6 Flashcards
یادگیری از نظر روانشناسان شناختی
از نظر شناختی ها، یادگیری، ایجاد تغییر در رفتار آشکار نیست، بلکه ایجاد تغییر در ساخت شناسی و فرایندهای ذهنی است.
پیشگامان مکتب گشتالت
ورتایمر(بنیان‌گذار رسمی)
کهلر
کافکا
لوین
گشتالت
گشتالت یعنی خاصیتی که در کل نهفته است و از اجزای تشکیل دهنده ی ان بیشتر است
گشتالتی ها معتقدند
که بررسی رفتار هنگامی موفقیت امیز است که به کل موجود واکنش کننده و کل رفتار توجه شود، نه به اجزای ان
از نظر گشتالتی ها فرد در مواجهه با مسئله ای تازه چکار میکند؟
به نجربه گذشته خود رو می اورد تا ادراک مسئله جدید برایش راحتتر باشد
یادگیری از راه بینش
بینش یعنی پیدا کردن ناگهانی پاسخ یک مسئله که این نوع بینش، به تدریج و به کمک تقویت تمرین ها اموخته نمی‌شود.
در یادگیری از راه بینش، زمانی صرف کوشش و خطا می‌شود، اما این کوشش و خطا بیشتر ذهنی است تا رفتاری.
مهمترین قوانین سازمان ادراکی
قانون طرح گرایی یا پراگنانز قانون شباهت قانون مجاورت قانون بستن و تکمیل یا ترمیم قانون ادامه خوب قانون سادگی قانون شکل و زمینه
نام دیگر قانون طرح گرایی
پراگنانز
نام دیگر قانون تکمیل
بستن
ترمیم
طرح گرایی یا پراگنانز
این قانون می‌گوید پدیده‌ای را که میخواهیم درک کنیم، باید تا اندازه‌ای از ویژگی‌ها و کیفیاتی مانند تقارن، سادگی، ایجاز و هماهنگی برخوردار باشد. یعنی معنی‌دار، کامل و ساده باشد.
مهم ترین اصل ادراکی از نظر گشتالت
پراگنانز
قوانین مشتق شده از پراگنانز
قانون شباهت قانون مجاورت قانون بستن یا تکمیل قانون ادامه‌ی خوب قانون سادگی قانون شکل و زمینه
قانون شباهت
مطالب مشابه یا همگون بهتر درک می شوند
قانون مجاورت
پدیده ها و اموری که نزدیک به هم قرار دارند
در مورد زمان نیز صادق است
قانون بستن و تکمیل یا ترمیم
شکل های غیر کامل به صورت واحد‌های کامل درک می‌شوند. کافکا عقیده دارد که قانون تکمیل در نظریه گشتالت همان نقشی را بازی میکند که تقویت در نظریه‌های تقویت بر عهده دارد
قانون بستن یا تکمیل، بیشتر از سایر اصول گشتالت به موضوعات یادگیری و حافظه مربوط است.
قانون سادگی
ما پدیده ها را بصورت ساده شده ادراک می کنیم
قانون شکل و زمینه
بر اساس این اصل، بخشی که مورد توجه قرار میگیرد، شکل است و بخشی که مبهم و نامتمایز است، زمینه نام دارد. شکل باید در زمینه‌ای که ظاهر می‌شود، بارزتر و برجسته‌تر از زمینه باشد
از نظر هب یادگیری‌های شناختی مانند درک معنای شعر از طریق چه فرایندی اتفاق می‌افتد؟
بازآرایی مجتمع‌های سلولی و زنجیره‌های مرحله‌ای
یادگیری اصیل از نظر آزوبل
یادگیری معنی‌دار کلامی
اساس نظام اموزشی ازوبل بر دو چیز استوار است
اموخته های قبلی فرد
دیگری سازماندهی این اموخته‌ها
موثرترین شیوه‌های یادگیری از نظر ازوبل
یکی از موثرترین شیوه‌های یادگیری این است که معلم وظیفه دارد پیش از اغاز هر کلاس خلاصه‌ای از موادی را که باید برای شاگردان تدریس شود، بیان کند که به ان پیش سازمان‌دهنده گویند.
پیش سازمان دهنده (آزوبل)
پیش‌سازمان‌دهنده یک نقش واسطه‌ای بین دانسته‌های قبلی و انچه باید اموخته شود، دارد.
عواملی که سبب بهبود ساخت شناختی و در نتیجه‌ی افزایش کیفیت یادگیری می‌شوند عبارت‌اند از:
سازمان، ثبات و روشنی دانش یادگیرنده در یک زمینه‌ی معین.
طبق نظر ازوبل یک مفهوم چه موقع معنی‌دار می‌شود؟
ما‌به‌ازاء ذهنی خود در ساخت شناختی منطبق شود. (قرینه ذهنی)
مطالب طوطی‌وار بطور پراکنده و بدون ارتباط انباشته می‌شود اما مطالب معنی‌دار با هم ارتباط دارند.
یادگیری طوطی وار
گاهی این برداشت را داریم که یادگیری طوطی وار بد و یادگیری معنی دار خوب است.
این لزوما درست نیست.
تسلط بر واژگان زبان خارجی، نمونه مهمی از یادگیری طوطی‌وار است
نمونه ای از یادگیری طوطی وار
تسلط بر واژگان زبان خارجی
یا یادگیری هجاهای بی معنی
مشمول کننده‌ها
هنگام یادگیری مطالب تازه بصورت معنی‌دار، ان مطالب جذب هرم ساخت شناختی یادگیرنده می‌شوند. این جذب شدن مطالب در ساخت شناختی، شمول نام دارد.
شمول همان طرحواره، نظام رمزگردانی یا مقوله در نظریه‌های روانشناسان شناختی دیگر است.
شمول همان فرایند جذب شدن مطالب در ساخت شناختی فرد است و همچنین مربوط ساختن مفهومی تازه به مفهومی که از قبل در ساخت شناختی وجود داشته نیز هست
انواع شمول
شمول اشتقاقی
شمول همبستگی
شمول اشتقاقی
وقتی که مطلب تازه ان قدر به مطالب ساخت شناختی شباهت دارد که بتوان ان را مستقیماً بخش مشتق شده‌ای از مطالب ساخت‌شناختی دانست، این یادگیری را شمول اشتقاقی می‌نامند.
شمول همبستگی
وقتی که مطلب تازه، مورد به خصوصی از مطالب و مفاهیم موجود در ساخت شناختی نباشد، اما قابل ربط دادن به ساخت شناختی باشد، یادگیری ان مطلب از طریق شمول همبستگی انجام می گیرد.
یادگیری از راه شمول همبستگی، معمول تر از یادگیری از طریق شمول اشتقاقی است
شمول زوالی
ازوبل علت فراموشی را شمول زوالی می‌داند.
شمول زوالی عبارت است از زوال هویت و استقلال مطلب یاد گرفته شده بر اثر مرور زمان.
بر اساس شمول زوالی، مطلب یاد گرفته شده در ابتدا قابل بازخوانی است، اما پس از مدتی که بدون استفاده باقی می‌ماند، دیگر قابل بازخوانی نیست، ولی قابل بازشناسی خواهد بود. اگر مطلب یاد گرفته شده باز هم بدون استفاده بماند، نه قابل بازخوانی است و نه بازشناسی
انواع پیش‌سازمان‌دهنده‌ها
۱) پیش‌سازمان‌دهنده‌ی توضیحی یا نمایشی که اندیشه‌های کلی و روابط ان ها را با یکدیگر توضیح می‌دهد و نکات مبهم را مشخص میکند.
۲) پیش‌سازمان‌دهنده‌ی مقایسه‌ای که بین آموخته‌های قبلی دانش‌آموزان و آنچه قرار است بیاموزند، ارتباط بر قرار میکند و در واقع دانش و اطلاعات قبلی آنها را فعال می سازد.
پیش‌سازمان‌دهنده‌های مورد نظر آزوبل عموماً بصورت کلامی و نوشتاری هستند.
معلمی که قبل از تدریس مفهوم کشش زمین، از دانش‌اموزان می پرسد:« چرا بالا رفتن از کوه سخت تر از پایین امدن از کوه است؟» از کدام مورد استفاده کرده است؟
پیش‌سازمان‌دهنده توضیحی
پیش سازمان دهنده ها
توضیحی(نمایشی)
مقایسه‌ای
روش تدریس مورد استفاده نظریه یادگیری معنی دار کلامی
روش تدریسی که آزوبل برای یادگیری معنی‌دار مناسب می‌داند، تدریس نمایشی است.
عواملی که در یادگیری معنادار میتواند موثر باشد، سازمان، ثبات و روشنی است.
مهم ترین عامل انگیزشی موثر بر یادگیری معنی دار از نظر ازوبل
سایق شناختی
راه ایجاد علاقه و انگیزه در یادگیرندگان از نظر آزوبل
بر جنبه‌های شناختی یادگیری تاکید شود، نه بر جنبه‌های عاطفی آن.
بنابراین از نظر ازوبل تقویت و پاداش بیرونی، هیچ‌گونه کمکی به یادگیری معنی‌دار نخواهد کرد. یادگیری معنی‌دار، خود تولید‌کننده‌ی پاداش است.
از نظر ازوبل کدام عامل، بیش از سایر عوامل، در یادگیری موثر است؟
سوابق ذهنی یادگیرنده
یکی از نظریه های روانشناسی یادگیری که هم جنبه‌ی رفتاری دارد و هم جنبه‌ی شناختی
نظریه‌ی شناختی-اجتماعی یا نظریه مشاهده‌ای
نام دیگر تعیین گری متقابل
جبر متقابل
تعیین گری متقابل(بندورا)
تعامل سه جانبه را تعیین‌گری نامید
رفتار
محیط
عوامل شخصی
تقویت در یادگیری از راه مشاهده
وقتی که یادگیرنده، یعنی مشاهده کننده، رفتار شخص دیگری را مشاهده میکند که ان شخص برای انجام ان رفتار پاداش یا تقویت دریافت می کند، ان رفتار توسط فرد مشاهده کننده اموخته می شود.
به این نوع پاداش یا تقویت، تقویت جانشینی می‌گویند.
شباهت نظریه بندورا و نظریه های رفتاری
هر دو مفاهیم تقویت و تنبیه را به کار می‌برند.
یادگیری مشاهده‌ای
یادگیری مشاهده ای حتی با مشاهده الگوی که نه تقویت می شود نه تنبیه هم میتواند رخ بدهد
یادگیری از راه مشاهده طبق اصل…..صورت میگیرد.
اصل مجاورت
نقش انگیزش در یادگیری از راه مشاهده
در نظریه یادگیری اجتماعی بندورا تقویت، بر انگیزش یادگیرنده در جهت انجام عملکرد، موثر است، ولی نقش زیادی در یادگیری ایفا نمی‌کند.
یادگیری نهفته
یعنی یادگیری به عملکرد تبدیل نمی‌شود.
یادگیری نهفته توسط چه کسی مطرح شد؟
تولمن
تولمن از نخستین حامیان دیدگاه شناختی در یادگیری بود و به وجود نقشه‌های شناختی و بازنمایی‌های ذهنی در فرایند یادگیری معتقد بود؛ او این نقشه‌ی شناختی را یادگیری نهفته می‌خواند.
برداشت زیر از نقش تقویت در یادگیری، متعلق به کدام روان‌شناس است؟
«بروز رفتارهای یاد گرفته شده به تقویت وابسته است ولی اکتساب رفتارهای جدید، مستقل از پاداش است»
بندورا
بر اساس نظریه بندورا، دانش اموزی که حرف «ج» را دقیقا مشابه معلم بر روی تخته می نویسد در کدام مرحله یادگیری قرار دارد؟
بازآفرینی
نام دیگر تولید
بازافرینی
یادگیری خودنظم‌دهی یا خودسامانی
هدایت اندیشه‌ها، هیجان‌ها، و رفتارها توسط خود فرد
هم نظم دهی(هم‌سامانی)
یک فرایند همیاری است که در ان معلم و دانش اموز مشترکاً فعالیت تحصیلی را طراحی و بر ان نظارت می کنند و از ان ارزشیابی به عمل می اورند
عاملیت انسانی(نیروی انسانی)
از نظر بندورا یعنی انجام رفتارها بصورت اگاهانه و عمدی از جانب خود فرد، به این منظور که روی رویداد‌های اینده تاثیر بگذارد
اساس عاملیت انسانی در باورهای مربوط به کارامدی است.
عاملیت انسانی دارای چند جنبه ی اصلی است:
عمدی بودن
پیش اندیشی
خود واکنش سازی
اندیشه ورزی
خود واکنش سازی
افراد رفتار‌هایی را انجام می‌دهند که برای انها رضایت خاطر ایجاد می کند، ولی از اعمالی که به نارضایتی، تحقیر و سرزنش خود منجر می شود، پرهیز می کنند
پیش اندیشی
به این مورد اشاره می کند که فرد نتایج قصدهای خود را پیش بینی می کند و براساس پیامدهای پیش بینی شده رفتار خود را نظم می‌دهد
Self-efficaincy
خودکارآمدی
منابع خودکارامدی از نظر بندورا کدام است؟
نگرش فرد به خود
کدام مورد، از منابع رشد خودکارامدی در یادگیری است؟
تجارب جانشینی
بر اساس مفهوم موجبیت دوجانبه در نظریه بندورا، رفتار شخص تعیین کننده تاثیرات محیطی و همچنین سازنده محیط است، این محیط از نظر بندورا کدام است؟
واقعی
نام دیگر موجبیت دوجانبه
فرایندی به هم پیوسته
انواع تقویت در نظریه بندورا
تقویت مستقیم
تقویت از راه پیامد رفتار
تقویت جانشینی
تقویت مستقیم (بندورا)
یادگیرنده بر اساس رفتاری که انجام می دهد (تقلید یا الگوبرداری از رفتار دیگران) بصورت مستقیم، تقویت دریافت میکند.
تقویت از راه پیامد رفتار
یادگیرنده، رفتاری را که از راه الگوبرداری یا سرمشق گیری فرا گرفته است زمانی بصورت عملکرد در می اورد که انجام رفتار برایش پیامدهای مطلوب داشته باشد.
تقویت جانشینی
تقویت جانشینی یا تقویت غیرمستقیم، بعنوان تقویت دسته دوم شناخته می‌شود. مشاهده رفتار الگو که برای انجام رفتار و عملی تقویت دریافت کرده است، برای مشاهده‌گر نیز جنبه‌ی تقویتی دارد و خاصیت این تقویت رفتار الگو یا سرمشق، بر یادگیرنده نیز تاثیر مثبت دارد.
بنا به نظریه‌ی بندورا کدام عامل زیر از عوامل مهم تعیین کننده ی رفتار انسان است؟
مشاهده ی رفتار الگو
وقتی معلمی با توجه به نظریه‌ی بندورا یک تجربه‌ی موفق را برای الگوبرداری به دانش اموزان خود معرفی می کند، کدام یک از فرایندهای زیر را مورد استفاده قرار داده است؟
تقویت اجتماعی
تقویت اجتماعی، نوعی الگوبرداری از افراد موفق جامعه است.
ترس دانش اموزان با مشاهده‌ی ترس در دانش اموزان دیگر کلاس از چه طریق قابل تفسیر است؟
شرطی شدن جانشینی
اثر موجی
یعنی اینکه در صورت بروز یک رفتار از فردی، اگر بازداری یا ممانعت به عمل بیاید، در این صورت اثر تضعیفی بر یادگیری دیگران دارد، اما اگر بازداری یا ممانعت به عمل نیاید، موجب نیرومند شدن یا یادگیری رفتار توسط دیگران خواهد شد؛ این پدیده بنام اثر موجی شهرت یافته است.
یادگیری ترس یا هر پاسخ هیجانی دیگر، از طریق مشاهده‌ی پاسخ‌های هیجانی دیگر انچه نام دارد؟
شرطی شدن جانشینی
پاسخ هیجانی ترس، هم از راه شرطی سازی مستقیم و هم از راه مشاهده قابل اکتساب است.
