Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C Flashcards
Unikowe zaburzenie osobowości (DSM V)
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
społeczne wycofanie, poczucie niedostosowania i nadwrażliwość na negatywną ocenę
* unikanie działaności zawodowej wymagającej kontaktu z ludźmi
* niechęć do znajomości bez pewności, że nas polubią
* obawa przed krytyką/wyśmianiem
* postrzeganie siebie jako nieudolnego społecznie
* niechęć do ryzyka
Charakterystyka
Unikowe zaburzenie osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- nasilenie introwersji i neurotyzmu
- skrajne zahamowanie społeczne
- potrzeba bliskości + lęk przed odrzuceniem (nie cieszy ich samotność)
- strach przed krytyką
- lęk przed komunikacją
- nadmierny samokrytycyzm, poczucie nieudolności, niedopasowania
- nieśmiałość, unikanie nowości
- deficyty przeżywania przyjemności, niskie poczucie bezpieczestwa
Czynniki sprawcze
Unikowe zaburzenie osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- temperamentalne zahamowanie w dzieciństwie
- korelacja z fobią społeczną
- introwersja i neurotyzm
- doświadczenie wykorzystania, odrzucenia, poniżenia ze strony opiekunów
Osobowość zależna (DSM V)
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
potrzeba podlegania opiece, zachowania uległe i nadmierne przywiązanie, obawy przed oddzieleniem
* trudność w podejmowaniu decyzji
* potrzeba obecności osób odpowiedzialnych
* trudności w wyrażaniu sprzeciwu w obawie przed odrzuceniem
* trudności w inicjowaniu projektów
* nadmierne starania się
* niewygoda związana z samotnością
* gwałtowne poszukiwanie nowych związków
* obawy przed byciem pozbawionym opieki
Charakterystyka
Osobowość zależna
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- skrajna potrzeba opieki
- poczucie nieudolności i bezradności pomimo posiadanych kompetencji (nieadekwatny obraz siebie)
- lęk przed rozstaniem i samotnością (zachowania zapobiegające przed odrzuceniem)
- brak pewności siebie
Czynniki sprawcze
Unikowe zaburzenie osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- wysoka neurotyczność i ugodowość
- autorytarne lub nadopiekuńcze wychowanie
- nieadekwatne przekonania na temat własnej umiejętnosci radzenia sobie
Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości (DSM V)
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
pochłonięcie tematyką porządku, skrupulatności, kontroli psychicznej
* zaabsorbowanie szczegółami, regułami
* perfekcjonizm
* nadmierne poświęcanie się pracy
* przesadna sumienność, skrupulatność, mała elastyczność
* niezdolność do wyrzucenia przedmiotów
* niechęć do przekazywania obowiązków innym
* nadmierna oszczędność
* sztywność i upór
Charakterystyka
Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- neurotyczny poziom organizacji, wysoka neurotyczność
- trudność w relaksowaniu się
- nie występują obsesje i kompulsje jak w OCD
- wycofanie społeczne, sztywność
- brak hojności
Czynniki sprawcze
Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- wysoki poziom sumienności i neurotyzmu
- wysoki poziom asertywnośc, niska uległość
- silne unikanie bodźców awersyjnych i nowości
Społeczno-kulturowe czynniki sprawcze zaburzeń osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- większe zróżnicowanie wewnątrzkulturowe - czynniki “zachęcające” do zaburzeń lub podtrzymujące objawy
- rozpad rodzin, tradycyjnych struktur społecznych, brak oparcia, wspólnot, niestabilność, nieprzewidywalność
Leczenie zaburzeń osobowości
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- czas trwania zależy od oczekiwanych efektów
- trudność podejmowania leczenia
- trudność w leczeniu zaburzeń współwystępujących ze sobą
- konieczność dopasowania metod do specyfiki zaburzenia
- nurty poznawcze
- czasami częściowa hospitalizacja
Leczenie borderline
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- terapie biologiczne: SSRI, przeciwpsychotyczne, stabilizatory nastroju
- terapie psychospołeczne
-DBT (terapia indywidualna, coaching telefoniczny i terapia grupowa - zaakceptowanie negatywnego afektu i cierpienia, ograniczanie samookaleczania, wypracowanie adaptacyjnych sposobów radzenia sobie)
-dyrektywna forma (wzmocnienie słabego ego)
-mentalizacja (zrozumienie emocji i myśli)
Leczenie zaburzeń osobowości (bez borderline)
Zajęcia 3: Zaburzenia osobowości, wiązka C
- schizotypowe - leki przeciwpsychotyczne i SSRI
- schizoidalne + wiązka B (oprócz borderline) - brak dobrych badań
- wiązka A - korzystny nawet krótkoterminowy CBT czy psychodynamiczna (eliminowanie symptomów..), korzystna także hospitalizacja+terapia (lepsze skutki niż sama terapia długoterminowa), skuteczne leki z grup MAOI i SSRI
