1C2 week 6 HC 3 & 5 Stofwisseling Flashcards
Wat is een metaboliet?
Organische stof die kan worden omgezet in andere stoffen
Waarom hebben triglyceride geen first pass?
Komen via de lymfe in de circulatie
Hoeveel glucose zit er normaal in het bloed?
5 gram
Hoeveel glucose wordt er gebruikten waarvoor?
130 mg/min -> 180 g/dag
- Hersenen, ery’s, spieren, vet, lever en nieren
Wat gebeurt er met overschot koolhydraat?
Wordt omgezet in vetzuren (grootste energie voorraad)
Wat gebeurt er met glucose na de maaltijd?
Wordt onder invloed van insuline omgezet in glycogeen in de lever
Welke hormonen komen vrij bij lage glucose spiegel?
Glucagon, adrenaline, cortisol en groeihormoon
Wat gebeurt er in de storage mode?
- Glycogenese
- Lipogenese en TG synthese
- Netto eiwitsynthese
- Meer glycolyse dan vetzuuroxydatie
Wat gebeurt er in production mode?
- Glycogenolyse
- Gluconeogenese
- Lipolyse
- Ketogenese
- Netto eiwitafbraak
- Meer vetzuuroxydatie van glycolyse
Wat is het gevolg van eiwitafbraak?
Negatieve stikstofbalans = stikstof verlies
Wat zijn snelle (0-30 min) en trage effecten van hormonen?
- Snel: (de)fosforylering, allosterie en rekrutering transporteiwit
- Traag: inductie/repressie, substraataanbod
Wat is de early-refed state?
Maaltijd na een periode van vasten
- Lever is minder goed in staat bloedsuikerspiegel te reguleren
Uit welke fasen bestaat de storage mode?
Early-refed of well-fed
Uit welke fasen bestaat de production mode?
- Post-absortive (4-12 uur vasten)
- Early fasting (12-36 uur vasten)
- Late fasting (meer dan 36 uur vasten)
- Starvation (meer dan een week vasten)
Wat zijn de glycolyse en gluconeogenese?
Glycolyse: glucose -> pyruvaat
Gluconeogenese: pyruvaat -> glucose
Waar worden aminozuren opgeslagen?
Lever en spieren
Wat gebeurt er na 12-36 uur vasten?
Gluconeogenese door de lever
- Lactaat uit ery’s
- Glycerol uit TG
- Aminozuren uit spieren
Wat gebeurt er met de vetzuren uit triglyceriden?
Gaan naar lever en hartspier voor verbranding
- Kan niet in hersenen!
Wat gebeurt er na 36 uur vasten?
Vorming van ketonlichamen -> eiwitsparing
- Bij hoge concentratie ook verbranding in hersenen
Wat is glucose sparing?
Glucose toevoer naar spieren afsluiten
-> alleen nog glucose naar hersenen en ery’s
Welke vorm van gluconeogenese is het meest voordelig?
Glycerol, want hoog in cyclus en levert 1,5 ATP
- Lactaat moet eerst naar pyruvaat
- Aminozuur moet via citroenzuurcyclus
Welke soorten aminozuren zijn er en wat wordt er uit gevormd?
- Glucogene aminozuren (-> pyruvaat) -> oxaalacetaat
- Ketogene aminozuren (-> acetyl-CoA) -> ketonlichamen
Waarom kun je uit acetyl-CoA geen glucose vormen?
Je hebt eerst oxaalacetaat nodig om oxaalacetaat te vormen, dus er is geen netto koolstof toevoeging
Wat gebeurt er met de aminogroep uit aminozuren?
Als aminozuur of als vrij ammoniak naar lever -> ureum
- Arginine + H20 -> ureum + ornithine
- Via fumuraat gekoppeld aan citroenzuurcyclus
Op welke manieren kunnen aminozuren gemobiliseerd worden uit de spier?
- Direct naar de lever
- In de spier zelf (zelf vertakt keten aminozuren zoals leucine, en valine) -> NH3 als alanine of glutamine naar lever
Waarom is vetzuuroxidatie essentieel voor de gluconeogenese?
Levert:
- ATP: is nodig voor gluconeogenese
- NADH: is nodig voor gluconeogenese (malaat-aspartaat shuttle)
- Acetyl-CoA: stimuleert gluconeogenese (omzetting pyruvaat naar oxaalacetaat
Hoe verloopt de vetzuuroxidatie?
- Vetzuur -> acyl-CoA door acyl-CoA synthetase (activering)
- B-oxidatie: Acetyl-CoA vorming + NADH + FADH2
- Acetyl-CoA naar citroenzuurcyclus of ketonlichaam vorming
Hoe wordt de vetzuuroxidatie geregeld?
Hoe meer vetzuur aanbod aan mitochondrien, hoe meer vetzuuroxidatie
Wanneer worden ketonlichamen gevormd uit acetyl-CoA?
- Bij hoog aanbod acetyl-CoA
- Als voldaan is aan ATP behoefte
- Bij te lage concentratie oxaalacetaat
Wat doen (de)branching enzymen?
Glycogeen maken of afbreken
- nodig voor a1,6 verbindingen
Wat doet de malaat aspartaat shuttle?
Reoxideert in cytosol gevormde NADH
Wat is een kinase reactie?
Fosforylering van een molecuul waarbij de fosfaatgroep van een ATP molecuul komt
Hoe kunnen CoA esters de binnenmembraan van het mitochondriën passeren?
Oxidatie: CPT1 en CPT2
Synthese: omzetting in citraat
CoA-esters zijn thiol esters, wat betekent dit?
Bij splitsing komt energie vrij
- Deze energie wordt gebruikt voor vorming van citraat
Welke stoffen vormen samen citraat?
Acetyl-CoA en oxaalacetaat
Wat gebeurt er met pyruvaat bij late fasting?
Wordt omgezet in malaat ipv verbranding in citroenzuurcyclus
- door hoge NADH gehalte
Waarom is de vetzuursynthese actief direct na de maaltijd?
Door hoge aanvoer van pyruvaat en acetyl-CoA door glycolyse activiteit
Door welke drie processen bevordert insuline de vetopslag?
- Proteine lipase activiteit: LPL expressie
- GLUT4 activatie
- HSL remming
Op welke manieren bereikt vet de lever?
Als glycerol of als vrije vetzuren