2. Ons geld Flashcards
2.1 Wat is geld?
Wat is geld eigenlijk? Dat is een hele ingewikkelde vraag en ook dit kan ook zeker verschillen per econoom en zeker per stroming. “Het is net zo moeilijk als een wolk in lucht definiëren.
Geld is alles wat algemeen aanvaard wordt als ruilmiddel. Elk vermogensbestandeel dat algemeent wordt aanvaard als betaalmiddel voor goederen en diensten. Het zijn betaalmiddelen in handen van het publiek, onder te verdelen in chartaal en giraal geld. Giraal geld is geld dat je niet fysiek kunt aanraken, terwijl chartaal geld juist wel alleen fysiek tastbaar is. Eigenlijk hebben we het hier dus over bijvoorbeeld het geld op je bankrekening vs. cash geld in je kas of portemonnee.
2.2 Waarom is schaarste belangrijk?
Schaarste is een belangrijk begrip in de economie en zeker voor geld. Geld moet iets zijn wat niet makkelijk verkrijgbaar is. Als zand als geld zou gebruikt worden zal het direct zijn waarde verliezen. Als iets schaars is kan bijna direct alles als geld fungeren, denk aan vleermuis kaakjes, hondentanden, grote stenen etc. Er is sprake van schaarste als er productiemiddelen moeten worden opgeofferd om het product voort te brengen. Schaarste ontstaat doordat we aan de ene kant oneindig veel behoeften hebben, maar slechts een beperkte hoeveelheid productiemiddelen hebben om in die behoeften te voorzien.
2.3 Kenmerken van geld
Geld heeft, ongeacht de vorm, drie verschillende functies. Het is een ruilmiddel – een betaalmiddel met een waarde waarin iedereen vertrouwen heeft. Geld is ook een rekeneenheid waarmee de prijs van goederen en diensten kan worden bepaald. En het is een waarde opslagmiddel. Slechts een deel van de chartale euro’s in omloop is ook daadwerkelijk in omloop, d.w.z. dat ze voor de verwerking van betalingen worden gebruikt. Zo worden veel van de in omloop zijnde €50-biljetten opgepot.
- Ruilmiddel
- Rekeneenheid
- Waarde opslagmiddel
2.4 Bankieren door de jaren heen
- Ook wel fiduciair geld: Fiduciair geld is geld dat zijn waarde niet ontleent aan de materie waaruit het gemaakt is (intrinsieke waarde zoals bij gouden en zilveren munten), maar aan het vertrouwen dat er goederen en diensten mee gekocht kunnen worden.
- Vervolgens is men overgegaan naar het fractioneel bankieren, waarbij de banken maar een deel van het goud in voorraad hielden. Fractioneel bankieren is een manier van bankieren waarbij de bank alleen een klein gedeelte van het totale vermogen (alle deposito’s) als reserve aanhouden en op basis waarvan uit het niets kredieten kunnen worden verleend aan kredietnemers.
- Na de overgang naar het het fractioneel beleggen stapt de VS in 1971 (Eigenlijk daarmee de wereld) af van de goudwisselstandaard. Het vertrouwen was dus niet niet meer in de monetaire waarde, maar het vertrouwen was volkomen in de private en centrale banken.
Wat is het risico van het loskopellen van goud standaard?
Hierdoor waren de banken opeens in staat geld te creëren wat ze niet in hun bezit hadden. Dit zou tot waarde verminderen kunnen leiden, maar wanneer de geldcreatie in lijn loopt met de groei in de economie is er niks aan de hand. Hierdoor blijft dus dan ook de koopkracht van de mensen gelijk. Het loskoppelen van de goudstandaard gaf de bank wel een grote verantwoordelijkheid, namelijk; de geldhoeveelheid verkleinen wanneer, het economisch minder gaat, maar dit blijft vaak lastig. Want in dit soort tijden is vaak juist een logische stap om meer geld te drukken om de economie een zetje in de rug te geven. Het fractioneel beleggen heeft voor zeer grote groei in de economie gezorgd bijv bij het financieren van bedrijven met goede plannen. Maar er zit ook onzekerheid tussen. Maar in de end zorgt dit dus wel zeker voor meerwaarde voor de samenleving. Als de plannen van de bedrijven werken en er is economische groei is het fractioneel beleggen een succes, maar wanneer de plannen niet werken en er is geen groei, dan heb je een streng beleid nodig wat de geldhoeveelheid ook weer doet indammen, om inflatie scenario’s te vermijden. En of we altijd groei moeten nastreven en dat de economie maar altijd zal blijven groeien is maar de vraag.