeveelheid lucht die de longen bevatten na maximale inademing
Mannen: 6 L
Vrouwen: 4,5 L
Éénsecondelongcapaciteit
Forced experitary volume (FEV1)
De hoeveelheid lucht die in één seconde uitgeademd kan worden
Hoe bereken je het ademminuut volume?
Frequentie x ademteugvolume
12-16 keer x 500ml = 6liter/ min
Ademminuutvolume/éénsecondelongcapaciteit
Hoeveelheid lucht die in één minuut wordt in- of uitgeademd word
Wat is de dode ruimte?
Anatomische dode ruimte:
De inhoud van de luchtwegen waarin geen gasuitwisseling plaatsvindt = 150 ml
Dode ruimte wordt gevormd door thachea, bronchien en bronchiolen
Gasanalyse
???????????
Oorzaken van dyspnoe (5)
In de luchtwegen (hoog/laag door obstructie, spasme, slijm, ontsteking of tumor)
In de omliggende weefsels (pijn aan buikwond, pleura-aandoening, thoraxletsel, spieraandoening)
In de circulatie (ruiterembolie of hartfalen)
In het bloed (anemie)
In de lucht (bij rookontwikkeling)
Wat is dyspneu?
Kortademigheid, benauwdheid
Objectief
Zichtbaar en hoorbaar
Subjectief
Wat je niet kan zien of horen, bijvoorbeeld patient heeft pijn op de borst
Dysfonie
Heesheid
Stridor
Piepen en zuchten
Auscultatie
Longgeluiden die je kan horen met de stethoscoop
Inspiratoire stridor (+ geef een voorbeeld)
Hoorbare inademing door belemmering in de bovenste luchtwegen
Verslikking
Expiratoire stridor (+ geef een voorbeeld)
Hoorbare piepende uitademing door belemmering in de onderste luchtwegen
Astma
Tachypneu
Te snelle ademhaling >20 keer per minuut
Bradypneu
Te langzame ademhaling <10 keer per minuut
Ademdepressie
<8 keer per minuut
Apneu
Geen frequentie, geen diepte
Hyperpneu
Diepe ademhaling, meer volume per ademteug, daarbij worden hulpademhalingsspieren ingezet
Hypopneu
Ondiepe ademhaling, minder volume per ademteug
Hoestreflex
Treed op als het slijmvlies van de diepere luchtwegen wordt geprikkeld
Helder of wittig slijm
Virale infectie
Groenig sputum
Bacteriële infectie
Hemoptoë
Ophoesten van bloed
Hypoxemie
Lagere zuurstofspanning
Hypercapnie
Hogere koolstofdioxide spanning
Cyanose
Blauwzucht, blauwige verkleuring van de huid en slijmvliezen. Veroorzaakt door verhoogd gehalte onverzadigd hemoglobine in het bloed dat door capillairen of venulen stroomt
Ademcentrum ????
Door welk bloedvat wordt het longweefsel zelf van zuurstof voorzien?
Arteriae bronchialis
Saturatie
Erytrocyten bevatten hemoglobine. 1 Hb kan 24 o2 moleculen binnen dan is de sat 100%
Normaalwaarde 95/100%
Cyanose zie je bij een sat <70% en is blauwer en donkerder van kleur
Perifere cynanose
Onder verzadiging van het perifere bloed, door vertraagde passage
Oorzaken perifere cyanose
Slechte aanvoer (sterk verlaagd HMV)
Slechte doorgankelijkheid (vasoconstrictie of arteriosclerose)
Slechte afvoer (trombose)
Arteriële zuurstof onderverzadiging
Centrale cyanose
Al het arteriële bloed heeft te weinig zuurstof in zich
Oorzaken centrale cyanose
Hartafwijking: gat in septum vermenging van zuurstof arm en rijk bloed
Longafwijking: slechte zuurstof opname
Symptomen blauwe lippen en tong
Respiratoire insufficiëntie
Kan de ademhaling de zuurstofspanning in het bloed niet op peil houden
de bloedwaarden worden slechter:
Hypoxemie p02 naar beneden
Hypercapnie pco2 omhoog
Respiritoire acidose PH naar beneden
En er ontstaat een hypoxie p02 naar beneden in weefsels
Onverwacht optreden van hyper-tachypneu (snelle, diepe ademingen) door emoties, nervositeit of spanningen
Hyperventilatiesyndroom
Hyperventilatie syndroom
Kies uit;
Hypocapnie/ hypercapnie
Alkalose/ acidose
Wel/ geen compensatiemechanisme
Te veel CO2 wordt uitgeademd door snelle en diepe ademhalingen
Hypocapnie
Alkalose
Geen compensatiemechanisme
Kussmaul-ademhaling
Kies uit;
Hypocapnie/ hypercapnie
Alkalose/ acidose
Wel/ geen compensatiemechanisme
Te veel CO2 wordt uitgeademd door snelle en diepe ademhalingen
Hypocapnie
Alkalose
Compensatiemechanisme om teveel zuur kwijt te raken bij metabole acidose
Regelmatig stijgen en dalen in frequentie en diepte van de ademhaling met tussenperiodes van apnoe
Geen ademhaling - langzaam, niet zo diep - diep en snel
Cheyne- stokes
Wanneer is cheyne-stokes ongevaarlijk?
Bij een onrijp ademcentrum: bij pasgeborenen
Oorzaken van een cheyne-stokes ademhaling
Onrijp ademcentrum: bij pasgeborenen
Onvoldoende doorbloeding ademcentrum: CVA, shock, stervensproces
Vergiftiging met medicatie
Vanaf wanneer is centrale cyanose op te merken?
Bij een saturatie lager dan 70%
Het percentage zuurstof in de uitademingslucht is lager dan dat van de alveolaire lucht
Juist of onjuist
Onjuist
Het percentage zuurstof in de uitademingslucht is hoger dan dat van de alveolaire lucht, doordat de ‘oude’ alveolaire lucht zich met de lucht uit de anatomische dode ruimte vermengd. De lucht die in de anatomische dode ruimte zit, bevat in verhouding de meeste zuurstof en wordt het eerst uitgeademd. Hiervan profiteert iemand die mond-op-mondbeademing krijgt.
Het percentage CO2 in de uitademingslucht is lager dan dat van de alveolaire lucht
Juist of onjuist
Juist
Het percentage CO2 in de uitademingslucht is lager dan dat van de alveolaire lucht, doordat de ‘oude’ alveolaire lucht zich met de lucht uit de anatomische dode ruimte vermengd (waarin minder CO2 zit).
Hoeveel ml van het ademvolume bevindt zich in de anatomische dode ruimte?
De inhoud van de luchtwegen waarin geen gaswisseling plaatsvindt
Welke arteriën meten vooral het zuurstof en CO2 gehalte?
a. carotis (halsslagaderen)
Ademhalingscentrum
In het verlengde merg en in de hersenstam bevinden zich concentraties zenuwcellen die zodanig samen werken dat ze het functionele centrum van ademregulatie vormen
Doorbloeding van de longen
= Longcirculatie
Zuurstofarm bloed gaat via de arteriae pulmonales naar de longen. In de longen word het van zuurstof voorzien. Dit bloed stroomt via de venae pulmonales direct naar het hart terug
Ventilatie
Verversen van de lucht in de luchtwegen, waarbij verse lucht ingeademd en gebruikte lucht word afgevoerd
Hyperventilatie
Onverwacht optreden van hyper-tachypneu door emoties, nervositeit of spanning
Te veel koolstofdioxide word uitgeademd en ontstaan hypocapnie en alkalose (PH stijgt)
Kussmaul-ademhaling
Snelle, diepe (snurkende) ademhaling, regelmatige ademhaling (hyper-tachypneu
Compensatiemechanisme om poging om te veel zuur kwijt te raken door c02 uit te ademen
Ph gaat omlaag