10. case-control onderzoek Flashcards
andere naam case-control studie =
patient-controle onderzoek
in een case-control onderzoek wordt uitgegaan van:
een groep personen met een bepaalde ziekte of een te onderzoeken uitkomst (cases, bv verkoudheid) en een groep zonder deze eigenschappen (controls,bv geen verkoudheid)
retrospectief =
zowel de determinant (bv roken) als de uitkomstmaat (bv verkoudheid) hebben al plaatsgevonden
wat is het verschil tussen een cohort onderzoek en case-control studie?
cohort = prospectief en cohorten gevormd naar aanwezigheid v determinanten case-control = retrospectief en cohorten gevormd naar aanwezigheid v determinanten (en niet naar uitkomstmaat)
in welke gevallen kan een case-control een geschikt studiedesign zijn? (5)
- wanneer de gegevens van de blootstelling aan de risicofactor moeilijk te bekomen zijn
- bij zeldzame aandoeningen
- bij ziekten met een lange inductie- en latentieperiode
- wanneer weinig bekend is over de ziekte
- wanneer de populatie tijdens de studie dynamisch is
beschrijving v/e case-control studie = (2)
= men meet en vergelijkt de blootstelling aan een mogelijke risicofactor in beide groepen
- bij aanvang definiëren van de patienten, blootstelling en controles
- patienten en controls moeten uit dezelfde bronpopulatie afkomstig zijn
(?!?) wat kan er niet worden berekend bij een patient-controle onderzoek? (2)
- ziekte-incidentie kan niet worden geschat (?)
2. Relatieve Risico kan niet worden berekend (?)
hoe wordt het relatieve risico van blootstelling in een case-control onderzoek uitgedrukt?
als een odds ratio
odds ratio =
Relatieve Risico van blootstelling in een case-control onderzoek
de interpretatie vd odds-ratio =
= hetzelfde als die voor het relatief risico:
OR>1 = risicofactor
OR=1 = geen verband
OR<1 = beschermende factor
wanneer worden case-control onderzoeken vooral toegepast?
in etiologisch onderzoek
nested case-control onderzoek =
= de ‘cases’ en de ‘controls’ worden uit de populatie van een cohort onderzoek gerekruteerd
waardoor kan de kans op vertekening door bekende storende variabelen in een (nested) case-control opzet kleiner zijn?
doordat sommige gegevens van ‘cases’ en ‘controls’ bekend zijn (door gegevensverzameling in het cohortonderzoek) kan hierdoor worden gecontroleerd, waardoor de kans op vertekening (door bekende verstorende variabelen) kleiner is
voordelen case-control studie = (4)
- ook bruikbaar als ziekte zeldzaam is
- ook bruikbaar als er een langere tijd zit tussen blootstelling en het optreden v ziekte
- lagere kosten
- kleinere onderzoekspopulatie
nadelen case-control studie (4)
- niet bruikbaar voor zeldzame blootstellingen
- uitkomsten is in OR (lastiger te interpreteren dan RR?)
- hogere kans op informatie/recall bias
- selectie bias door verkeerde selectie v controle groep