8. bieguny inteligencji Flashcards
niepełnosprawność intelektualna
iloraz inteligencji poniżej dwóch SD od średniej = poniżej 70 IQ
lewa strona rozkładu
nazewnictwo dawniej: ociężałość umysłowa – debilizm – imbecylizm – idiotyzm (kretynizm/matołectwo to dawna nazwa wrodzonego niedoboru jodu i zaburzeń tarczycy)
stopnie upośledzenia
- Lekkie – IQ 50-69; u dorosłych WU od 9-12 lat, 85% upośledzonych
- Umiarkowane – IQ 35-49; od 6 do mniej niż 9 lat, 10%
- Znaczne – IQ 20-34; od 3 do mniej niż 6 lat, 4%
- Głębokie – IQ poniżej 20; poniżej 3 lat, ok. 1%
osoby z niepełnosprawnością intelektualną - 2 problemy
- Podstawowy deficyt w ich zdolności myślenia
- Istotnie ograniczona zdolność do dostosowania się do wymagań normalnego życia
problemy ujawniają się w zakresie umiejętności
- pojęciowych
- społecznych
- praktycznych
ID rozpoczyna się…
w okresie rozwojowym (dzieciństwo, adolescencja). Jeśli symptomy pojawiają się po 18 roku życia – rozpoznaje się znaczne zaburzenie neuropoznawcze. ID dotyka ok. 2% populacji. mężczyźni:kobiety -> 3:2
hipotezy poznawczego podłoża upośledzenia
mała pojemność magazynu pamięci sensorycznej, deficyty na etapie kodowania bodźców, zmniejszona wydajność podtrzymywania informacji w WM, deficyty uwagowe, brak umiejętności posługiwania się wydajnymi strategiami poznawczymi
Zespół Sawanta
uczony głupiec, genialny idiota (Wawro – malarz, Kim Peek – niezwykła pamięć i obliczenia, Lemke – pamięć utworów muzycznych)
poziomy zdolności
potencjał genetyczny -> zdolności -> wybitne uzdolnienia -> talent -> geniusz
rodzaje zdolności
- ogólne zdolności poznawcze
- wybitne zdolności poznawcze (talenty)
- szczególna aktywność twórcza (zdolności kreatywne)
- zdolności społeczne (przywódcze)
Model Tannenbauma - wybitne uzdolnienia
Arthur Tannenbaum sformułował koncepcję psychospołeczną:
* Wysoki poziom inteligencji ogólnej + specyficzny talent w jakiejś dziedzinie
* Czynniki pozaintelektualne, np. cechy osobowości, motywacja, stan zdrowia, wsparcie środowiska, przypadek
Model Renzullego – wybitne uzdolnienia – koncepcja trójkołowa uzdolnień
Joseph Renzulli rozróżnia: wybitne zdolności szkolne i akademickie + twórczy wkład do wybranej dziedziny (kreatywność)
Koncepcja trójkołowa uzdolnień zakłada ścisłą interakcję:
1. Wysokich zdolności poznawczych (uzdolnienia ogólne i szybkie uczenie się w zakresie danej dziedziny)
2. Kreatywności (płynność, giętkość, oryginalność, otwartość, ciekawość, zainteresowania estetyczne)
3. Motywacji (zaangażowanie w zadanie)
podłoże poznawcze wybitnych uzdolnień
nadzwyczajna sprawność myślenia i pamięci + niezwykłe tempo uczenia się + metakomponenty (wybór skutecznych strategii i planowania własnych czynności)
opieka nad wybitnie zdolnymi
identyfikacja + stymulacja + poradnictwo