Διάλεξη 8-Λίπη και έλαια ποιοτικός έλεγχος Flashcards
Τι είναι εδώδιμα λίπη και έλαια
Εδώδιμα λίπη και έλαια είναι τα κατάλληλα γλυκερίδια των διάφορων λιπαρών οξέων, φυτικής ή ζωϊκής προέλευσης τα οποία φέρουν και μικρές ποσότητες άλλων λιποειδών και τα οποία φέρονται στο εμπόριο και χρησιμοποιούνται για την διατροφή του ανθρώπου
Ποιο είναι το κύριο συστατικό των λιπών και των ελαίων και σε τι ποσοστό υπάρχει
Τριγλυκερίδια >95%
Άλλα συστατικά των λιπών και των ελαίων
Ελεύθερα λιπαρά οξέα (υπεύθυνα για την οξύτητα του ελαίου)
Φαινολικές ενώσεις
Φωσφατίδια
Βιταμίνες A, D, E
Φυτοστερόλες
Μονογλυκερίδια και Διγλυκερίδια
Ποια είναι η διαφορά ελαίων και λιπών ως προς την σύσταση
Ως έλαια νοούνται αυτά με ελαιώδη υφή στους 20 βαθμούς κελσίου, ενώ ως λίπη νοούνται αυτά με αλοιφώδη ή στερεή υφή στους 20 βαθμούς κελσίου
Ποια είναι η σύσταση των τριγλυκεριδίων των λιπών και ελαίων
Εστέρες γλυκερόλης με ανώτερα λιπαρά οξέα
Γιατί τα λίπη και έλαια παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατροφή του ανθρώπου
-Αποτελούν βασική πηγή ενέργειας
-Αποτελούν βασικό δομικό συστατικό των κυττάρων
-Αποτελούν βασική πηγή λιποδιαλυτών βιταμινών
-Αποτελούν βασική πηγή φυτοστερολών (μειώνουν την βιοδιαθεσιμότητα της χοληστερόλης)
-Αποτελούν πηγή απαραίτητων λιπαρών οξέων (Λινελαϊκό και α-λινολενικό οξύ)
-Βελτιώνουν την σύσταση, άρωμα και γεύση των τροφίμων
-Αποτελούν μέσο θερμικής επεξεργασίας για το μαγείρεμα
Τι είναι το ελαιόλαδο
Είναι το έλαιο που λαμβάνεται από τον καρπό του ελαιόδεντρου και αποδίδει με έκθλιψη 10-30% έλαιο.
Στο εμπόριο διατίθεται σε διάφορες ποιότητες ανάλογα με την οξύτητά του (περιεκτικότητα σε ελαϊκό οξύ)
Τι είναι το παρθένο ελαιόλαδο
Το λάδι που λαμβάνεται από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές ή φυσικές μεθόδους σε συνθήκες που δεν προκαλούν αλλοίωση του λαδιού
Ποια είδη ελαιολάδου υπάρχουν στην αγορά και ποια η περιεκτικότητά τους σε ελεύθερα λιπαρά οξέα
Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο <=0.8%
Παρθένο ελαιόλαδο <=2%
Εξευγενισμένο ελαιόλαδο <=0.3%
Μειονεκτικό ελαιόλαδο <=3.3%
Εξευγενισμένο πυρηνέλαιο <=3.3%
Σε ποιες κατηγορίες βλέπουμε κυρίως τα ελαιόλαδα στην αγορά
Παρθένα
Εξευγενισμένα
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά για την αξιολόγηση της ποιότητας του ελαιολάδου
Οξύτητα
Οξείδωση
Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά
Χρώμα
Τι είναι τα σπορέλαια
Έλαια που λαμβάνονται με έκθλιψη ή/και εκχύλιση των ελαιούχων καρπών και σπερμάτων διάφορων φυτών και τα οποία διατίθεντε προς κατανάλωση μετά από κατάλληλη επεξεργασία (εξευγενισμό)
Ποια είναι τα στάδια παραλαβής των σπορελαίων και πυρηνελαίων
- Ελαφριά πίεση ή ελαφριά άλεση
- Εκχύλιση με οργανικό διαλύτη (εξάνιο, ελαφριά βενζίνη)
- Παραλαβή και αποθήκευση των ακατέργαστων σπορελαίων
- Παραλαβή και αποθήκευση των υπολειμμάτων της εκχύλισης
Πείτε κάποια είδη σπορελαίων
Αραβοσιτέλαιο
Βαμβακέλαιο
Σογιέλαιο
Ηλιέλαιο
Σησαμέλαιο
Ποιες είναι οι χημικές και φυσικές σταθερές που καθορίζουν την ποιότητα των λιπών και ελαίων
Σημείο τήξης
Σημείο καπνού
Σημείο ανάφλεξης
Υγρασία
Ποια είναι τα βασικά στάδια παραγωγής του παρθένου ελαιολάδου
- Καθαρισμός και πλύσιμο του ελαιόκαρπου
- Άλεση του ελαιόκαρπου
- Μάλαξη με ή και χωρίς ήπια θέρμανση του ελαιόκαρπου
- Εξαγωγή του ελαιόλαδου με πίεση ή/και φυγοκέντρηση
- Καθαρισμός του ελαιόλαδου με διήθηση
- Έλεγχος της ποιότητας και αποθήκευση
- Παραλαβή και αποθήκευση των υπολειμμάτων
Ποια είναι τα βασικά κριτήρια ποιότητας του παρθένου ελαιολάδου που σχετίζονται με τα βασικά στάδια παραγωγής
- Προσυλλεκτικές μεταχειρίσεις (κλίμα, έδαφος, ποικιλία)
- Συλλεκτικές και μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις (αποθήκευση, μεταφορά, συγκομιδή)
- Μετασυλλετικές μεταχειρίσεις (στάδιο επεξεργασίας)
Τι έχει σαν αποτέλεσμα ο εξευγενισμός (ραφινάρισμα)
Την δραστική μείωση των φαινολικών ουσιών
Ποια στάδια περιλαμβάνει η διαδικασία του εξευγενισμού
- Αποκομμίωση (απομάκρυνση κόμμεων, ρητινών και τριγλυκεριδίων υψηλού μοριακού βάρους)
- Εξουδετέρωση (μείωση της οξύτητας με την επίδραση καυστικών αλκαλίων)
- Αποχρωματισμός ή λεύκανση (απομάκρυνση των χρωστικών με ενεργό άνθρακα, αποχρωστικές γαίες)
- Απόσμηση (απομάκρυνση δυσάρεστων οσμών με υπέρθερμους υδρατμούς)
Τι είναι η υδρογόνωση
Είναι ο κορεσμός των διπλών δεσμών των ακόρεστων λιπαρών οξέων με υδρογόνο με αποτέλεσμα την μετατροπή τους σε μερικώς ή πλήρως υδρογονωμένα λίπη