2.1 en 2.2 Oorsprong + Ontwikkeling Flashcards
Welke elementen spelen een rol bij de ontdekking van farmaca?
- De toevalsontdekking
- Screening van groot aantal stoffen
- De doelgerichte ontwikkeling
Wat zijn voorbeelden van de toevalsontdekking?
- Orale anticoagulantia
- Antibioticum Penicilline
Hoe werden orale anticoagulantia ontdekt?
Broeiproces van klaver in voeder koeien > °chemische veranderingen klaver > koeiensterfte door ernstige bloedingen
Wie ontdekte toevallig het antibioticum penicilline?
Wanneer?
Waaruit?
Fleming
1928
Uit de schimmel Penicillium
Fleming
Tot wat leidde zijn ontdekking?
Systematisch onderzoek naar de invloed van schimmels, bacteriën, gisten op pathogene bacteriën > variëteit in antibiotica (slootwater & grondwater)
De oorsprong van toevalsontdekking kan liggen bij?
- Plantaardige oorsprong
- Micro-organismen
- Dierlijke oorsprong
Geef 2 voorbeelden plantaardige oorsprong farmacon
- Morfine uit opium bevattende zaden van de slaapbol
- Cocaine uit cocablad
Geef een voorbeeld oorsprong farmacon: micro-organisme
- Meeste AB (70%) & enkele antikankerstoffen uit schimmels & bacteriën
Geef 2 voorbeelden dierlijke oorsprong farmacon
- Insuline van varkens
- Prostaglandine uit prostaatvocht mannelijk dier
Screening groot aantal stoffen
Wat wordt er verstaan onder trial and error?
Wanneer de ontwikkeling van geneesmiddelen gebeurt via het testen van moleculen op therapeutische effecten.
Hoe heet de moderne aanpak bij het ontwerpen van farmaca?
Drug design
Wat houdt drug design in, volgens Targeted therapie?
Vertrekken van een gekende structuur vd receptor of eiwit waarop het farmacon moet aangrijpen > ° doelgerichte of targeted therapie = ontwikkelen voor specifieke aandoeningen > minder neveneffecten
Wat houdt drug design in, volgens me-too geneesmiddelen?
Kleine wijzigingen aanbrengen aan de chemische structuur van een gekende werkzame stof > ° nieuw middel met een verwante structuur & licht gewijzigde farmacokinetische of -dynamische werking .
Geef een andere naam voor me-too geneesmiddelen
- Opvolggeneesmiddelen
- Dezelfde klasse met gelijkaardige indicaties, werking en bijwerkingen
Geef 2 voorbeelden van me-too geneesmiddelen
- Esomeprazol & omeprazol (maagzuursecretie-inhibitor)
- Escitalopram & citalopram (antidepressivum)
Zijn nevenwerkingen interessant?
Voorbeeld
Soms zijn nevenwerkingen interessanter dan oorspronkelijke functie van het geneesmiddel.
Sulfonamiden (AB) werken bloedsuikerspiegelverlagend
Geef de wettelijke procedure bij ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel
- Een ontwikkelingsproces
- Een administratief proces
- Een commercieel proces
Waarvoor dient deze wettelijke procedure?
Om de werkzaamheid en de veiligheid geneesmiddel te kunnen aantonen vooraleer het op de markt is.
Wat omvat het ontwikkelingsproces?
- Een grondig kwalitatief onderzoek (10-12jaar)
> effecten
> bijwerkingen
> toxiciteit - Eerst getest in het labo, dan op dieren, dan op gezonde en tenslotte op zieke mensen.
Wat houdt het administratieve proces in?
- De registratieprocedure > onder controle van de geneesmiddelencommissie (doet eigenlijke registratie)
- Prijsbepaling + Terugbetaling
1 + 2 duurt ongeveer 0,5 tot 1 jaar
- Registratie onder de merknaam en op de markt brengen
Wat houdt het commercieel proces in?
- Markttoetreding
- Commercialisering verkoop
De ontwikkelingsfase bestaat uit?
- Preklinische studies (4 jaar)
–> geïsoleerde cellen (in vitro) daarna
–> op dieren (in vivo) - Klinisch onderzoek