2.2.3 Matthijs de Castelein (1550)

Question 1

Waarom was Matthijs de Castelein zo speciaal?

Answer 1

1. eerste auteur die in Nederlands publiceerde

2. bekommerde zich om hoe zijn teksten in druk gepresenteerd werden.

Question 2

Geef wat informatie over hem.

Answer 2

• priester, notaris
• rederijker uit Oudenaarde
• gestorven in 1550

Question 3

Waaraan zien we dat hij zich bekommerde om hoe zijn teksten gepresenteerd werden in druk?

Answer 3

1. BALLADE VAN DOORNYCKE
   - gedicht over de verovering Doornik op de Fransen door Karel V in 1521
   - daarin geeft hij aan dat hij slechte ervaringen had met het drukken van een ander werk

Question 4

Door wat is hij vooral bekend?

Answer 4

CONST VAN RHETORIKEN

• handboek voor de rederijker
• 1ste uitvoerig Nederlandse poëtica
• pas na zijn dood in Gent gedrukt

Question 5

Waarom is Const van Rhetoriken pas zo laat gedrukt?

Answer 5

Dat weten we niet maar het is alleszins raar.

• net VOOR het hoogtepunt van de rederijkerscultuur (Landjuweel van antwerpen is hoogtepunt in 1561)
• daarna ging het snel bergaf door religieuze en politieke ontwikkelingen

Question 6

Hoe zien we dat hij aandacht heeft voor de volkstaal in zijn Const van Rhetoriken?

Answer 6

De volkstaal emancipeert zich in dit werk

• aandacht voor spelling en spraakkunst
• voorschrift- en modelboek voor schrijven, voordragen en spelen van rederijkerskamers

Question 7

Wat biedt de Const van Rhetoriken nog meer?

Answer 7

STAALKAART

• van alle genres die onder de rederijkers leefden of hoorden te leven
• zowel bedoeld voor beginnelingen als ervaren rederijkers

Question 8

Op welke werken baseerde de Castelein zich voor Const van Rhetoriken?

Answer 8

1. EIGEN WERK
2. JEAN MOLINET - Art de rhétorique
   - Frans model
   - aanpassingen gedaan naar het Nederlands
3. ANTIEKE RETORICA
   - houtsnede in het boek die Vrouwe Rhetorica toont
   - ze is omringd door auteurs zoals Quintilianus, Demosthenes en Cicero
   - de titel ‘excellent poete modern’ die de Castelein kreeg

Question 9

Wat toonde de titel die de Castelein kreeg (excellent poete moderne) aan?

Answer 9

• dat hij een nieuw type dichter was

- dat hij ongeveer zo goed was als de klassieke poeet

Question 10

Wat deed hij met zijn ballades, rondelen en refreinen?

Answer 10

Hij voerde die dichtvormen terug op antieke dichters zoals Vergilius en Horatius. Dat was een classicistisch-humanistische trend die nog lang zou doorwerken.

Question 11

Hoeveel verscheen Const der Rhetoriken?

Answer 11

• 6 drukken

- werk dat vooral documenteerde maar ook dicteerde