3B1 week 5 HC 1 & 3 Klinische beelden duizeligheid Flashcards
Welke prikkels geven informatie aan het zenuwstelsel voor vestibulaire signalen?
- Labyrinth
- Gravitoreceptoren
- Voetzooldruk
- Somatosensoriek
- Visus (70%)
- Gehoor
Wat zijn functies van het vestibulaire systeem?
- Balans
- Ruimtelijke oriëntatie
- Blik stabilisatie
Wat zijn kenmerken van duizeligheid?
Vals gevoel van beweging
- Door uitval of prikkeling van het labyrinth
- 27/1000, neemt toe met leeftijd
Wat is vestibulaire duizeligheid?
Vals gevoel van beweging, waarbij hoofdbewegingen de duizeligheid verergeren
- Draaiende sensatie, scheefstaande wereld, instabiliteit bij lopen
- Ook verergering in het donker
Wat zijn gevolgen van labyrinth uitval?
- Instabiliteit lichaamshouding: valrisico
- Gestoorde ruimtelijke oriëntatie: afwijken naar aangedane zijde
- Verminderde beeldstabiliteit bij hoofdbewegingen: visual lag en oscillopsie
Wat zijn visual lag en oscillopsie?
- Visual lag: beeld volgt later dan hoofdbeweging
- Oscillopsie: beeld/horizon beweegt zonder hoofdbeweging
Wat zijn mogelijke oorzaken van duizeligheid?
- Algemeen interne aandoeningen
- Medicijnen (50% medicatie)
- Hart / ritme - stoornissen
- Vaten / bloeddruk
- Oculaire aandoeningen
- Proprioceptief
- Cerebellair
- Vestibulair ( 10-25% )
- Psychogeen
Wat zijn mogelijke oorzaken voor perifere vestibulaire duizeligheid?
- BPPD (benigne paroximale positie duizeligheid)
- Neuritis Vestibularis
- M. Menière
- Otitis media
- Cholesteatoom
- Otosclerose
- Schedelbasisfractuur
- Brughoektumor
Wat zijn symptomen van de ziekte van Ménière?
- Paroxysmale duizeligheid met misselijkheid en overgeven
- Toenemend eenzijdig gehoorverlies (lage tonen, zelden > 60 dB), tinnitus
- Hoofdpijn, drukkend gevoel
- Contralaterale nystagmus
- Bij stress en snelle hoofdbewegingen
Hoe kun je klinische beelden van duizeligheid indelen?
- Acute, continue rotatoire vertigo (infectie, schedelbasisfractuur, CVA)
- Spontaan recurrente vertigo (vestibulaire migraine, M. Ménière)
- Paroxismaal positionele vertigo (BPPD, vestibulaire paroxismie)
- Eenzijdig langzaam progressieve uitval (vestibulaire Schwannoom, cholesteatoom)
+ Frequente aanvallen duizeligheid (compressie n.facialis, ventrikel of labyrinth)
+ Post urale instabiliteit (congenitaal, intoxicatie)
Hoe differentieer je tussen een perifere of centrale laesie bij acute labyrintuitval?
HINTS
- Head impuls test (herfixatie bij snelle beweging)
- Kenmerken nystagmus
- Skew test (1 oog afdekken, oog beweegt omhoog of omlaag)
Wat is de wet van Alexander?
Grootte van nystagmus verandert als functie van blikrichting (hoe ‘verser’, hoe hogere graad)
- Graad I: bij kijken in richting van de nystagmus
- Graad II: ook in middenpositie
- Graad III: in alle blikrichtingen
-> nystagmus benoemen naar snelle component (= niet aangedane zijde)
Wat zijn klachten bij neuritis vestibularis?
- Heftige draaiduizeligheid met misselijkheid en braken, verergert bij hoofdbewegingen (bv omdraaien in bed)
- Oscillopsie
- Harmonie vestibulaire (wijken naar aangedane zijde)
- Geen centrale symptomen of gehoorverlies
Wat zijn kenmerken van perifere acute labyrintuitval?
- Afwijkende head impuls test
- Nystagmus met zaagtand, fixatie suppressie, horizontaal rotatoir, snelle slag naar gezonde zijde, gemixte componenten
- Negatieve skew test
Wat zijn kenmerken van centrale acute labyrintuitval?
- Dysartrie, dysmetrie, dysfonie, diplopie
- Blikrichting nystagmus
- Positieve skew test
Welk aanvullend onderzoeken kun je doen bij duizeligheid?
KNO onderzoek, BERA, MRI en ENG (calorische hyporeflexie vloeistof bij evenwichtsorgaan)
Wat zijn kenmerken van neuritis vestibularis
- Maximale vertigo na minuten tot uren
- Eventueel antimetica, vestibulaire revalidatie
- 50% ervoor BLWI
- Head impulse test naar aangedane zijde
- Vaak nervus vestibularis superior
Wat is het beloop van neuritis vestibularis?
- Spontaan herstel door compensatie (binnen dagen)
- Herstel vestibulaire functie in weken tot maanden
- 20-30% ontwikkelt BPPD
Wat is de behandeling van Morbus Ménière?
- Conservatief, anti emetica
- Gentamicine (ototoxisch), corticosteroiden intratympanaal
- Vestibulaire habituatie, stress reductie
- Chirurgisch: labyrintectomie, saccus drainage, blokkade, doorsnijden n.vestibularis
Wat zijn kenmerken van benigne paroxismale positie duizeligheid (BPPD)?
- Positioneringsduizeligheid met latentie van enkele seconden
- 40% alle vertigo
- Piek incidentie tussen 50-70 jaar (1,6% algemene populatie, op 80ste 10% een episode)
- Canalithiasis (los in het kanaal) of cupulolithiasis (vast aan cupulo)
- 20-30% recidief
Wat zijn symptomen van BPPD?
- Positioneringsduizeligheid, getriggerd door hoofdbeweging (schuin naar achter of omdraaien in bed)
- Soms misselijkheid
- Duur max 1 minuut, crescendo-decrescendo, uitputbaar
- Rotatoire nystagmus met upbeat component, omdraaiend
Wat is de etiologie van BPPD?
Otoconia depositie in het kanaal -> evenwichtsorgaan wordt gevoelig voor zwaartekracht
- Vaak na pathologie evenwichtsorgaan, hoofdtrauma of immobilisatie
Welk lichamelijk onderzoek gebruik je bij BPPD?
- Dix-Hallpike manoeuvre / kiepproef (95% posterieure kanaal): rotatoire nystagmus met upbeat component, omdraaiend bij omhoogkomen
- Supine roll test (5% horizontale kanaal): hoofd naar links en rechts draaien -> horizontale nystagmus
Wat is de behandeling van BPPD?
- Eply manoeuvre: kiepproef, hoofd 45 graden draaien, op zij liggen, hoofd 45 graden draaien, rechtop zitten
- Brandt-Daroff oefeningen (enkele weken doorgaan)
- Geen medicatie!
Wat zijn kenmerken van Morbus Ménière?
- 200-500/100.000, iets meer vrouwen
- Meestal 40-60 jaar
- Meestal 1 labyrint
- Mogelijk uiting van migraine
- Overdruk endolymfatisch systeem (hydrops)
