3.9 Botmetabolisme/osteoporose

Question 1

Waarom wil je weten hoe veel iemand in de buitenlucht is?

Answer 1

vitamine D!

Question 2

Waarom wil je weten hoeveel zuivel iemand eet?

Answer 2

Calcium

Question 3

Bij welke T-waarde wordt de diagnose osteoporose gesteld?

Answer 3

T <2.5

Question 4

Naast een lage botmassa (T<2.5), wat is er nog meer ‘nodig’ voor diagnose osteoporose?

Answer 4

gestoorde microstructuur

Question 5

Bot bestaat uit cordiaal en trabeculair bot. Waar bevindt zich corticaal bot en wat zijn de eigenschappen?

Answer 5

80% skeletgewicht, m.n. lange pijpbeenderen, hard, sterk en stijf. Bescherming, beweging en calciumvoorraad.

Question 6

Bot bestaat uit cordiaal en trabeculair bot. Waar bevindt zich trabeculair (spongieus) bot en wat zijn de eigenschappen?

Answer 6

groot oppervlak, wervels en uiteinde pijpbeenderen, zacht, poreus, bevat beenmerg, metabool actief.

Question 7

Wat is het grootste bestandsdeel van bot?

Answer 7

Hydroxyapatiet (60%)

Verder 30% collageen, de rest is water en bloed

Question 8

In hoeveel jaar wordt ons skelet volledig hernieuwd?

Answer 8

Elke 7 jaar

Question 9

Wat doen osteoblasten?

Answer 9

Maken bot

Question 10

Wat doen osteoclasten?

Answer 10

Breken bot af

Question 11

Wat doet de osteocyt?

Answer 11

voelt mechanische belasting en heeft hormonale functie (fosfaat regelen). Zijn oude osteoblasten.

Question 12

Stelling: bij vrouwen na de menopauze worden osteoclasten meer actief / worden osteoblasten minder actief

Answer 12

osteoclasten meer actief

Question 13

Hoe veel kg calcium zit er in ons bot?

Answer 13

1kg

Question 14

Welk orgaan reguleert de calciumhuishouding?

Answer 14

Bijschildklier

Question 15

De bijschildklier secreteerd PTH. Waar zorgt het parathyroid hormoon voor?

Answer 15

PTH zorgt voor stijging vakcalcium door stimulatie van osteoclasten, calciumresorptie in de nier en activeert (via de darmen) vitamine D

Question 16

Vitamine D moet … worden voordat het actief wordt

Answer 16

gehydroxyleerd

Question 17

Waar vindt hydroxylatie van vitamine D plaats?

Answer 17

In de lever en nieren

Question 18

Als iemand een lever- of nierinsufficientie heeft, waar moet je rekening mee houden met de toediening van vitamine D?

Answer 18

Dat je dit in actieve vorm doet

Question 19

Wat is de belangrijkste factor voor het bepalen van de peak botmassa? (vitamineD/calcium/belasting)

Answer 19

Belasting! dus veel bewegen

Question 20

Waarom moet je niet alleen naar de gemiddelde score van een desa-scan kijken?

Answer 20

Gemiddelde score kan een vertekent beeld geven als er een ingezakte wervel is dan zal de botdichtheid hoger zijn over een kleiner oppervlak.

Question 21

Wat zijn de twee typen medicatie voor osteoporose?

Answer 21

Botafbraakremmers (osteoclastremmers) en botaanmaakstimulatie (osteoblaststimulator)

Question 22

Zijn onderstaande medicatie voorbeelden van osteoclastremmers of osteoblaststimulators?

• Bisfosfonaten
• Alendroninezuur, ibandroninezuur, risedroninezuur pil of drank
• Zoledroninezuurinfuus 1x per jaar
• Denosumabprik onder huid 1x per 1⁄2 jaar

Answer 22

osteoclastremmers

Question 23

Zijn onderstaande medicatie voorbeelden van osteoclastremmers of osteoblaststimulators?

• Teriparatideprik onder de huid 1x per dag
• Romosozumabprik onder de huid 2x per maand

Answer 23

oestoblaststimulator

Question 24

PTH pulsatiel heeft een stimulerend/remmend effect. Als het continue wordt gegeven dan heeft het een positief/negatief effect op de botten!

Answer 24

PTH pulsatiel heeft een stimulerend effect. Als het continue wordt gegeven dan heeft het wel een negatief effect op de botten!

Question 25

Take home messages

Answer 25

– Leefstijlveranderingen kunnen botten versterken
– Bisfosfonaten en denosumab zijn osteoclastremmers en teriparatide stimuleert osteoblasten.
– Belangrijk is de afweging voor medicatie is: werkzaamheid, kosten, bijwerkingen, gebruiksgemak.
– Het grootste probleem bij osteoporosemedicatie is therapietrouw