6. Acute medische situaties 1 (bewustzijnsverlies) Flashcards
Welke 3 stadia van verminderd bewustzijn zijn er?
- Somnolentie: slaperigheid, dufheid
- Sopor: diepe slaap, kan nog wel door prikkels gewekt worden
- Coma: kan niet door prikkels gewekt worden
Wat zijn 4 oorzaken van acuut bewustzijnsverlies?
- Syncope (vasovagale collaps)
- Hypoglykemie
- Hartstilstand
- Epileptisch insult
Wat is de meest voorkomende oorzaak van
acuut bewustzijnsverlies in de tandheelkundige praktijk
Syncope
Wat is een syncope?
Tijdelijke vermindering van de bloedstroom > daling systemische bloeddruk > hypoperfusie (langere tijd O2-tekort > schade) en zuurstoftekort van hersenen
Wat is een vasovagale collaps? (2)
- Meest voorkomende syncope (vorm van flauwvallen)
- Het is een tijdelijk en omkeerbaar bewustzijnsverlies (syncope) hetgeen wordt veroorzaakt door een algehele bloedvatverwijding door stimulatie van de hersenzenuw de nervus vagus waardoor de bloeddruk sterk daalt.
Wat zijn factoren die een vasovagale collaps/syncope kunnen veroorzaken/uitlokken? (7)
- Angst
- Krachtige inspanning (post-exercise sycope)
- Hitte, diarree
- Honger
- Geringe pijnprikkel
- Zien van bloed
- Alcohol of bepaalde medicijnen (NO, diuretica)
hoe kan je een vasovagale collaps/syncope herkennen? (7)
- bleke huid
- zweten
- gapen
- misselijk
- zwak gevoel in de benen
- duizelig
- zwart zien / sterretjes zien
Wat doe je als er een syncope optreedt? (8)
- Behandeling staken
- Hoofd omlaag brengen
- Hoofd tussen de knieën
- Trendelenburg-houding
- Knellende kleding losmaken
- Uitlokkende factoren bespreken
- Klachten kunnen 30 min aanhouden
Wat is orthostatische hypotensie?
Komt door autonoom falen. Te weinig vasoconstrictie in de benen bij opstaan > te weinig bloed naar hersenen
- Tieners vlak na groeispurt
- Medicatie (bepaalde antihypertensiva: ouderen)
- Nierziekten
- Diabetes
LANGZAAM UIT STOEL OPSTAAN!
Wat is hypoglykemie? (4)
Voornamelijk bij diabetespatiënten die behandeld worden met insuline of medicatie die insuline-afgifte stimuleert.
- De bloedglucose spiegel is te laag.
- Insuline verhoogt de opname van glucose in de cel en verlaagt zo de bloedglucosespiegel.
- De hersenen hebben glucose nodig voor metabolisme.
Wat is de normaalwaarde van glucose?
Tussen de 4 en 8
mmol/l
Wat zijn kenmerken van hypoglykemie?
- Hongergevoel
- Transpireren
- Bleekheid
- Trillende handen
- Suf, onrustig
- Verwijde pupillen
- Normale pols
- Bewustzijnsverlies (soms)
Wat te doen wanneer een patiënt hypoglykemie heeft en bij bewustzijn is? (4)
- bloedsuikergehalte laten bepalen
- glucose bevattende vloeistof en eten
- na 20 minuten opnieuw bepalen bloedsuiker
- eventueel voortzetting behandeling
Wat te doen wanneer een patiënt hypoglykemie heeft en bewustzijnsVERLIES heeft? (5)
- ABC
- 1 mg glucagon injecteren (i.m. / s.c.)
- na bewustzijn toedienen glucose en koolhydraten (oraal)
- doorsturen huisarts
- bij geen verandering bewustzijnsverlies –> ABC en 112
Wat houdt ABC in?
ABC (airway, breathing, circulation) dmv prikkel (praten/roepen/schudden)
Waardoor kan een hartstilstand optreden? (5)
● Hartinfarct
● Ritmestoornis
● Eindstadium anafylactische reactie
● Verstikking
● Overdosering of intravasale injectie lokaal
anestheticum (zeldzaam)
Hoe verloopt een myocardinfarct? (4)
- Afsluiting kransslagader
- Hartspier krijgt te weinig zuurstofrijk bloed
- Ischemie
- Infarct
Wat is een hartblok?
= Atrioventriculair blok, AV blok (AV-knoop)
Hartritmestoornis
Waarvan zijn de klachten afhankelijk bij een AV-blok (hartblok)
de soort
Wat zijn de symptomen van een AV-blok? (3)
- Duizeligheid
- Flauwvallen
- Ernstig: POB,
kortademigheid, extreme
moeheid
Hoe verloopt een elektrische prikkel in het hart
Sinusknoop (rechter atrium) > AV-knoop > Bundel van His (rechter ventrikel) > Bundeltakken > Purkinjevezels
Wat zijn kenmerken van een hartstilstand? (5)
- Diepe bewusteloosheid
- Soms epilepsieachtige krampen
- Ademstilstand
- Wasbleek uiterlijk
- Ontbreken arteriële pulsaties
Wat doe je bij een hartstilstand? (2)
- Start reanimatie (AED)
- Alarmeer ambulance via 1-1-2
Wat is erger: stoornissen ventriculair of stoornissen supraventriculair?
Ventriculair
Wat is een anafylactische reactie?
Immunologische overgevoeligheidsreactie (IgE
gemedieerd) na aanraking met allergeen (allergische reactie)
* Nooit na eerste contact met allergeen
Waardoor kan een anafylactische reactie ontstaan? (2)
- Voedsel, insectengif, medicijnen
- Zeldzaam na aanraking met THK materialen
Hoe snel zijn verschijnselen van een anafylactische reactie merk/zichtbaar
Binnen enkele minuten na contact met allergeen
Wat zijn beperkte verschijnselen bij een anafylactische reactie? (3)
- Onwel
- Jeuk, tintelingen
- Huiduitslag en oedeem
Wat zijn ernstige verschijnselen bij een anafylactische reactie? (5)
- Piepende ademhaling (dyspnoe)
- Buikpijn, misselijkheid, braken
- Snelle pols
- Bewustzijnsverlies
- Shock
Wat kan je doen om een anafylactische reactie te voorkomen (preventief)
Contact met allergeen vermijden
Wat doe je als er toch een anafylactische reactie ontstaat? (4)
- Antihistaminicum per os (onderdrukt allergische reactie)
- Controle ademhaling en hartslag (ABC)
- Bepaald verdere beleid met huisarts
- Ernstige symptomen: 112 bellen
Wat doe je bij ernstige anafylactische symptomen? (2)
- Controle ademhaling en hartslag (ABC)
- Alarmeer ambulance via 112
Wat kan een tandarts doen aan een anafylactische reactie in de praktijk?
-0.5 ml adrenaline, herhaal dit na 10 min (epipen 0.3mg).
-2 mg clemastine (antihistaminicum)
-25 mg prednisolon.
-Zuurstof
Waar staat de afkorting CVA voor?
Cerebro Vasculair Accident
Welke 2 CVA’s onderscheiden we?
- Hersenbloeding = Bloedig (20%)
- Herseninfarct = Onbloedig (80%)
Welke uitvalsverschijnselen kunnen plaatsvinden bij een CVA?
- Halfzijdige verlamming arm en gelaat
- Stoornissen in spraak en taal
Wat is het verschil tussen een TIA en CVA? (duur)
TIA: <24h (ischemisch)
CVA: >24h
Waar staat FAST voor?
Face, Arm, Speech, Time
Wat te doen bij een CVA
Face (mondhoek hangt)
Arms (armen optillen)
Speech (onsamenhangend)
Time (hoelang zijn de klachten aanwezig)
1-1-2
Wat is een epileptisch insult?
Plotseling optredende functiestoornis van de hersenen door elektrische
ontlading van de hersencellen
Welke 3 soorten epileptische insulten zijn er?
- Partieel
- Gegeneraliseerd
- Absence
Wat is een partiële epileptisch insult? (4)
Er is een duidelijk omschreven locatie in de hersenen.
- Patiënt voelt aanval vaak aankomen: aura
- Trekkingen van een arm of been
- Bewustzijn kan gestoord zijn
Wat is een gegeneraliseerde tonisch-clonische aanval (epilepsie)? (4)
- Gehele verkramping van het lichaam
- Bewustzijnsverlies
- Tongbeet
- Urineverlies
Wat is een absence (epilepsie)?
Kortdurend bewustzijnsverlies met knipperen van de ogen
Wat zijn uitlokkende factoren van epilepsie? (4)
- Pijn
- Spanning
- Slaapgebrek
- Onvoldoende eten
Uit welke 4 fasen is een epileptisch insult te onderscheiden?
- Aura
- Tonische fase
- Clonische fase
- Na clonische fase
Wat te doen tijdens een epileptisch insult?
- Zorg voor ruimte
- Controleer hartslag en ademhaling (ABC)
- Overleg huisarts
- Status epilepticus (>30 min): controleer luchtweg, alarmeer ambulance (112), zuurstoftoediening indien mogelijk
Dikwijls is oorzaak van bewustzijnsverlies onbekend wat doe je dan?
- Controleer bewustzijn dmv prikkel (praten / roepen /
schudden) - Airway – ademweg vrij?
- Breathing – ademt patiënt zelfstandig?
- Circulation – pols te voelen?
Is bewustzijnsverlies in de meeste gevallen tijdelijk en onschadelijk?
Ja
Hoe kan je risico’s voor bewustzijnsverlies inschatten?
- Weet wie je in de stoel hebt (risico-inschatting)
- Jong / oud, Medicatie, Diabetes, Hartpatiënt, Allergie
Is het belangrijk om EHBO/BLS bij te houden?
Ja
Wat is dyspneu/dyspnoe?
